Cây cầu ‘dài nhất trong lịch sử Việt Nam’, gắn với giai đoạn đất nước bị chia cắt được trùng tu
Cây cầu này được xây dựng vào năm 1952.
Tỉnh Quảng Trị đang triển khai Dự án Công viên Thống nhất tại Khu di tích quốc gia đặc biệt đôi bờ Hiền Lương - Bến Hải, với tổng kinh phí 80 tỷ đồng. Công trình dự kiến hoàn thành vào ngày 31/12/2025 và sẽ mở cửa đón khách tham quan trở lại sau thời gian trùng tu.
Trong khuôn khổ dự án, cầu Hiền Lương - biểu tượng lịch sử gắn liền với giai đoạn đất nước bị chia cắt - đang được thay thế một phần khung kết cấu sắt thép đã gỉ sét, đồng thời toàn bộ bề mặt cầu sẽ được lát mới bằng ván gỗ lim dày 50mm. Hiện công nhân đang khẩn trương hạ giải ván mặt cầu và tháo dỡ dầm cầu để sửa chữa, thay mới.
Cầu Hiền Lương bắc qua sông Bến Hải, thuộc xã Vĩnh Linh, tỉnh Quảng Trị. Cây cầu này được mệnh danh là “cây cầu dài nhất trong lịch sử”, bởi phải mất hơn 21 năm đất nước mới có thể bước sang bờ bên kia trong ngày toàn thắng. Cầu đầu tiên được xây dựng vào năm 1928 bằng gỗ, chỉ dành cho người đi bộ. Đến năm 1952, thực dân Pháp cho xây dựng lại bằng kết cấu thép, mặt lát gỗ thông, rộng 4m. Sau Hiệp định Geneva năm 1954, cây cầu trở thành ranh giới chia cắt tạm thời giữa miền Bắc và miền Nam, kéo dài hơn hai thập kỷ.
Năm 1967, cầu bị bom Mỹ đánh sập. Phải đến năm 1975, khi đất nước hoàn toàn thống nhất, đôi bờ Nam - Bắc mới nối liền. Trước đó, để đảm bảo giao thông, năm 1974, một cây cầu bê tông cốt thép dài 186m, rộng 9m được xây dựng tại vị trí cũ. Tuy nhiên, công trình này nhanh chóng xuống cấp. Năm 1996, Bộ Giao thông vận tải (nay là Bộ Xây dựng) tiếp tục xây dựng thêm một cây cầu mới nằm phía Tây, dài 230m, rộng 11,5m, áp dụng công nghệ đúc đẩy hiện đại nhất thời điểm đó và lần đầu tiên có mặt tại Việt Nam.
Đến năm 2001, cây cầu Hiền Lương năm 1952 được phục chế nguyên bản với chiều dài 182,97m, gồm 7 nhịp, mặt lát gỗ lim có đánh số thứ tự từng tấm. Tháng 3/2014, cầu được sơn lại hai màu xanh và vàng, tái hiện đúng màu trong lịch sử khi đất nước còn chia cắt. Sau nhiều năm, đến nay công trình xuống cấp nghiêm trọng và hiện đang được trùng tu toàn diện.
Việc triển khai dự án Công viên Thống nhất cùng trùng tu cầu Hiền Lương không chỉ góp phần bảo tồn giá trị của một di tích lịch sử đặc biệt mà còn tạo điểm nhấn kiến trúc - văn hóa, lan tỏa thông điệp hòa bình, khát vọng thống nhất dân tộc, đồng thời hứa hẹn trở thành điểm đến hấp dẫn du khách trong tương lai.
(Tổng hợp)
