Chuyên gia Vietcombank chỉ ra 3 rủi ro lớn mà kinh tế Việt Nam phải đối mặt khi hướng tới tăng trưởng 8%

Ba rủi ro mà nền kinh tế cần đối mặt

Việt Nam đang đặt mục tiêu tăng trưởng 8% và hướng tới hai con số trong điều kiện thuận lợi. Trong bối cảnh này, nhận diện những khó khăn của nền kinh tế ở thời điểm hiện tại, ông Nguyễn Hoàng Linh, Giám đốc Nghiên cứu, Công ty Quản lý Quỹ Vietcombank VCBF chỉ ra ba rủi ro lớn mà nền kinh tế phải đối mặt trong bối cảnh hiện tại gồm: chính sách của ông Trump, vấn đề thuế quan, câu chuyện tỷ giá.

Rủi ro đầu tiên phải nói đến là rủi ro từ chính sách của ông Trump. Trong nhiệm kỳ đầu tiên, câu chuyện chủ yếu tập trung giữa Mỹ và Trung Quốc nhưng ở nhiệm kỳ hiện tại, ông Trump không chỉ nhằm vào Trung Quốc mà còn công kích ngày chính những đồng minh thân cận lâu năm của mình như Canada, Mexico, châu Âu.

Ba rủi ro lớn đối với nền kinh tế ở thời điểm hiện tại

Nhiều chuyên gia cho rằng những chính sách cứng rắn của ông Trump sẽ tạo ra những rạn nứt và mâu thuẫn mà rất khó có thể hàn gắn.

Câu chuyện một thế giới ngày càng phân cực, đảo ngược lại quá trình toàn cầu hoá, các bên hình thành những nhóm về địa chính trị với những mục tiêu, quan điểm khác nhau chắc chắn sẽ tác động không tốt đến với thương mại toàn cầu.

Đối với Việt Nam là một nước có nền kinh tế có độ mở lớn và định hướng theo xuất khẩu thì rõ ràng việc này là việc không tốt.

Rủi ro thứ hai là chính sách thuế quan đối ứng của ông Trump. Thị trường cho rằng ông Trump áp thuế các nước vì muốn kéo sản xuất về lại Mỹ. Cùng với đó, Tổng thống Mỹ cũng có kế hoạch giảm thuế, điều sẽ khiến ngân sách bị hụt nguồn thu và để bù đắp phần này, nhiều khả năng thuế nhập khẩu là một phần rất khả thi mà Trump sẽ nhắm tới.

Theo ông Linh, phần áp thuế quan đối ứng là chuyện gần như sẽ xảy ra và sẽ rơi vào như kế hoạch là đầu tháng 4. Câu hỏi đặt ra là Việt Nam sẽ bị áp thuế như thế nào? Áp thuế toàn diện hay áp thuế lên từng nhóm hàng? Nếu từng nhóm hàng thì nhóm hàng nào sẽ bị áp thuế và mức thuế suất ra sao?

Trong câu chuyện về áp thuế, rõ ràng phần thuế tăng thêm sẽ được chia sẻ cho bên những nhà sản xuất ở Việt Nam, các công ty bán lẻ của Mỹ và thậm chí cho chính người tiêu dùng Mỹ. Đối với Việt Nam, các nhà sản xuất và xuất khẩu chắc chắn sẽ phải hấp thụ một phần thuế quan này, dẫn tới biên lợi nhuận của họ sẽ bị thu hẹp.

Theo ông Linh đánh giá, Việt Nam sẽ vẫn là đối tác thương mại đáng tin cậy của Mỹ. "Chúng ta sẽ tiếp tục lấy được thị phần thị trường Mỹ. Tuy nhiên câu chuyện sẽ khác biệt đối với từng công ty".

Điểm cuối cùng là câu chuyện về tỷ giá. Đến thời điểm hiện tại, VND mất giá khoảng 0,6% so với USD. Tuy nhiên có những cặp tỷ giá chúng ta cần chú ý. Ví dụ, đối với đồng EUR, chúng ta đã mất giá 5%, đối với JPY đã mất giá 6%, rất nhiều doanh nghiệp đang có vay nợ ở hai đồng tiền này. Do đó, ngoài diễn biến của đồng USD, cần chú ý đến cả diễn biến của VND so với những loại ngoại tệ khác như EUR và JPY.

>>Trong khi giới đầu tư đổ xô mua vàng, tỷ phú Warren Buffett âm thầm đổ tiền vào một 'kho báu' ở châu Á

Tìm cơ hội trong rủi ro

Ông Linh cho rằng trong rủi ro cũng có những cơ hội. Thị trường Mỹ không phải thị trường xuất khẩu duy nhất của Việt Nam (chiếm 30%). Hiện nay, Việt Nam có đến 17 hiệp định thương mại tự do đã ký kết với hơn 60 quốc gia, chiếm đến 80% tổng giao dịch thương mại hai chiều xuất nhập khẩu của Việt Nam.

Tìm kiếm cơ hội trong rủi ro.

Chính sách thuế quan của Mỹ vừa là rủi ro cũng là tạo động lực để chúng ta tiếp tục đa dạng hoá thị trường xuất khẩu.

Cùng với đó, Chính phủ Việt Nam hiện đang tích cực làm việc với các doanh nghiệp Mỹ cũng như với Chính phủ Mỹ để tăng dòng vốn đầu tư của Mỹ vào Việt Nam, từ đó tạo nên sự gắn kết chặt chẽ hơn từ thương mại đến đầu tư giữa hai nước. Đây cũng là điều mà Chính phủ Việt Nam tích cực làm để phần nào hạn chế những rủi ro về mặt thuế quan.

Cơ hội nữa là vấn đề về dòng chảy vốn. Vì sao Việt Nam cũng như các quốc gia thị trường mới nổi khác bị bán ròng? Theo chuyên gia VCBF, một phần trong đó là câu chuyện tỷ giá, phần khác có thể thấy các doanh nghiệp Mỹ đặc biệt nhóm công nghệ tăng trưởng quá tốt trong hai năm vừa qua. Tuy nhiên, sức nóng của câu chuyện ấy bây giờ đã hạ nhiệt rất nhiều. Sức hấp dẫn của thị trường chứng khoán Mỹ cũng đã giảm xuống so với hai năm trước.

Do đó, nếu tỷ giá ổn định và ở mức định giá thấp so với quá khứ, chúng ta có thể kỳ vọng dòng vốn đầu tư gián tiếp vào Việt Nam sẽ quay trở lại trong nửa sau của năm 2025. Điều này là điều hoàn toàn có thể xảy ra.

Một điểm nữa theo ông Linh cũng cực kỳ quan trọng là vấn đề về nâng hạng tín nhiệm quốc gia. Điều này sẽ tác động sâu rộng hơn nâng hạng thị trường chứng khoán. Hiện giờ, Chính phủ cũng đang rất tích cực để các tổ chức xếp hạng quốc tế nâng xếp hạng tín nhiệm này cho Việt Nam và nếu được chuyển sang nhóm “đầu tư được” sẽ làm giảm chi phí vốn rất nhiều.

"Chúng ta nói nhiều đến câu chuyện về đầu tư công, nói nhiều đến câu chuyện phải kích thích đầu tư tư nhân. Tuy nhiên, với một nhu cầu vốn rất lớn, không thể nào chúng ta chỉ dựa vào nguồn lực trong nước mà rõ ràng phải tận dụng nguồn vốn quốc tế", ông Linh nói.