Đòn giáng chưa từng có: Ông Trump tuyên bố sa thải nữ Thống đốc Fed, chuẩn bị 'áp sát' quyền kiểm soát NHTW?

Tổng thống Donald Trump hôm thứ Hai (ngày 25/8, giờ Mỹ) đã cách chức Thống đốc Cục Dự trữ Liên bang (Fed) Lisa Cook. Đây là một động thái chưa từng có và được xem là bước leo thang mạnh mẽ trong các cuộc tấn công của ông nhằm vào tính độc lập của Ngân hàng Trung ương Mỹ. Điều này xảy ra trong bối cảnh cơ quan này từ chối cắt giảm lãi suất nhanh chóng theo yêu cầu.

Trong bức thư sa thải được đăng trên mạng xã hội Truth Social, ông Trump viện dẫn cáo buộc rằng bà Cook đã khai báo sai sự thật trong hồ sơ xin vay thế chấp. Ông viết: “Theo thẩm quyền của tôi dựa theo Điều II của Hiến pháp và Đạo luật Dự trữ Liên bang năm 1913, bà bị cách chức khỏi Hội đồng Thống đốc Fed, có hiệu lực ngay lập tức”.

“Trước hành vi gian dối và có thể mang tính hình sự của bà trong vấn đề tài chính, người dân Mỹ không thể và bản thân tôi cũng không thể tiếp tục đặt niềm tin vào sự liêm chính của bà”, ông Trump bổ sung.

Ông nhấn mạnh rằng hành vi này "thể hiện sự cẩu thả nghiêm trọng trong các giao dịch tài chính, đặt dấu hỏi lớn về năng lực và sự đáng tin cậy của bà với tư cách nhà quản lý tài chính".

Bà Cook là phụ nữ da màu đầu tiên trở thành Thống đốc Fed.

Việc Tổng thống Trump sa thải bà Cook nhiều khả năng sẽ gặp khó khăn tại tòa án Liên bang và thậm chí có thể lên tới Tòa án Tối cao. Luật Cục Dự trữ Liên bang năm 1913 quy định Tổng thống chỉ có thể cách chức một Thống đốc Fed “vì lý do chính đáng”. Dù luật không nêu rõ “lý do chính đáng” là gì, nhưng về truyền thống được hiểu là hành vi sai trái hoặc vi phạm nhiệm vụ.

Người phát ngôn của Fed từ chối bình luận về bức thư của ông Trump.

Theo CNBC, nếu thành công trong việc bắt buộc bà Cook từ chức, ông Trump sẽ có quyền đề cử người thay thế và qua đó tái định hình Hội đồng Thống đốc Fed trong nhiều năm tới. Các Thống đốc Fed thường có nhiệm kỳ 14 năm. Hiện tại, trong số bảy ghế, có hai người – Christopher Waller và Michelle Bowman – là do ông Trump bổ nhiệm. Chính ông cũng là người đề cử Jerome Powell làm Chủ tịch Fed năm 2017.

Tính đến chiều thứ Hai, Hội đồng Thống đốc còn sáu thành viên, sau khi Adriana Kugler từ chức đầu tháng này. Ông Trump đã đề cử Stephen Miran, Chủ tịch Hội đồng Cố vấn Kinh tế, để thay thế. Nếu Thượng viện phê chuẩn Miran và ông Trump thành công trong việc sa thải Cook cùng việc đưa người thay thế vào ghế, ông sẽ nắm đa số 4-3 trong Hội đồng Thống đốc.

Tham khảo CNBC