Con sông 6km ngắn nhất Việt Nam nhưng là vàm sông rộng nhất Tây Nam Bộ, dòng nước 'chảy đứt đuôi xà' và huyền thoại về nghiệt súc ẩn mình dưới lòng sông

Sông Vàm Nao nối liền sông Tiền và sông Hậu, như hình chữ H, theo hướng đông bắc - tây nam giữa hai huyện Phú Tân (bờ trên, hữu ngạn) và Chợ Mới (bờ dưới, tả ngạn). Đây là một tuyến giao thông đường thủy quan trọng ở đồng bằng sông Cửu Long.

Tuy sông rõ ràng là một nhánh của Mê Kông êm đềm, nhưng cái “nết chảy” cuộn tròn của nước cùng những quái ngư một thời làm mưa làm gió đã khiến cả con sông này trở nên khác biệt và hung hãn. Từ đó, Vàm Nao mang tiếng ồn ào nhất trong số những con sông ngắn của miền Tây.

“Vàm Nao nước chảy đứt đuôi xà”

Sông Vàm Nao dài hơn 6km, bề rộng mặt nước đến 700m, sâu hơn 17m, chia hai bờ của huyện Chợ Mới và huyện Phú Tân (An Giang). Có thể nói, đây là vàm sông rộng lớn nhất ở miền Tây Nam Bộ. Tương truyền, thuở xa xưa, đây là đường của những đàn voi và trâu rừng đi qua, lâu ngày thành con rạch nhỏ, rồi dần dần bị áp lực của sông Tiền và sông Hậu chảy xiết, mà thành một con sông như ngày nay.

Vàm Nao là con sông nổi tiếng với nhiều cái nhất: con sông duy nhất nối sông Tiền và sông Hậu; ngắn nhất trong hệ thống sông ngòi Việt Nam; có nhiều cá khổng lồ có tên trong sách đỏ Việt Nam nhất; có nhiều cá dữ, cá lạ nhất…

Nhắc đến dòng sông này, người ta nhớ ngay đến câu “Vàm Nao nước chảy đứt đuôi xà”. Ðó là do ngày trước sông Hậu xâm thực mạnh một khu vực khá rộng phía bờ xã Kiến An dài xuống, tạo thành Xẻo Búng (phía trên chợ Mỹ Hội Ðông, huyện Chợ Mới). Rạch Vàm Nao có dòng chảy tốc độ mạnh nên xoi phá mãi, cho đến khi hội thủy được với Xẻo Búng, trở nên sâu và rộng, thành sông cái.

Sông Vàm Nao nối sông Tiền và sông Hậu, tuy ngắn nhưng do sự cấu tạo của địa hình cộng với tốc độ dòng chảy mạnh nên hầu khắp ở chỗ hai cửa sông quanh năm hình thành những xoáy nước rất dữ, vì vậy dân thương hồ phải phân biệt chỗ hai đầu sông vô cùng hiểm nguy ấy là Vàm Trên và Vàm Dưới, sách viết là Vàm Nao Thượng và Vàm Nao Hạ, để nhắc nhau mỗi khi phải đi ngang qua.

Dòng chảy dữ dội, đáy sông sâu với nhiều hang hốc nên Vàm Nao đã kéo theo các loài cá đặc thù nặng hàng trăm ký trên sông Mê Kông về trú ẩn, như cá hô, cá tra dầu, cá vồ cờ, cá nược, cá đuối. Ngoài ra còn có các loài cá đặc dị như cá đao, cá mập, cá sấu... Cá tôm ở Vàm Nao nhiều lắm, có các loài cá lạ, cá đẹp nuôi cảnh được như cá hồng vện với màu sắc sặc sỡ, cá ngựa - nhỏ như cá linh nhưng vì nhảy loi choi nên gọi là cá ngựa; các loài cá tra nghệ, cá sửu, cá bông lau…

Nhưng theo các lão ngư nơi đây, dòng Vàm Nao luôn bí hiểm do người đời còn tin rằng “ổng” còn nằm ẩn mình dưới đáy Vàm Nao. “Ổng" là Năm Chèo - tức ông sấu thần năm chân trong truyền thuyết. Dù chuyện Năm Chèo là chuyện xưa, ngư dân, thương hồ qua lại Vàm Nao không xa lạ gì nhưng họ vẫn luôn rờn rợn không dám gọi tên tục cá sấu mà gọi bằng ông Năm Chèo.

