Dòng tiền rời bỏ USD, vàng tiến sát 4.000 USD/ounce: Dấu hiệu cho một kỷ nguyên tiền tệ mới?

Trong năm nay, các nhà đầu tư, nhà quản lý quỹ và ngân hàng trung ương trên toàn cầu đã ồ ạt mua vào vàng, khiến giá kim loại quý này tăng khoảng 50%, liên tục lập các kỷ lục mới và đang tiến sát ngưỡng 4.000 USD/ounce lần đầu tiên trong lịch sử.

Vàng, vốn được xem là “tài sản trú ẩn an toàn” trong thời kỳ bất ổn, đang trên đà ghi nhận năm tăng giá mạnh nhất kể từ năm 1979, khi giá vàng tăng hơn 100% giữa bối cảnh lạm phát cao, đồng USD mất giá và khủng hoảng địa chính trị ở Trung Đông.

Các chuyên gia cho rằng diễn biến hiện nay gợi nhớ đáng lo ngại về cơn sốt vàng năm 1979. Đà tăng gần đây của vàng xuất phát từ nhu cầu của các nhà đầu tư muốn rút khỏi tài sản định giá bằng USD trong bối cảnh bất ổn chính trị và tình trạng đóng cửa chính phủ. Đợt tăng giá này cũng phản ánh làn sóng lo ngại ngầm trong giới đầu tư, ngay cả khi thị trường chứng khoán liên tục lập đỉnh, mang lại bầu không khí lạc quan giả tạo trên Phố Wall.

Các kênh trú ẩn khác mất sức hút

Vàng cũng thu hút sự quan tâm do các kênh trú ẩn truyền thống khác như đồng USD và trái phiếu chính phủ Mỹ đang dần kém hấp dẫn. Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) được dự báo sẽ tiếp tục cắt giảm lãi suất, động thái có thể làm suy yếu thêm đồng USD (vốn đã giảm khoảng 10% từ đầu năm đến nay). Những lo ngại về nợ công và thâm hụt ngân sách ngày càng phình to đang phủ bóng lên uy tín tín dụng của Mỹ, vốn đã không còn được xếp hạng tín nhiệm cao nhất bởi bất kỳ cơ quan xếp hạng lớn nào sau khi Moody’s hạ bậc xếp hạng trong năm nay.

Một tài sản trú ẩn khác (đồng yên Nhật) cũng chịu áp lực trong ngày thứ Hai, sau khi một lãnh đạo mới của Đảng Dân chủ Tự do (Liberal Democratic Party) được bầu lên với cam kết tăng chi tiêu, cắt giảm thuế và duy trì lãi suất thấp. Cùng ngày, việc Thủ tướng Pháp bất ngờ từ chức chỉ chưa đầy 24 giờ sau khi thành lập nội các mới càng làm gia tăng bất ổn địa chính trị và kéo đồng euro giảm sâu, khiến giới đầu tư đổ xô tìm đến vàng như kênh trú ẩn an toàn.

Dòng tiền ồ ạt cùng dự báo lạc quan

Ông Ryan McIntyre, Giám đốc điều hành cấp cao tại Sprott (một công ty quản lý đầu tư chuyên về kim loại quý) nhận định rằng đà tăng của vàng phần lớn được thúc đẩy bởi sự bất định. “Dù đó là yếu tố địa chính trị, kinh tế hay chu kỳ lãi suất, tất cả đều đang khiến nhà đầu tư tìm đến vàng”, ông nói.

Theo Goldman Sachs, các quỹ hoán đổi danh mục (Exchange Traded Funds – ETFs) chuyên đầu tư vào vàng đã mua hơn 100 tấn kim loại quý này chỉ riêng trong tháng 9. Các nhà phân tích của ngân hàng này dự báo giá vàng có thể đạt 4.300 USD/ounce vào cuối năm tới.

Phía Barclays cho biết lượng tiền chảy vào quỹ đầu tư vàng lớn nhất trong hai tuần qua chỉ thua kém một lần duy nhất trong vòng 20 năm trở lại đây.

Giá vàng tăng mạnh cũng giúp cổ phiếu của các công ty khai thác vàng tăng vọt. Chỉ số theo dõi các doanh nghiệp khai thác vàng niêm yết trên Sở Giao dịch Chứng khoán New York (NYSE) đã tăng hơn gấp đôi trong năm nay.

Vàng trở thành tài sản chiến lược

Một số ngân hàng trung ương đã bắt đầu giảm tỷ trọng nắm giữ tài sản định giá bằng USD và tăng mua vàng trong vài năm qua, song chính làn sóng mua từ khu vực tư nhân mới là yếu tố tạo thêm động lực cho đợt tăng này. Giá vàng đã tăng mạnh trên hầu hết các đồng tiền chủ chốt như yên Nhật, euro và bảng Anh.

Ông McIntyre nhận định: “Vàng đang dần trở thành tài sản dự trữ chiến lược, không chỉ với các quốc gia có chủ quyền mà còn đối với các tổ chức tài chính. Mọi người đang sử dụng nó như một công cụ đa dạng hóa danh mục đầu tư”.

Việc chính phủ Mỹ đóng cửa là yếu tố mới nhất thúc đẩy nhu cầu nắm giữ vàng. Khi các cơ quan chính phủ tạm ngừng hoạt động, các nhà quan sát thị trường mất đi nguồn dữ liệu kinh tế quan trọng, dẫn đến sự hoang mang và mơ hồ về sức khỏe thực sự của nền kinh tế (đặc biệt sau những tín hiệu yếu kém gần đây của thị trường lao động).

Theo các nhà phân tích của State Street Investment Management, “Tình trạng yếu kém kéo dài trên thị trường lao động làm gia tăng nguy cơ suy thoái hoặc đình lạm, qua đó củng cố nhu cầu nắm giữ vàng”.

Theo The New York Times