Chuyên gia cảnh báo AI sẽ khiến bác sĩ mất khả năng phát hiện ung thư

AI, vốn được kỳ vọng sẽ thay đổi nền y học, lại khiến một số bác sĩ mất đi kỹ năng chỉ sau vài tháng sử dụng, theo một nghiên cứu mới.

Kết quả công bố ngày 13/8 cho thấy, AI giúp các nhân viên y tế phát hiện chính xác hơn các khối tiền ung thư ở đại tràng. Tuy nhiên, khi công cụ này bị gỡ bỏ, tỷ lệ phát hiện khối u giảm khoảng 20% so với mức trước khi AI được áp dụng.

Hệ thống y tế toàn cầu đang nhanh chóng tích hợp AI nhằm nâng cao hiệu quả điều trị và năng suất. Riêng năm nay, Chính phủ Anh đã công bố khoản tài trợ 14,8 triệu USD cho một thử nghiệm mới nhằm đánh giá khả năng AI phát hiện sớm ung thư vú.

Các nhà khoa học cho rằng AI có thể khiến bác sĩ quá phụ thuộc vào gợi ý của máy, “làm giảm động lực, sự tập trung và tinh thần trách nhiệm khi ra quyết định lâm sàng nếu không có AI hỗ trợ”.

Nghiên cứu khảo sát 4 trung tâm nội soi ở Ba Lan, so sánh tỷ lệ phát hiện khối u trong 3 tháng trước khi triển khai AI và 3 tháng sau đó. Các ca nội soi được chọn ngẫu nhiên để thực hiện có hoặc không có AI hỗ trợ. Kết quả được đăng trên tạp chí “The Lancet Gastroenterology and Hepatology”.

Yuichi Mori, nhà nghiên cứu tại Đại học Oslo và đồng tác giả, dự báo tác động “suy giảm kỹ năng” sẽ “có thể còn nghiêm trọng hơn” khi AI ngày càng mạnh mẽ.

Điều đáng chú ý là 19 bác sĩ tham gia đều dày dạn kinh nghiệm, mỗi người từng thực hiện hơn 2.000 ca nội soi. Omer Ahmad, chuyên gia tiêu hóa tại Bệnh viện Đại học London, nhận định tác động với bác sĩ thực tập hoặc mới vào nghề có thể còn rõ rệt hơn.

“AI mang lại nhiều tiềm năng cải thiện kết quả điều trị, nhưng chúng ta cũng cần đề phòng sự mai một âm thầm của các kỹ năng cơ bản cần thiết để bảo đảm chất lượng nội soi”, Ahmad bình luận.

Một nghiên cứu khác của MIT công bố năm nay cũng cảnh báo hiện tượng tương tự, khi phát hiện việc sử dụng ChatGPT để viết luận làm giảm mức độ hoạt động nhận thức và sự tham gia của não bộ.