Cầu bê tông cốt thép dự ứng lực đầu tiên tại Việt Nam do Mỹ thi công: Biểu tượng của sự mở rộng đô thị miền Nam

Cầu Sài Gòn (trước năm 1975 còn được gọi là cầu Tân Cảng) là một trong những cây cầu bắc qua sông Sài Gòn nối đường Điện Biên Phủ (quận Bình Thạnh) với đường Võ Nguyên Giáp (thành phố Thủ Đức), TP. HCM. Cho đến khi đường hầm Thủ Thiêm được xây dựng xong thì đây vẫn là cửa ngõ chính để vào nội đô TP. HCM từ các tỉnh miền Trung và miền Bắc Việt Nam.

Cầu được công ty Johnson Drake and Piper (Mỹ) thi công từ tháng 11/1958, đến ngày 28/6/1961 thì hoàn thành. Cầu dài 986,12m, gồm 32 nhịp, trong đó có 3 nhịp với chiều dài 267,45m. Khi chính thức khánh thành, đây là cây cầu bê tông cốt thép dự ứng lực đầu tiên tại miền Nam Việt Nam, nối liền trung tâm Sài Gòn với khu vực Thủ Thiêm và các tỉnh miền Đông Nam Bộ.

Cầu Sài Gòn không chỉ đóng vai trò quan trọng trong việc thúc đẩy giao thương và phát triển kinh tế mà còn là biểu tượng cho sự hiện đại hóa và mở rộng đô thị của Sài Gòn trong thập niên 1960.

>> Phường có con phố ngắn ngủi, chỉ 3 số nhà nhưng giá đất thuộc hàng 'ngôi vương' của Thủ đô

Cầu được sửa chữa 3 lần vào các năm 1995, 1996. Năm 1998, cầu được tiến hành nâng cấp và sửa chữa với tổng kinh phí 54 triệu franc từ nguồn vốn viện trợ của Pháp và đến tháng 6 năm 2000 thì hoàn thành. Sau khi nâng cấp, mặt cầu được mở rộng từ 19,63m lên 24m đạt tải trọng H30-XB80, có 4 làn xe, có tải trọng 32 tấn, đáp ứng nhu cầu giao thông ngày càng cao của TP. HCM.

Năm 2002, tuyến đường Nguyễn Hữu Cảnh kết nối trực tiếp từ đầu cầu phía quận Bình Thạnh đến khu vực trung tâm thành phố cũng được đưa vào sử dụng.

Sau năm 1975, cây cầu tiếp tục được đưa vào sử dụng và trở thành một phần không thể thiếu trong mạng lưới giao thông của thành phố. Tuy nhiên, đến đầu những năm 2000, lưu lượng xe cộ gia tăng nhanh chóng khiến cầu rơi vào tình trạng quá tải. Chính vì vậy, năm 2012, thành phố đã xây dựng thêm Cầu Sài Gòn 2 song song để giảm áp lực cho cầu cũ, đảm bảo giao thông thông suốt trong bối cảnh đô thị hóa ngày càng mạnh mẽ.

Ngày nay, khi đi qua cầu Sài Gòn – cây cầu xưa cũ vẫn bền vững giữa lòng thành phố hiện đại – người ta không chỉ thấy một tuyến đường nối liền hai bờ mà còn cảm nhận được nhịp đập của lịch sử vẫn vẹn nguyên trong thời bình. Bởi cầu Sài Gòn không chỉ là một công trình giao thông quan trọng mà còn là nhân chứng cho nhiều sự kiện lịch sử đáng chú ý, đặc biệt trong giai đoạn cuối của Chiến tranh Việt Nam.

Vào ngày 27/4/1975, cầu Tân Cảng (nay là cầu Sài Gòn) trở thành điểm nóng trong cuộc giao tranh giữa lực lượng Quân Giải phóng miền Nam và quân đội Việt Nam Cộng hòa. Hơn 500 binh sĩ Việt Nam Cộng hòa đã tham gia phòng thủ tại đây, nhằm ngăn chặn bước tiến của quân Giải phóng vào trung tâm Sài Gòn. Trận chiến diễn ra ác liệt, với việc sử dụng xe tăng, hỏa lực mạnh và các ụ súng lô cốt. Cuộc chiến này là một phần trong chuỗi các trận đánh quyết định dẫn đến sự sụp đổ của chính quyền Sài Gòn.

Sáng ngày 30/4/1975, các đơn vị của Quân Giải phóng đã tiến vào Sài Gòn từ nhiều hướng. Cầu Sài Gòn là một trong những cửa ngõ quan trọng để tiến vào trung tâm thành phố. Tại đây, các lực lượng đã gặp phải sự kháng cự mạnh mẽ từ phía quân đội Việt Nam Cộng hòa, với hỏa lực từ xe tăng, hỏa điểm chống tăng và cả tàu hải quân từ dưới sông. Mặc dù vậy, các đơn vị Quân Giải phóng đã vượt qua được sự kháng cự này, tiếp tục tiến vào thành phố và góp phần vào việc kết thúc chiến tranh, thống nhất đất nước.

>> Nửa tháng nữa, sân bay duy nhất tại Việt Nam chỉ khai thác 1 chặng sẽ được 'lên đời'