Doanh nghiệp ngành ô tô liên tiếp phá sản, chuyện gì đã xảy ra tại nền kinh tế số 1 thế giới?
Hai vụ phá sản mới trong ngành ô tô Mỹ đã gây chấn động thị trường tín dụng, làm dấy lên lo ngại về sự suy yếu trong tình hình tài chính của các hộ gia đình thu nhập thấp và cộng đồng nhập cư.
Hãng sản xuất phụ tùng First Brands hôm thứ Hai (29/9) đã nộp đơn xin bảo hộ phá sản, chỉ ít lâu sau vụ phá sản của Tricolor Holdings (công ty chuyên cho vay mua ô tô đối với người mua có thu nhập thấp và thiếu lịch sử tín dụng).
Dù nguyên nhân sụp đổ của hai doanh nghiệp này có tính riêng biệt, giới đầu tư lo ngại đây có thể là dấu hiệu cho áp lực lan rộng hơn.
“Thị trường đang lo lắng”, ông Campe Goodman, Giám đốc danh mục thu nhập cố định tại Wellington Management nhận định. Ông cho biết chênh lệch lợi suất trên chứng khoán bảo đảm bằng tài sản (ABS) của một số nhà cho vay tiêu dùng đã nới rộng đáng kể.
“Có những vấn đề riêng ở từng công ty, nhưng thường những chuyện này xảy ra trong bối cảnh môi trường thay đổi”, Goodman nói, chỉ ra sự suy yếu về sức khỏe tài chính người tiêu dùng và các thay đổi chính sách ảnh hưởng đến nhóm thu nhập thấp, chẳng hạn quy định nhập cư mới.
First Brands gặp khó sau nỗ lực tái cấp vốn thất bại hồi đầu năm, khi nhà đầu tư yêu cầu xem xét kỹ hơn sổ sách tài chính. Một nguồn tin cho biết tình hình còn xấu đi do tác động từ thuế quan.
Trước đó, Tricolor Holdings cũng đã nộp đơn phá sản. Công ty này chủ yếu bán xe và cung cấp khoản vay cho cộng đồng người gốc Mỹ Latinh thu nhập thấp tại miền Tây Nam nước Mỹ.
Ông Steve Edwards, chiến lược gia đầu tư cấp cao tại Morgan Stanley Wealth Management cho rằng dù thị trường tín dụng hiện vẫn xem đây là vấn đề đơn lẻ, song thực tế có thể phản ánh điểm yếu trong một số phân khúc tiêu dùng. “Người thu nhập thấp đang bị ảnh hưởng bởi lãi suất cao, thị trường lao động yếu và thuế quan. Vì vậy, việc vỡ nợ gia tăng ở nhóm này không có gì bất ngờ”, ông nói.
Các dấu hiệu rạn nứt đang xuất hiện trên thị trường tín dụng gắn với nợ ô tô. Chênh lệch lợi suất trong chỉ số ICE BofA AA-BBB US Fixed Rate Automobile ABS đã tăng hơn 20 điểm cơ bản trong tháng này.
Tuy vậy, thị trường tín dụng doanh nghiệp Mỹ nói chung vẫn ổn định. Từ sau khi Cục Dự trữ Liên bang (Fed) cắt giảm lãi suất, hoạt động phát hành trái phiếu và mua bán doanh nghiệp còn có xu hướng sôi động hơn.
Một tín hiệu cho thấy sự vững vàng của thị trường tín dụng là thương vụ mua lại có sử dụng đòn bẩy (LBO), nhà phát triển game “Battlefield” và “Madden NFL”, đã đồng ý bán mình cho nhóm nhà đầu tư tư nhân trong thương vụ trị giá 55 tỷ USD.
Một chuyên gia ngân hàng Phố Wall nhận định nền kinh tế Mỹ đang hiện hữu “hai câu chuyện đối lập”: Nhóm giàu hưởng lợi từ giá trị nhà ở và thị trường chứng khoán tăng, trong khi nhiều người thu nhập thấp phải gánh chịu áp lực.
Các khoản vay ô tô là phân khúc trong thị trường tài chính tiêu dùng đang chịu nhiều sức ép. Ông Rikard Bandebo, Kinh tế trưởng tại VantageScore cho biết tỷ lệ nợ quá hạn đối với vay ô tô tiếp tục tăng lên mức cao kỷ lục.
“Hộ gia đình thu nhập thấp vẫn có tỷ lệ quá hạn cao hơn, nhưng con số này đã ổn định trong khoảng một năm rưỡi qua, trong khi tỷ lệ quá hạn ở nhóm thu nhập trung bình và cao lại đang tăng”, Bandebo nói.
Các nhà phân tích nhận định những công ty như Tricolor, hoạt động tại 6 bang, dễ bị tác động bởi xu hướng tiêu cực đối với lao động thu nhập thấp.
Theo các chuyên gia, thị trường ô tô phục vụ người thu nhập thấp đã bị ảnh hưởng nặng nề bởi vấn đề khả năng chi trả, khi giá xe cũ tăng vọt sau đại dịch, kéo theo chi phí vay mượn.
“Người vay dưới chuẩn thường tập trung mua xe cũ – nơi giá vẫn cố chấp ở mức cao sau gián đoạn do đại dịch. Ngoài khoản vay xe, chi phí bảo hiểm và bảo dưỡng cũng tăng nhanh hơn lạm phát chung, gây thêm áp lực cho hộ gia đình thu nhập thấp vốn ít dư dả”, ông Satyan Merchant, Phó Chủ tịch cấp cao tại TransUnion, nhận xét.
