Đồng nhân dân tệ trỗi dậy giữa lúc USD suy yếu: Cơ hội vàng cho Bắc Kinh?
Chính sách từ Washington đang mở ra cơ hội thúc đẩy quốc tế hóa đồng nhân dân tệ, làm suy yếu - dù chưa thể thay thế - vai trò thống trị của đồng USD trong thương mại toàn cầu.
Ngày càng nhiều doanh nghiệp ưu tiên sử dụng nhân dân tệ để thanh toán quốc tế, trong bối cảnh độ an toàn và uy tín của tài sản Mỹ bị đặt dấu hỏi. Đây là kết quả khảo sát vừa được Viện Tiền tệ Quốc tế thuộc Đại học Nhân dân Trung Quốc công bố ngày 20/4.
Các chuyên gia kinh tế nhận định, vai trò thống trị của đồng USD đang suy giảm, đặc biệt dưới tác động từ loạt chính sách mới của chính quyền Mỹ, tạo điều kiện thuận lợi để nhân dân tệ mở rộng ảnh hưởng trên thị trường toàn cầu.
Theo báo cáo quý IV/2024 của Đại học Nhân dân, tỷ lệ doanh nghiệp có kế hoạch tăng thanh toán bằng nhân dân tệ đã tăng từ khoảng 21,5% trong quý II năm ngoái lên gần 24% vào quý đầu năm nay. Khoảng 68% doanh nghiệp được khảo sát cho biết họ sử dụng nhân dân tệ để thanh toán thương mại xuyên biên giới, trong khi 53% dùng để giao dịch ngoại hối.
Giáo sư tài chính Yang Changjiang tại Đại học Phúc Đán nhận định: “Biến động dữ dội gần đây trên thị trường trái phiếu kho bạc Mỹ là một bước ngoặt. Dòng vốn toàn cầu lần này không còn đổ về Mỹ như thường lệ”.
Thị trường trái phiếu Mỹ đã trải qua làn sóng bán tháo trong 2 tuần qua, từng khiến lợi suất kỳ hạn 30 năm tăng nửa điểm phần trăm, sau khi kế hoạch áp thuế toàn cầu của ông Donald Trump gây xáo trộn thị trường.
Cuộc chiến thuế “ăn miếng trả miếng” giữa Mỹ và Trung Quốc trong năm nay càng gia tăng lo ngại về hậu quả của quá trình tách rời kinh tế giữa hai nước đối với nền kinh tế toàn cầu.
“Trước đây, thương mại là động lực chính thúc đẩy quốc tế hóa nhân dân tệ. Giờ đây, trọng tâm đã chuyển sang việc đồng tiền này có thể trở thành tài sản trú ẩn an toàn hay không”, giáo sư Yang Dương bình luận. “Đây là cơ hội mà Trung Quốc cần nắm bắt”.
Trung Quốc cũng đang thúc đẩy phát hành trái phiếu nhân dân tệ ở nước ngoài (panda bond), với tổng giá trị tích lũy đạt 950 tỷ NDT (130,4 tỷ USD) tính đến giữa tháng 4.
Dù xu hướng sử dụng nhân dân tệ ở nước ngoài đang gia tăng, phạm vi vẫn còn khiêm tốn so với đồng USD. Dữ liệu của Swift cho thấy, nhân dân tệ đứng thứ tư về tỷ trọng thanh toán toàn cầu trong tháng 3 với 4,13%, còn đồng USD là 49,08%.
Trong khi đó, đồng nhân dân tệ chiếm 2,18% dự trữ ngoại hối toàn cầu, so với 57,8% của đồng USD.
Hơn 40% doanh nghiệp trong khảo sát của Đại học Nhân dân cho rằng rào cản lớn nhất với thanh toán bằng nhân dân tệ là đối tác thương mại không muốn sử dụng đồng tiền này. Các trở ngại khác bao gồm khả năng chuyển đổi hạn chế, kiểm soát vốn và dễ bị ảnh hưởng từ yếu tố bên ngoài.
Bà Tu Yonghong, phó Giám đốc Viện Tiền tệ Quốc tế, nói rằng hệ thống tiền tệ toàn cầu đang tiến tới sự đa dạng hóa và điều này sẽ tạo lợi thế cho việc mở rộng sử dụng nhân dân tệ ở nước ngoài.
Đồng thời, bà nhấn mạnh Trung Quốc và doanh nghiệp nên đẩy mạnh hợp tác chuỗi cung ứng với các quốc gia láng giềng, đồng thời tiếp tục thúc đẩy sáng kiến Vành đai và Con đường - kế hoạch liên kết các nền kinh tế xung quanh trục thương mại do Bắc Kinh dẫn dắt.
Theo SCMP
