'Đường cao tốc' dài 700km làm bằng đất nhưng bền bỉ như bê tông, suốt 2.000 năm không có lấy một ngọn cỏ: Đỉnh cao của kỹ thuật xây dựng thời cổ đại
Dù đã tồn tại hơn 2.000 năm, "cao tốc" đầu tiên của Trung Quốc vẫn ẩn chứa nhiều bí ẩn, khơi dậy sự tò mò của nhiều người.
Sau khi đánh bại 6 nước chư hầu, Tần Thủy Hoàng trở thành vị hoàng đế đầu tiên thống nhất Trung Hoa và bắt tay vào cải cách toàn diện đất nước, bao gồm việc xây dựng hệ thống đường sá để tạo ra một mạng lưới giao thông kết nối toàn quốc.
Đường Tần Chí, một công trình lịch sử nổi bật được Tần Thủy Hoàng đặc biệt coi trọng, kéo dài từ các tỉnh Thiểm Tây và Cam Túc đến khu tự trị Nội Mông. Đây là tuyến giao thông chính, được coi là "con đường cao tốc" đầu tiên trong lịch sử Trung Hoa.
“Đường cao tốc” đầu tiên của Trung Quốc
Tuyến đường này bắt đầu khởi công vào năm thứ 35 triều Tần Thủy Hoàng (năm 212 TCN). Việc xây dựng “con đường cao tốc” này có vai trò quan trọng trong việc ngăn chặn quân Hung Nô xâm nhập, phục vụ cho các chuyến di chuyển của Tần Thủy Hoàng và tạo điều kiện thuận lợi cho các chiến dịch quân sự. Các chuyên gia nhận định rằng, nhờ tuyến đường này, quân Tần có thể triển khai lực lượng đến bất kỳ vị trí nào dọc theo dải trường thành phòng thủ phía bắc để chống giặc trong vòng một tuần.
Con đường này bắt đầu từ cung Cam Tuyền, huyện Vân Dương, tỉnh Thiểm Tây ở phía nam Trung Quốc và kết thúc tại thành cổ Ma Trì, khu Cửu Nguyên, thành phố Bao Đầu, khu tự trị Nội Mông ở phía bắc. Với tổng chiều dài hơn 700km, đi qua 14 huyện, đây là một trung tâm giao thông quan trọng, tuyến thương mại, lộ trình di dân và là con đường lớn trong lịch sử Trung Quốc cổ đại.
Về mặt lịch sử, con đường này giúp tăng cường kết nối giữa các tỉnh thành trong lãnh thổ nhà Tần, đồng thời hỗ trợ vua Tần trong quản lý và kiểm soát đất nước. Dưới thời Tần Thủy Hoàng, con đường còn mang lại lợi ích cho người dân trong việc di chuyển và vận chuyển hàng hóa.
Theo Sohu, con đường này rộng khoảng 20m, với đoạn rộng nhất lên đến 60m. Việc xây dựng một tuyến đường lớn như vậy trên địa hình nhiều đồi núi là một nhiệm vụ cực kỳ khó khăn. Đây là công trình phức tạp, đòi hỏi nhiều công sức và sự sáng tạo của những người thợ xây đường thời cổ đại.
Đến thập niên 1970, giới khảo cổ học đã nối lại việc nghiên cứu về con đường này, trong đó định tuyến của con đường trở thành tâm điểm tranh luận trong giới học thuật. Năm 2009, nhờ vào các cuộc khai quật khảo cổ tại thành phố Diên An, tỉnh Thiểm Tây, phần lớn tuyến đường thẳng Tần đã được xác nhận. Năm 2006 và 2013, các di chỉ của con đường này, bao gồm điểm đầu và các đoạn thuộc địa phận Diên An và Khánh Dương, lần lượt được xếp vào danh sách các đơn vị bảo tồn văn vật trọng điểm của Trung Quốc.
Hiện nay, con đường lịch sử này vẫn tồn tại. Điều đặc biệt khiến nhiều người tò mò là sau hơn 2.000 năm, không có cỏ mọc trên con đường này. Hiện tượng độc đáo này đã thu hút sự chú ý của các nhà khảo cổ, thôi thúc họ vào cuộc nghiên cứu để giải mã bí ẩn. Các nhà khoa học đã thu thập mẫu đất và dữ liệu liên quan để phân tích, cuối cùng tiết lộ lời giải cho hiện tượng kỳ lạ này.
Giải mã bí mật ngàn năm
Theo các nhà nghiên cứu, tuyến đường Tần Chí chủ yếu đi qua những vùng đất cằn cỗi hoặc sa mạc khan hiếm nước, điều này làm cho thực vật khó phát triển. Ngoài yếu tố tác động từ con người và giao thông, các chuyên gia cho rằng việc thực vật không thể mọc trên con đường này có thể liên quan đến loại đất đặc biệt được sử dụng trong quá trình xây dựng.
Theo truyền thuyết, Tần Thủy Hoàng đặt ra yêu cầu rất cao cho con đường này. Không chỉ cần rộng và phẳng, con đường còn phải đủ cứng, không mềm nhão hay lầy lội khi gặp mưa. Điều này cũng gắn liền với hy vọng rằng sự tồn tại của triều đại nhà Tần sẽ trường tồn qua nhiều thế hệ.
Trong thời kỳ chưa có bê tông, việc xây dựng như vậy là một thách thức lớn đối với kỹ thuật của người thợ cổ đại. Các chuyên gia cho rằng người xưa đã áp dụng một kỹ thuật đặc biệt để làm nền đường, bằng cách nung đất qua lửa, sau đó trộn với muối và kiềm, tạo thành một hỗn hợp bền chắc, có tính chất tương tự như bê tông ngày nay.
Quá trình nung đất này đã loại bỏ các chất hữu cơ, khiến môi trường trở nên không phù hợp cho sự phát triển của thực vật. Thêm vào đó, lớp đất dày khoảng 20-30 cm trên mặt đường được nén chặt, giúp ngăn cản độ ẩm và oxy tiếp xúc với bề mặt, duy trì độ bền và hạn chế sự sống của cây cỏ.
Do đó, khi có hạt mầm rơi xuống, chúng khó lòng bén rễ và phát triển. Kỹ thuật xây dựng này tương tự với các phương pháp hiện đại, khi sử dụng máy móc để làm phẳng và nén chặt đất cũng như vật liệu. Các khai quật khảo cổ hiện nay đã xác nhận điều này.
Thời kỳ Nhà Tần, cách đây hơn 2.000 năm, khi mọi thứ vẫn phụ thuộc vào sức người và các công cụ thô sơ, nhưng người thợ đã có thể xây dựng những công trình kỳ vĩ và bền vững qua hàng thiên niên kỷ như đường Tần Chí và Vạn Lý Trường Thành. Đây là những minh chứng sống động cho sự phát triển vượt bậc của nền văn minh Trung Hoa.
Nguồn: Sohu