Bỏ giấc mơ mua nhà, người trẻ chọn sống 'nhẹ gánh' với việc... thuê nhà
Giá bất động sản không ngừng leo thang trong khi thu nhập tăng chậm khiến ngày càng nhiều người, đặc biệt là giới trẻ tại các đô thị lớn như TP. HCM, Hà Nội, chuyển từ giấc mơ sở hữu sang xu hướng thuê nhà để ở. Đây không chỉ là một sự thích nghi mang tính tài chính, mà còn phản ánh sự thay đổi trong lối sống, tư duy và kỳ vọng của một thế hệ mới.
Giá nhà tăng đối nghịch với thu nhập người dân
Theo Hội Môi giới Bất động sản Việt Nam (VARS), giá căn hộ tại Hà Nội đã tăng hơn 72% trong 5 năm qua, TP. HCM tăng gần 50%, trong khi thu nhập trung bình chỉ tăng khoảng 6-10% mỗi năm.
Sự chênh lệch này khiến việc sở hữu nhà ngày càng trở nên xa vời với phần lớn người trẻ, ngay cả khi họ có trong tay 30% giá trị căn hộ để vay phần còn lại.
Thực tế hiện nay, các căn hộ hai phòng ngủ với giá dưới 3 tỷ đồng tại khu vực trung tâm gần như đã biến mất. Nếu chọn vay mua nhà, người mua phải chấp nhận trả nợ trong vòng 15-25 năm, kèm theo rủi ro từ lãi suất thả nổi và áp lực tài chính dài hạn. Đây là một bài toán không dễ với những người trẻ đang ở giai đoạn đầu sự nghiệp.
Lối sống linh hoạt và tâm lý "không bị ràng buộc" của giới trẻ
Không chỉ lý do tài chính, xu hướng thuê nhà còn phản ánh sự thay đổi tư duy sở hữu của thế hệ Gen Z – những người coi trọng trải nghiệm, linh hoạt trong công việc và không muốn bị ràng buộc bởi các tài sản cố định.
Nhiều người trẻ, dù có khả năng tài chính khá, vẫn sẵn sàng lựa chọn thuê căn hộ cao cấp, nơi có thể cung cấp dịch vụ tiện nghi và trải nghiệm sống hiện đại, thay vì gánh khoản vay mua nhà kéo dài hàng chục năm.
>> Chỉ một tuần nữa sẽ chính thức khởi công khu đô thị lấn biển 9 tỷ USD do Vingroup đầu tư
Mặc dù nhu cầu thuê nhà đang gia tăng rõ rệt, thị trường cho thuê tại Việt Nam vẫn chưa phát triển tương xứng. Phần lớn các căn hộ cho thuê hiện nay là do cá nhân sở hữu và tự quản lý, thiếu sự chuyên nghiệp trong vận hành, giá cả và dịch vụ.
Trong khi đó, tại nhiều quốc gia phát triển, mô hình "build-to-rent" (xây để cho thuê) được vận hành bởi các doanh nghiệp lớn, giúp thị trường minh bạch hơn, tạo điều kiện để người thuê có lựa chọn ổn định, lâu dài và được bảo vệ về pháp lý.
Thêm vào đó, các hợp đồng thuê tại Việt Nam thường có thời hạn ngắn (6-12 tháng), không giới hạn mức tăng giá thuê, khiến người thuê dễ rơi vào trạng thái bị động và thiếu an toàn.
Mức giá thuê tại trung tâm TP. HCM hay TP. Hà Nội hiện dao động từ 12-20 triệu đồng/tháng đối với căn hộ 2 phòng ngủ, tương đương 30-50% thu nhập của người đi làm.
Con số này vượt ngưỡng khuyến nghị chi tiêu cho nhà ở (không quá 30% thu nhập), khiến nhiều người buộc phải hy sinh các nhu cầu sống khác. Trong khi đó, các lựa chọn thuê rẻ hơn lại chủ yếu nằm ở vùng ven – nơi hạ tầng công cộng còn yếu, gây trở ngại cho sinh hoạt hàng ngày.
Cân nhắc kỹ lưỡng về bài toán hiệu quả
Theo các chuyên gia, việc thuê nhà mang lại sự linh hoạt và giảm áp lực tài chính trong ngắn hạn, nhưng để đảm bảo chất lượng sống, người thuê – đặc biệt là giới trẻ cần có chiến lược lựa chọn rõ ràng.
Một trong những yếu tố quan trọng nhất vẫn là mức giá thuê hợp lý (dưới 30% thu nhập), vị trí thuận tiện cho việc làm và sinh hoạt, đồng thời cần hợp đồng rõ ràng, chủ nhà uy tín, có cam kết về thời hạn thuê và mức giá. Những tiện ích như an ninh, dịch vụ quản lý, chất lượng công trình cũng là tiêu chí không nên bỏ qua.
Trên thế giới, nhiều mô hình thuê nhà mới đang dần phổ biến và có thể trở thành xu hướng tại Việt Nam trong tương lai. Trong đó, Rent-to-Own (thuê dài hạn, quyền mua lại nhà) là giải pháp giúp người thuê vừa có chỗ ở ổn định, vừa dần tích lũy để sở hữu nhà sau 5-10 năm.
Một lựa chọn khác là Shared Ownership (sở hữu chung), cho phép người mua chỉ cần trả trước 30-50% giá trị căn hộ, phần còn lại sẽ tiếp tục thuê và có quyền mua thêm phần sở hữu theo thời gian.
Tuy nhiên, để những mô hình này thực sự phát huy hiệu quả, thị trường cho thuê nhà ở cần có sự tham gia mạnh mẽ hơn của các chủ đầu tư chuyên nghiệp và được hỗ trợ bằng chính sách pháp luật rõ ràng.
Mặc dù đang trở thành một xu hướng lựa chọn ngày càng phổ biến trong giới trẻ nhưng việc thuê nhà chỉ thực sự hiệu quả nếu thị trường được phát triển chuyên nghiệp và có chính sách bảo vệ người thuê.
Theo đó, cần khuyến khích các chủ đầu tư lớn tham gia phát triển mô hình "xây để cho thuê", đồng thời hoàn thiện khung pháp lý về hợp đồng, thời hạn và giá cả để bảo đảm quyền lợi lâu dài cho người thuê. Khi đó, thuê nhà mới thực sự trở thành một giải pháp bền vững song hành với giấc mơ sở hữu nhà của người Việt.
