Bộ Công an đề xuất phạt tù lên tới 3 năm nếu sa thải lao động trái phép

Trong Dự thảo Bộ luật Hình sự (sửa đổi) do Bộ Công an chủ trì xây dựng, hành vi sa thải người lao động, buộc công chức, viên chức nghỉ việc trái luật sẽ bị xử lý hình sự với mức phạt tiền lên tới 400 triệu đồng hoặc phạt tù tối đa 3 năm.

Cụ thể, theo Điều 162 dự thảo, nếu vì vụ lợi cá nhân hoặc động cơ riêng mà ép buộc công chức, viên chức nghỉ việc trái quy định, hoặc cưỡng ép, đe dọa để họ phải nghỉ việc và gây hậu quả nghiêm trọng, người vi phạm có thể bị:

- Phạt tiền từ 20–200 triệu đồng,

- Hoặc phạt cải tạo không giam giữ đến 1 năm,

- Hoặc phạt tù từ 3 tháng đến 1 năm.

Khung hình phạt sẽ tăng nặng nếu hành vi nhắm vào từ hai người trở lên, phụ nữ mang thai, người nuôi con dưới 12 tháng tuổi, hoặc khiến nạn nhân tự sát, gây hậu quả rất nghiêm trọng. Khi đó, mức phạt có thể lên đến 400 triệu đồng hoặc tù 1–3 năm. Người vi phạm còn có thể bị cấm đảm nhiệm chức vụ trong 1–5 năm.

Đáng chú ý, trần tiền phạt trong dự thảo mới gấp đôi so với quy định hiện hành trong Bộ luật Hình sự 2015, thể hiện quan điểm siết chặt và nâng cao tính răn đe của pháp luật.

Mặc dù xử lý hình sự là biện pháp cứng rắn, nhưng chế tài dân sự theo Bộ luật Lao động 2019 vẫn giữ nguyên hiệu lực. Doanh nghiệp khi sa thải trái luật vẫn buộc phải nhận người lao động trở lại, trả đủ lương, đóng bảo hiểm xã hội, và bồi thường ít nhất hai tháng lương.

Dự thảo không nhằm hình sự hóa các tranh chấp dân sự thông thường, mà hướng đến xử lý những hành vi cố ý vi phạm có tính chất nghiêm trọng hoặc lặp lại, đi kèm thông tư hướng dẫn cụ thể về “hậu quả nghiêm trọng” để tránh lạm dụng.

Đề xuất này nhận được sự ủng hộ rộng rãi từ người lao động – những người trực tiếp chịu rủi ro từ tình trạng bị sa thải vô lý.

Người lao động đồng tình với đề xuất xử lý hình sự hành vi sa thải trái pháp luật. Nguồn: Thời báo Ngân hàng.

Thực tế cho thấy, dù đã có hệ thống pháp luật khá đầy đủ, việc xử lý các hành vi sa thải trái phép vẫn còn nhẹ, chủ yếu dừng ở mức phạt hành chính hoặc hòa giải nội bộ, không đủ sức răn đe. Điều này khiến nhiều người lao động rơi vào cảnh thất nghiệp đột ngột, ảnh hưởng nghiêm trọng đến cuộc sống.

Theo Bộ Công an, việc nâng khung hình phạt không chỉ phù hợp với xu thế bảo vệ quyền con người, mà còn là lời cảnh báo rõ ràng: mọi hành vi lạm dụng quyền lực để xâm phạm đến quyền làm việc của người khác sẽ bị xử lý nghiêm khắc.

Nếu được Quốc hội thông qua, quy định này sẽ có hiệu lực sau 45 ngày kể từ khi công bố. Trong bối cảnh thị trường lao động ngày càng cạnh tranh và người lao động ngày càng cần được bảo vệ, đây là bước đi cần thiết để thúc đẩy sự công bằng, minh bạch và trách nhiệm trong quan hệ lao động.

>> Lương tăng, vì sao người lao động vẫn có thể nghèo đi?