Bộ trưởng Trần Hồng Minh: Nếu Nhà nước bỏ 67 tỷ USD làm đường sắt cao tốc Bắc - Nam, thời gian thu hồi vốn mất 140 năm

Ngày 18/6, Quốc hội thảo luận tại hội trường về dự án Luật Đường sắt (sửa đổi). Giải trình cuối phiên thảo luận, Bộ trưởng Bộ Xây dựng Trần Hồng Minh cho biết, đầu tư đường sắt rất lâu mới thu hồi được vốn. Ông nhấn mạnh: ‘Với tuyến đường sắt Bắc-Nam, chúng ta bỏ ra tổng mức đầu tư 67 tỷ USD, theo chúng tôi tính toán phải mất khoảng 140 năm’.

Ông cho rằng đây là lý do quan trọng cần huy động nguồn lực xã hội hóa, đặc biệt là tư nhân. Tuy nhiên, để thu hút được các nhà đầu tư ngoài ngân sách vào lĩnh vực đòi hỏi vốn lớn, thu hồi chậm như đường sắt, Nhà nước cần có cơ chế ưu đãi vượt trội như: giao đất sạch tại khu vực phát triển đô thị theo định hướng giao thông công cộng (TOD), cho phép chỉ định thầu trong một số trường hợp đặc thù.

‘Nếu đưa ra đấu thầu mà không có lợi ích cụ thể thì rất khó triển khai. Kêu gọi đầu tư mà không đảm bảo hài hòa lợi ích thì không thể thành công’, Bộ trưởng nói.

Bộ trưởng Trần Hồng Minh cho biết, dự thảo Luật Đường sắt lần này lần đầu tiên đưa vào các chính sách phát triển theo mô hình TOD – phát triển đô thị gắn với hạ tầng giao thông công cộng. Mô hình này không chỉ giúp chỉnh trang đô thị, tối ưu hóa sử dụng đất, mà còn tạo nguồn lực tài chính để tái đầu tư trở lại vào các công trình hạ tầng như đường sắt.

>> ‘Chìa khóa vàng’ để làm đường sắt cao tốc Bắc - Nam

Ngoài ra, TOD còn góp phần mở rộng không gian phát triển kinh tế, tạo sinh kế cho người dân quanh các tuyến đường sắt, đồng thời hỗ trợ nâng cao hiệu quả đầu tư toàn hệ thống.

Bộ trưởng Bộ Xây dựng Trần Hồng Minh. Nguồn: Internet

Trả lời băn khoăn về việc tư nhân đầu tư có thể dẫn tới tình trạng ‘bán dự án cho nước ngoài’, Bộ trưởng khẳng định, dự thảo luật lần này lần đầu tiên quy định rõ các cơ chế phòng chống tham nhũng, tiêu cực trong đầu tư đường sắt.

Theo đó, việc chỉ định hoặc đấu thầu các dự án quan trọng sẽ có sự giám sát của các cơ quan như Bộ Quốc phòng, Bộ Công an, Thanh tra Chính phủ, Kiểm toán Nhà nước. Đồng thời, các tổ chức – cá nhân tham gia vẫn phải tuân thủ luật hiện hành, bao gồm cả Bộ luật Hình sự.

>> Chủ tịch Trần Đình Long: Đường sắt cao tốc Bắc - Nam là ‘thời cơ nghìn năm’, phải ưu tiên 70% hàng sản xuất trong nước