Trung Quốc là quốc gia tiêu thụ yến sào lớn nhất thế giới với quy mô nhập khẩu khoảng 8 tỷ USD mỗi năm. Các doanh nghiệp nước ta đang đua nhau xuất khẩu “vàng trắng” sang thị trường này.
Nhộn nhịp hoạt động xuất khẩu
Bà Trần Thanh Hải - CEO Công ty Hải Yến Nha Trang (The Hải Yến), báo tin, lô tổ yến sào chất lượng cao đầu tiên của doanh nghiệp sang thị trường Trung Quốc đã thông quan.
Chia sẻ với PV. VietNamNet, bà Hải cho hay, sau khi được cấp mã số xuất khẩu chính ngạch, cuối tháng 12/2023, doanh nghiệp của bà đã xuất khẩu yến sào sang Trung Quốc bằng đường hàng không.
Kết quả kiểm tra khi thông quan, 100% sản phẩm tổ yến sào của doanh nghiệp đạt yêu cầu kiểm định chất lượng từ các cơ quan chức năng và đối tác thu mua phía Trung Quốc.
“Tổ yến Việt có mặt tại thị trường tỷ dân là cơ hội rất lớn để ngành yến sào phát triển hơn trong tương lai”, bà Hải nói. Song, bà cũng thừa nhận, hành trình chinh phục khách hàng ở thị trường Trung Quốc còn rất nhiều thử thách.
Trước đó, công ty đã mất nhiều tháng chuẩn bị để đảm bảo các điều kiện tiêu chuẩn về nguồn nguyên liệu thô, quy trình chế biến sản xuất, đóng gói thành phẩm và vận chuyển hàng hóa,...
Giữa tháng 11/2023, Thứ trưởng Bộ NN-PTNT Phùng Đức Tiến cùng lãnh đạo tỉnh Lạng Sơn chủ trì Lễ công bố xuất khẩu lô sản phẩm tổ yến đầu tiên của Việt Nam sang thị trường Trung Quốc theo Nghị định thư đã ký giữa Bộ NN-PTNT Việt Nam và Tổng cục Hải quan Trung Quốc vào ngày 9/11/2022.
Lô yến đầu tiên của nước xuất khẩu sang Trung Quốc là của Công ty CP Dinh dưỡng AVANEST Việt Nam, gồm sản phẩm tổ yến tinh chế và yến hũ chưng sẵn.
Tổ yến là mặt hàng thực phẩm cao cấp, được ví như “vàng trắng” của nước ta. Những lô hàng đầu tiên của các doanh nghiệp xuất khẩu sang thị trường Trung Quốc là dấu mốc đặc biệt quan trọng. Đây là kết quả sau hơn 5 năm triển khai quyết liệt và có hiệu quả các yêu cầu về kiểm dịch, kiểm tra và vệ sinh thú y đối với các sản phẩm tổ yến của Việt Nam xuất khẩu chính ngạch sang Trung Quốc.
Đến nay, Tổng cục Hải quan Trung Quốc đã cấp phép cho 7 doanh nghiệp Việt Nam được xuất khẩu chính ngạch sản phẩm tổ yến vào thị trường này.
Bà Trịnh Thị Hồng Vân - Phó Tổng Giám đốc Công ty TNHH Nhà nước MTV Yến sào Khánh Hòa, cho biết, doanh nghiệp từng xuất khẩu yến sào sang thị trường Trung Quốc nhưng bằng đường tiểu ngạch.
“Sau khi nghị định thư được ký kết, chúng tôi đã khẩn trương xây dựng kế hoạch, lộ trình, mục tiêu cụ thể đồng thời phân công rõ nhiệm vụ từng thành viên để thực hiện xuất khẩu chính ngạch sang thị trường Trung Quốc”, bà Vân nói.
Đánh chiếm thị trường quy mô 8 tỷ USD
Trung Quốc là thị trường lớn với dân số hơn 1,4 tỷ người. Đây cũng là thị trường tiêu thụ sản phẩm tổ yến lớn nhất thế giới, chiếm khoảng 80% thị phần toàn cầu.
Những năm gần đây, thị trường tổ yến ở Trung Quốc phát triển mạnh do nhu cầu tiêu dùng sản phẩm này tăng cao. Trung Quốc đang phải nhập khẩu lượng lớn tổ yến từ các quốc gia.
Theo số liệu thống kê, năm 2020, Trung Quốc đã nhập khẩu 220 tấn tổ yến theo đường chính ngạch. Đến năm 2021, lượng yến nhập khẩu tăng lên hơn 300 tấn và năm 2022 là 452 tấn - tương đương trên 8 tỷ USD.
Tại Việt Nam, nghề nuôi chim yến với mục đích thương mại là hoạt động sản xuất mới xuất hiện từ năm 2004 ở một số tỉnh Nam Bộ. Trong khoảng 10 năm trở lại đây, nghề này phát triển nhanh với nhiều loại hình và quy mô khác nhau. Nhiều tỉnh, thành có lợi thế về tự nhiên để phát triển nghề nuôi chim yến, tạo việc làm và nguồn thu đáng kể cho người dân.
Hiện nay, nước ta có trên 22.000 nhà nuôi yến. Sản lượng tổ yến đạt khoảng 150 tấn, giá trị trên 600 triệu USD.
Ông Lê Thành Đại, Chủ tịch Hiệp hội Yến sào Việt Nam, nhận định, Trung Quốc là thị trường vô cùng tiềm năng cho tổ yến Việt. Nghị định thư được ký kết, yến sào Việt Nam có “visa” sang Trung Quốc sẽ tạo cơ hội cho ngành nuôi yến phát triển theo chiều sâu.
Đề cập đến thị trường yến Trung Quốc, bà Trịnh Thị Hồng Vân nhận định, tổ yến Việt Nam xuất sang quốc gia này phải cạnh tranh khốc liệt với sản phẩm cùng loại của của Indonesia, Thái Lan và Malaysia - vốn phổ biến từ lâu.
Theo bà, chất lượng của tổ yến thiên nhiên của Việt Nam tốt hơn, nhưng bị so sánh về giá với yến của các quốc gia khác. Nếu không làm rõ, chắc chắn sau này sản phẩm yến của nước ta rất khó để phát triển.
Với kinh nghiệm xuất khẩu yến vào thị trường Trung Quốc từ trước đó, bà Vân cho rằng, ngoài vấn đề chất lượng, truy xuất nguồn gốc, đáp ứng tiêu chuẩn về an toàn thực phẩm,... doanh nghiệp cần tìm hiểu rõ thị hiếu của thị trường để sản xuất các mặt hàng phù hợp. Bởi, doanh nghiệp có thành công hay không thì khách hàng quyết định tới 90%.
Thứ trưởng Phùng Đức Tiến cũng kêu gọi các doanh nghiệp và các hộ nuôi chim yến tăng cường liên kết, đầu tư, phát triển đàn chim yến; tăng cường áp dụng công nghệ mới, tìm tòi, nghiên cứu cho ra nhiều loại sản phẩm tổ yến, đáp ứng nhu cầu tiêu dùng trong nước cũng như khai thác tiềm năng, cơ hội từ thị trường Trung Quốc mà nghị định thư đã mở ra.
