Uống loại thuốc này quá liều còn nguy hiểm hơn so với tiêm hay đặt hậu môn quá liều.
Ở Việt Nam, paracetamol là loại thuốc quen thuộc với nhiều công dụng như hạ sốt và giảm đau. Tuy nhiên, nếu sử dụng quá liều, loại thuốc này có thể gây ra tác dụng phụ rất nguy hiểm.
Thuốc paracetamol hay acetaminophen là một loại thuốc được bán khá thông dụng trên thị trường, chủ yếu dưới dạng viên nén hay viên sủi, với nhiều tên thương mại khác nhau như panadol, efferalgan, acemol, tylenol, hapacol,... Thuốc paracetamol là chất chuyển hóa có hoạt tính của phenacetin, là thuốc giảm đau, hạ sốt hữu hiệu có thể thay thế aspirin.
Liều dùng paracetamol ở người lớn thường từ 500-1000mg mỗi 4-6 giờ và không quá 4g/ 24 giờ. Với trẻ em, liều dùng được tính theo công thức 10-15 mg/kg cách nhau 4-6 tiếng và không quá 50-70mg/kg/ 24 giờ. Nếu dùng vượt qua mức an toàn này thì được xem là quá liều paracetamol.
Người trưởng thành uống một liều cấp >150mg/kg hoặc >7.5g có thể coi như bị ngộ độc, mặc dù liều tối thiểu gây tổn thương gan có thể dao động từ 4-10g. Trẻ em uống liều cấp từ 120mg/kg- 150mg/kg có thể gây ngộ độc gan. Ở những bệnh nhân uống kéo dài mãn tính, liều >4g/ngày có thể gây ra tình trạng ngộ độc trên lâm sàng.
Theo Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec, sử dụng thuốc paracetamol quá liều có thể gây kích thích hệ thần kinh gây ức chế và gây ra một loạt các hệ quả như huyết áp thấp, mạch nhanh, suy tuần hoàn, sốc, co giật, trụy mạch và tử vong. Nạn nhân không tử vong ngay lập tức mà thường bị hôn mê rồi mới tử vong hoặc tử vong sau vài ngày hôn mê.
Uống thuốc paracetamol quá liều còn được đánh giá là nguy hiểm hơn so với tiêm hay đặt hậu môn quá liều. Bởi nguyên nhân do thuốc paracetamol có thể dễ dàng mua được ở hầu hết các hiệu thuốc nên nhiều gia đình sử dụng mà không chú ý đến những tác dụng phụ của thuốc, đặc biệt là quá liều.
Cách phòng ngừa quá liều paracetamol
Dưới đây là một số biện pháp phòng ngừa quá liều paracetamol và hạn chế các tác dụng phụ khi sử dụng thuốc:
- Tuân thủ hướng dẫn: Chỉ sử dụng paracetamol theo hướng dẫn của nhà sản xuất hoặc theo chỉ định của bác sĩ. Không tự ý thay đổi liều lượng thuốc khi chưa có ý kiến từ bác sĩ điều trị. Trong trường hợp dùng paracetamol không kê đơn, bạn chỉ nên uống 1-2 viên paracetamol 500 mg/lần và sử dụng cách nhau 4-6 tiếng.
- Tránh kết hợp các sản phẩm chứa paracetamol: Nhiều loại thuốc như thuốc trị ho, giảm đau và hạ sốt cũng có thể chứa paracetamol. Khi kết hợp các loại thuốc này với nhau, bạn có thể vô tình sử dụng quá liều paracetamol. Do đó, bạn nên đọc kỹ thành phần của thuốc và hỏi ý kiến bác sĩ trước khi dùng.
- Thông báo với bác sĩ về tình trạng bệnh hiện tại: Nếu bạn có bất kỳ tình trạng y tế nào (như bị bệnh gan hoặc thận, rối loạn đông máu,…) hãy thông báo cho bác sĩ trước khi dùng paracetamol.
- Giữ thuốc xa tầm tay trẻ em: Một lưu ý quan trọng chính là nên đảm bảo thuốc được bảo quản xa khỏi tầm tay của trẻ em. Việc làm này sẽ giúp phòng tránh trường hợp trẻ vô tình sử dụng paracetamol.
Mọi loại thuốc đều có thể trở nên nguy hiểm nếu sử dụng không đúng cách, kể cả thuốc giảm đau hạ sốt thông thường như paracetamol. Vì thế, nếu không chắc chắn việc sử dụng thuốc và để tránh trường hợp quá liều paracetamol, bạn cần tham khảo ý kiến của bác sĩ về liều dùng phù hợp.