'Cung điện' sâu 50m dưới lòng đất, xả 200.000 lít nước mỗi giây giúp Tokyo chống ngập
Công trình này đã trở thành minh chứng cho tầm nhìn dài hạn và sức mạnh kỹ thuật, bảo vệ thủ đô khỏi những trận lũ cực đoan bằng một cấu trúc ngầm khổng lồ, hoạt động liên tục và hiệu quả suốt hàng chục năm.
Tại Nhật Bản, đất nước thường xuyên hứng chịu mưa lớn và bão nhiệt đới, việc quản lý nước không chỉ là vấn đề hạ tầng, mà là bài toán sinh tồn. Trong nhiều thập niên, khu vực đại đô thị Tokyo luôn phải đối mặt với nỗi lo ngập lụt do hệ thống sông chằng chịt và tốc độ đô thị hóa nhanh chóng.
Để giải quyết dứt điểm tình trạng này, chính phủ Nhật Bản đã xây dựng một trong những công trình thủy lực ấn tượng nhất thế giới: Hệ thống xả lũ ngầm vùng đô thị Tokyo (Metropolitan Area Outer Underground Discharge Channel – MAOUDC), hay còn được biết đến với cái tên đầy biểu tượng: “Ngôi đền dưới lòng đất”.
Công trình tọa lạc tại tỉnh Saitama, cách trung tâm Tokyo khoảng 30km, được thiết kế để chuyển hướng dòng nước mưa và nước sông dư thừa từ các khu vực trũng ra sông Edo, qua đó giảm nguy cơ ngập lụt nghiêm trọng cho thủ đô.
Với chiều dài 6,3km và nằm ở độ sâu gần 50m, đây là hệ thống thoát lũ ngầm lớn nhất thế giới.
Ý tưởng xây dựng bắt đầu từ đầu thập niên 1990, khi đô thị hóa khiến các vùng ven Tokyo ngày càng dễ tổn thương trước thiên tai. Sau 13 năm thi công, công trình chính thức hoàn thành năm 2006, với tổng chi phí ước tính 230 tỷ yên (tương đương hơn 2 tỷ USD). Từ đó đến nay, hệ thống này đã trở thành tấm khiên bảo vệ hàng triệu cư dân Tokyo khỏi những trận lũ từng gây tê liệt cả khu vực.
Cấu trúc khổng lồ – “Thánh đường” của kỹ thuật hiện đại
Hệ thống MAOUDC gồm 4 bộ phận chính, hoạt động liên kết chặt chẽ:
Thứ nhất, là 5 giếng thu nước khổng lồ, mỗi giếng có đường kính tới 31,6m và sâu gần 75m, được đặt dọc theo các sông Nakagawa, Kuramatsugawa, Ohgurokawa và những nhánh sông nhỏ khác để thu gom nước từ các vùng dễ ngập.
Thứ hai, các giếng này được nối với nhau bằng đường hầm dẫn nước rộng 10 mét, dài 6,3km được đào bằng công nghệ khiên áp lực bùn (slurry shield) – kỹ thuật tiên tiến thường chỉ dùng trong các dự án ngầm quy mô quốc gia.
Thứ ba, là phòng điều áp trung tâm, nơi tạo nên danh xưng “ngôi đền dưới lòng đất”. Phòng này dài 177 mét, rộng 78 mét, cao 18 mét, được chống đỡ bởi 59 cột bê tông khổng lồ, mỗi cột nặng 500 tấn. Nhiệm vụ của nó là giảm tốc độ dòng chảy trước khi nước được xả ra sông Edo, nhằm tránh xói mòn và sụp lở hệ thống.
Cuối cùng, ở hạ lưu là trạm bơm Shōwa, được trang bị 4 máy bơm công suất cực lớn do Mitsubishi chế tạo, có thể đẩy 200 m³ nước mỗi giây – tương đương lượng nước trong một hồ bơi Olympic chỉ trong 12 giây.
Từ công trình chống lũ thành biểu tượng văn hóa
Từ khi vận hành đến năm 2021, hệ thống này đã được kích hoạt hơn 130 lần, trung bình 7–8 lần mỗi năm, giúp giảm đáng kể số vụ ngập lụt nghiêm trọng tại Tokyo và vùng phụ cận. Nhờ MAOUDC, hàng triệu người dân được bảo vệ an toàn, còn chi phí thiệt hại do thiên tai đã giảm hàng trăm tỷ yên mỗi năm.
Vượt ra ngoài chức năng kỹ thuật, “ngôi đền dưới lòng đất” còn trở thành địa điểm du lịch độc đáo và biểu tượng văn hóa. Căn phòng điều áp khổng lồ mở cửa cho khách tham quan, thu hút hàng chục nghìn lượt mỗi năm.
Không gian huyền ảo này cũng xuất hiện trong nhiều bộ phim, quảng cáo và MV nhạc Nhật, khiến hình ảnh của MAOUDC gắn liền với vẻ đẹp vừa hùng vĩ, vừa bí ẩn của công nghệ Nhật Bản.
Hệ thống MAOUDC không chỉ là công trình chống lũ, mà còn là biểu tượng cho cách Nhật Bản đối mặt với thiên nhiên bằng tầm nhìn dài hạn, khoa học và kỷ luật.
Trong thời đại biến đổi khí hậu ngày càng khắc nghiệt, nơi những trận mưa cực đoan có thể nhấn chìm cả thành phố, Tokyo đã chứng minh rằng đầu tư vào hạ tầng bền vững là cách duy nhất để con người chung sống an toàn với thiên nhiên, biến phòng thủ thành nghệ thuật, và biến nỗi sợ thiên tai thành biểu tượng của sức mạnh kỹ thuật và tinh thần kiên cường.
Theo La Brujula Verde