Ngày nay, những câu chuyện kì bí về sông Vàm Nao đã là chuyện xưa, theo dòng chảy thời gian, nước sông Vàm Nao đã hiền hòa hơn nên thương hồ qua lại không còn ngán ngại. Ổ cá Vàm Nao theo từng con nước, tôm cá cũng vơi dần. Trút bỏ bộ mặt hung tợn, Vàm Nao mấy mùa nước nổi qua đã trở thành điểm du ngoạn của dân thị thành.

>> "Dòng sông bóng tối" dài 315km huyền thoại chảy ngược từ Việt Nam sang Campuchia, xuyên qua vườn quốc gia rộng lớn nhất cả nước

Cách di chuyển đến sông Vàm Nao

Nếu xuất phát từ TP HCM để đi đến Vàm Nao, du khách có thể chọn xe ô tô, xe khách du lịch hoặc xe máy. Sau khi chạy ra đường N2 để tới vườn quốc gia Tràm Chim, du khách tiếp tục chạy về hướng phà Năng Gù để qua sông.

Bạn chỉ cần mua vé để qua phà thì sẽ đến được địa phận của sông Vàm Nao nằm ở phía bờ xã Tân Trung, huyện Phú Tân, tỉnh An Giang. Tuy nhiên, nếu muốn tham quan trọn vẹn khu du lịch sinh thái Vàm Nao mùa nước lũ, bạn phải lên tàu và phải di chuyển khoảng 10 phút mới có thể đến nơi.

Sông Vàm Nao mùa nước nổi có gì đặc biệt?

Câu cá ở Vàm Nao mùa nước nổi

Nơi đây đều có một nét đẹp riêng dù bất kỳ thời điểm nào trong năm, nhưng tới mùa nước nổi, du khách mới thật sự cảm nhận được sự trù phú của thiên nhiên ở đây. Khi đến Vàm Nao mùa nước nổi, hầu hết mọi người đều muốn cùng ngư dân trải nghiệm câu cá, kéo dớn bắt cá trên sông. Đây là được xem là một trong những hoạt động nổi bật, thú vị nhất trong quá trình khám phá sông Vàm Nao vào mùa nước lên.

Qua hoạt động kéo và thả lưới cùng ngư dân tại đây, du khách sẽ trải qua nhiều cung bậc cảm xúc khác nhau, từ hồi hộp, nôn nao với nhiều mẻ lưới được kéo lên đến sự vỡ òa khi nhận lại thành quả ngoài sức tưởng tượng. Tự tay bản thân kéo cá từ dưới sông lên rồi chế biến món ăn, vừa nhâm nhi một chút vị cay nồng của rượu, vừa nghe những lời tâm sự mộc mạc, giản dị của ngư dân mà cảm thấy xúc động, bồi hồi.

Không chỉ cảm nhận được sự tươi mới của cảnh sắc, trù phú của sản vật, mọi người còn có thể dễ dàng bắt gặp hiện tượng sang nước độc đáo từ sông Tiền sang sông Hậu.

Hái củ ấu cùng người dân địa phương

Củ ấu có thể chế biến nhiều món ăn độc đáo và hấp dẫn như: luộc, giò heo hầm củ ấu, ba ba hầm củ ấu, củ ấu hầm dừa với chuối, lẩu củ ấu… Tất cả món ăn được chế biến từ củ ấu đều khiến thực khách cảm thấy thích thú bởi hương vị đặc trưng của nó.

Ngoài việc tham gia hái củ, bạn cũng có thể chụp hình check-in những cánh đồng ruộng ấu rộng lớn, bao la của người dân. Cánh đồng ruộng ấu luôn trở thành điểm đến thu hút đông đảo mọi người khi đến du lịch An Giang.

>> Thành phố duy nhất Việt Nam là nút giao của 7 con kênh, chỉ rộng 78km2 nhưng mật độ dân số cao nhất vùng đất sông Hậu