Chính phủ Mỹ đối mặt nguy cơ đóng cửa, Tổng thống Donald Trump nỗ lực cứu vãn tình hình

Tất cả các đợt đóng cửa chính phủ đều có cùng một nguyên nhân: Quốc hội không phê duyệt khoản chi tiêu mới khi các dự luật chi tiêu trước đó hết hạn.

Nhưng tác động của mỗi đợt đóng cửa có thể khác nhau tùy thuộc vào thời điểm và những đặc điểm riêng của quy trình lập ngân sách.

Việc đóng cửa chính phủ vào tuần tới có thể sẽ nghiêm trọng hơn hầu hết các trường hợp trước đó. Đây sẽ là lần đầu tiên kể từ chính quyền cựu Tổng thống Barack Obama, một chính phủ phải đóng cửa khi bắt đầu năm tài chính.

Và Tổng thống Donald Trump đang tăng cường áp lực bằng cách đe dọa sa thải vĩnh viễn - thay vì tạm thời cho nghỉ việc - những nhân sự không thiết yếu. Văn phòng Quản lý và Ngân sách Nhà Trắng (OMB) hôm 24/9 đã chỉ đạo các cơ quan sửa đổi kế hoạch dự phòng đóng cửa chính phủ, nêu rõ những nhân sự nào sẽ bị sa thải trong thời gian này.

Những cơ quan vẫn hoạt động dù chính phủ đóng cửa

Theo luật, các hoạt động thiết yếu để bảo vệ tính mạng và tài sản công dân Mỹ vẫn được duy trì dù chính phủ đóng cửa, bao gồm các hoạt động quân sự, thực thi pháp luật và kiểm tra thực phẩm.

Tổng thống phải tiếp tục thực hiện các trách nhiệm hiến định của mình. Vì vậy, phần lớn Nhà Trắng và Đại diện Thương mại Mỹ vẫn mở cửa.

Các thành viên Quốc hội cũng vẫn phải được trả lương, theo Tu chính án thứ 27 của Hiến pháp Mỹ.

Một số tổ chức - bao gồm Cục Dự trữ Liên bang và Cục Bảo vệ Tài chính Người tiêu dùng - có thể tiếp tục hoạt động dựa trên nguồn tài trợ riêng của họ.

Các doanh nghiệp do chính phủ sở hữu hoặc tài trợ như Amtrak, Bưu điện Mỹ, Fannie Mae và Freddie Mac có nguồn tài trợ không phụ thuộc vào khoản phân bổ hàng năm từ Quốc hội và sẽ tiếp tục hoạt động.

Tòa án Tối cao sẽ bắt đầu nhiệm kỳ mới vào ngày 6/10 và duy trì hoạt động nếu chính phủ bị đóng cửa trong thời gian ngắn, theo phát ngôn viên Tòa án Tối cao Patricia McCabe.

Cục Hàng không Liên bang và Cục An ninh Vận tải Mỹ - các cơ quan phụ trách vấn đề an toàn giao thông - tiếp tục hoạt động bình thường.

Các lãnh sự quán và văn phòng hộ chiếu Mỹ cũng không bị ảnh hưởng vì hoạt động dựa vào nguồn thu phí dịch vụ.

Trong khi đó, hầu hết các công viên quốc gia và các viện bảo tàng có thể sẽ phải tạm dừng hoạt động.

Trong những lần đóng cửa chính phủ trước đây, cứ 10 nhân viên liên bang thì có khoảng 4 người bị cho nghỉ việc tạm thời và bị cấm làm bất kỳ công việc nào.

Sáu người còn lại phải tiếp tục làm việc với tư cách là nhân viên thiết yếu.

Các nhân viên liên bang sẽ không được trả lương trong thời gian chính phủ đóng cửa, mà sẽ được truy lĩnh sau khi chính phủ hoạt động trở lại, theo Đạo luật Đối xử Công bằng với Nhân viên Chính phủ năm 2019.

Nỗ lực cứu vãn tình hình

Đảng Cộng hòa kiểm soát cả hai viện của Quốc hội Mỹ, nhưng một biện pháp tạm thời để duy trì hoạt động của chính phủ sẽ phải giành được ít nhất 60 phiếu thuận trong Thượng viện gồm 100 ghế, nghĩa là cần có một số phiếu bầu của Đảng Dân chủ.

Tuy nhiên, cho đến nay, các Thượng nghị sĩ Đảng Dân chủ đã bác bỏ một dự luật chi tiêu ngắn hạn, yêu cầu bất kỳ đạo luật nào cũng phải hủy bỏ các khoản cắt giảm gần đây của Đảng Cộng hòa đối với các chương trình chăm sóc sức khỏe.

Tổng thống Mỹ Donald Trump đã triệu tập các nhà lãnh đạo Quốc hội từ cả hai đảng đến Nhà Trắng vào ngày 29/9 để thảo luận về vấn đề ngân sách.

Tổng thống Trump nói với Reuters hôm 28/9, rằng ông tin Đảng Dân chủ muốn đạt được một thỏa thuận. "Nếu không, đất nước sẽ đóng cửa", ông Trump nói.

Chủ tịch Hạ viện Mike Johnson của Đảng Cộng hòa gọi những yêu cầu của đảng Dân chủ là "vô lý", cho rằng nhân viên chính phủ và những người phụ thuộc vào các dịch vụ của chính phủ sẽ phải chịu ảnh hưởng.

"Việc tranh luận và cãi vã giữa các đảng phái là điều bình thường, nhưng không thể bắt người dân làm con tin để đổi lấy yêu sách của họ", ông Johnson nói.