Bị ông Trump áp thuế 25% dù là đồng minh chiến lược, quốc gia châu Á choáng váng: 'Cú sốc quá lớn'

"Trạng thái sốc"

Cộng đồng doanh nghiệp, giới hoạch định chính sách và người dân Ấn Độ rơi vào trạng thái sốc, hoang mang và lo lắng sau khi Tổng thống Mỹ Donald Trump bất ngờ công bố mức thuế nhập khẩu 25% đối với quốc gia châu Á này trong tuần qua.

Hiện tại, các quan chức Chính phủ Ấn Độ đang cân nhắc biện pháp phản ứng và các Hiệp hội doanh nghiệp tính toán thiệt hại từ rào cản thương mại mới. Trong khi đó, mạng xã hội trong nước đã bùng nổ khi người dân tỏ ra không hài lòng.

Mọi chuyện bắt đầu vào ngày 30/7 khi ông Trump đăng tải trên nền tảng Truth Social, gọi các rào cản thương mại của Ấn Độ là “căng thẳng và khó chịu”. Ông cũng dọa sẽ áp thêm hình phạt nếu New Delhi tiếp tục mua vũ khí và năng lượng từ Nga. Chưa đầy 24 giờ sau, ông tiếp tục công kích Ấn Độ vì quan hệ với Nga.

Với việc không đạt được thỏa thuận thương mại nào trong thời gian ngắn, mức thuế 25% đã chính thức có hiệu lực từ thứ Sáu (ngày 1/8). Dù Ấn Độ không phải quốc gia duy nhất đối mặt với chính sách thương mại cứng rắn của ông Trump và cũng không chịu mức thuế cao nhất nhưng động thái này vẫn khiến giới lãnh đạo kinh tế và chính trị New Delhi bàng hoàng và tìm cách đối phó với hệ quả kéo theo.

“Chỉ sau một đêm, quan hệ thương mại Mỹ - Ấn chuyển từ căng thẳng sang hỗn loạn. Các mức thuế này không giống một chính sách thương mại có cấu trúc mà giống như một thông điệp chính trị mạnh mẽ”, ông Akshat Garg, Phó Giám đốc công ty dịch vụ tài chính Choice Wealth (Mumbai), nhận định.

Gây thêm bất ngờ là việc Mỹ cùng ngày đã công bố thỏa thuận thương mại mới với Pakistan và áp mức thuế thấp hơn - 19%. Việc Ấn Độ bị áp thuế cao hơn một số đối thủ cạnh tranh trong khu vực càng làm gia tăng tâm lý không hài lòng và thất vọng trong giới doanh nghiệp.

“Cú sốc lớn nhất là Pakistan và Bangladesh lại được mức thuế thấp hơn chúng tôi. Chúng tôi kỳ vọng mức thuế chỉ trong khoảng 15–20%, nhưng con số thực tế là 25%”, ông V. Elangovan – Giám đốc điều hành SNQS Internationals, doanh nghiệp may mặc tại Tirupur chia sẻ.

Tiếp tục đàm phán

Khi thông tin về mức thuế lan truyền tại Ấn Độ vào tối muộn thứ Tư, ông Ashish Kanodia, Giám đốc công ty xuất khẩu Kanodia Global cho biết ông “rất lo lắng và bất an”.

Doanh nghiệp của ông hiện có hơn 40% doanh thu đến từ thị trường Mỹ, chuyên xuất khẩu các sản phẩm từ vải đến đồ chơi. Ngay sau thông tin về thuế, hai khách hàng lớn tại Mỹ đã yêu cầu giảm giá để bù đắp chi phí.

“Sáu tháng tới sẽ rất khó khăn với tất cả mọi người”, ông Kanodia nói. Nếu tình trạng này kéo dài, ông cho biết sẽ buộc phải cắt giảm nhân sự.

Hiện Mỹ là đối tác thương mại lớn nhất của Ấn Độ, với kim ngạch hai chiều đạt khoảng 129,2 tỷ USD trong năm 2024. So với mức thuế 25% mà Ấn Độ phải chịu: Bangladesh chỉ bị áp 20%; Indonesia và Pakistan là 19%

“Chúng tôi biết rõ rằng mình đang ở vị trí bất lợi hơn các nước khác. Chúng tôi sẽ làm việc với Chính phủ để phản ánh điều này”, ông Sabyasachi Ray – Giám đốc điều hành Hội đồng Xúc tiến Xuất khẩu Trang sức và Đá quý Ấn Độ cho biết.

Động thái của ông Trump được xem là quay ngoắt 180 độ so với kỳ vọng của Ấn Độ về việc được Mỹ ưu đãi hơn so với các đối tác trong khu vực. Hồi tháng 2, New Delhi là một trong những nước đầu tiên bắt đầu đàm phán thương mại với Washington và kỳ vọng có thể chốt thỏa thuận sớm.

Thậm chí ngày 14/2, ông Trump từng gọi ông Modi là “người bạn” và ca ngợi mối quan hệ hai nước là “đặc biệt” trên nền tảng mạng xã hội X.

Hiện tại, Ấn Độ đang xem xét một số lựa chọn để xoa dịu Nhà Trắng – bao gồm việc gia tăng nhập khẩu từ Mỹ – trong nỗ lực cải thiện quan hệ song phương và tìm cơ hội hạ mức thuế hiện tại.

“Mối quan hệ Ấn – Mỹ đang trải qua một cơn bão, nhưng tôi tin rằng nó sẽ qua đi”, ông Vivek Mishra – Phó Giám đốc Chương trình Nghiên cứu Chiến lược tại Tổ chức Nghiên cứu Observer Foundation (Delhi) nói.

Dù lo lắng, nhiều Hiệp hội doanh nghiệp Ấn Độ vẫn tỏ ra kiên nhẫn, đồng thuận với Chính phủ trong quá trình tiếp tục đàm phán. “Các doanh nghiệp trang sức lo lắng, nhưng chưa hoảng loạn. Chúng tôi vẫn hy vọng một thỏa thuận hai bên cùng có lợi, thay vì chỉ là một bên thắng”, ông Ray nói.

Ông Rohit Kumar – người sáng lập công ty nghiên cứu chính sách The Quantum Hub cho rằng việc ông Trump đột ngột công bố mức thuế khi hai bên còn đang đàm phán cho thấy đây có thể là một đòn chiến thuật nhằm gây sức ép. “Dường như đây là một phản ứng nhằm vào những điểm còn vướng trong đàm phán”, ông Kumar nhận định.