Chiến thắng quan trọng của ông Trump
Tòa án Tối cao Mỹ vừa chặn nỗ lực loại cựu Tổng thống Donald Trump khỏi bầu cử sơ bộ của bang Colorado cũng như mọi bang khác đã hoặc đang cân nhắc hành động tương tự.
Phán quyết ngày 4/3 của Tòa án Tối cao Mỹ nêu rõ, chỉ có Quốc hội nước này mới có thể truất quyền tranh cử của ông Trump theo Tu chính án thứ 14 của Hiến pháp. Phán quyết tập thể của các thẩm phán tại tòa án cấp cao nhất này là một chiến thắng đáng kể đối với cựu Tổng thống, giúp ông giờ đây có thể tiếp tục chiến dịch tái tranh cử mà không phải đối mặt với rào cản do các tòa án hoặc quan chức bầu cử cấp bang dựng lên.
Theo BBC, khi đưa ra quan điểm của mình, 9 thẩm phán của Tòa án Tối cao đã tránh được một số “quả mìn chính trị” lớn nhất trong vụ kiện này. Trên thực tế, họ không nêu ý kiến về việc liệu ông Trump có tham gia vụ bạo loạn của những người biểu tình quá khích tại trụ sở Quốc hội Mỹ vào ngày 6/1/2021 nhằm đảo ngược kết quả bầu cử tổng thống năm 2020 hay không. Họ đồng thời không cho biết liệu sự cố 6/1 có phải là một cuộc nổi dậy hay nổi loạn đang gây tranh cãi hay không.
Các thẩm phán của Tòa án Tối cao cũng không đi sâu vào việc liệu các lãnh đạo Nhà Trắng có được miễn trừ áp dụng Mục 3 trong Tu chính án thứ 14, vốn cấm mọi cá nhân giữ chức vụ trong chính quyền nếu họ dính líu vào các cuộc nổi dậy. Ông Trump trước đó đã viện dẫn quyền miễn trừ để yêu cầu Tòa án tối cao vô hiệu hóa phán quyết loại tên ông khỏi phiếu bầu cử của bang Colorado.
Thay vào đó, họ chỉ tập trung vào việc cơ quan nào có thẩm quyền thực thi Mục 3 và kết luận chỉ có Quốc hội, không phải từng bang, có quyền đó. Quan điểm đã tránh được kịch bản "chắp vá", trong đó một ứng cử viên có thể đủ tư cách tranh cử ở một số bang nhưng bị loại ở những bang khác.
Trong bối cảnh Thượng viện bị chia rẽ nghiêm trọng và Hạ viện nằm dưới sự kiểm soát của đảng Cộng hòa của ông Trump, phán quyết đồng nghĩa, khả năng cựu lãnh đạo Nhà Trắng bị các nhà lập pháp truất quyền tái tranh cử theo Tu chính án thứ 14 về cơ bản bằng 0.
Các nguồn thạo tin tiết lộ, vụ việc đã làm nổi bật sự chia rẽ ý thức hệ trong hội đồng thẩm phán tại Tòa án tối cao, gồm 6 người theo phe bảo thủ và 3 người theo đường lối tự do. Mặc dù nhất trí rằng bang Colorado đã đi quá xa, nhưng 3 thẩm phán theo chủ nghĩa tự do muốn để ngỏ khả năng cho những nỗ lực cấp quốc gia nhằm xác định liệu ông Trump có đủ điều kiện chạy đua vào Nhà Trắng năm nay hay không.
Theo thẩm phán Sonia Sotomayor, quyết định của Tòa án tối cao đã hạn chế nghiêm trọng hành động của chính phủ liên bang, dù là tại tòa án hay các cơ quan liên bang khác, nhằm loại bỏ những ứng viên dính líu tới nổi dậy khỏi các cuộc bầu cử hoặc khỏi những chức vụ sau khi đắc cử.
Amy Coney Barrett, một thẩm phán theo đường lối bảo thủ, nhất trí với các đồng nghiệp theo chủ nghĩa tự do rằng, Tòa án tối cao đã đưa ra một quyết định quá sâu rộng. Song, bà cho rằng họ đáng lẽ nên giữ im lặng.
“Theo đánh giá của tôi, đây không phải là lúc để khuếch đại sự bất đồng một cách gay gắt. Tòa đã giải quyết một vấn đề mang tính chính trị trong mùa bầu cử tổng thống 2024 đầy biến động. Đặc biệt trong trường hợp này, các văn bản của tòa nên hạ nhiệt căng thẳng cả nước xuống, chứ không phải làm nó tăng lên”, thẩm phán Barrett bày tỏ.
Tuy nhiên, giới quan sát nhận định, khi tòa thụ lý và đưa ra phán quyết trong các vụ án chính trị thu hút chú ý hơn như về quyền miễn trừ truy tố của ông Trump, quyền nạo phá thai, kiểm soát súng ống và quản lý mạng xã hội, việc “hạ nhiệt" căng thẳng quốc gia rất khó xảy ra.
