Giá điện năm 2025: Ẩn số giá nhiên liệu và hiện tượng El Niño

Nhu cầu điện tăng mạnh: Thách thức trong cân bằng cung cầu

Theo kịch bản của EVN, sản lượng điện toàn hệ thống năm 2025 được dự báo đạt 339,2 tỷ kWh trong kịch bản cơ sở, tăng 9,4% so với năm 2024. Ở kịch bản tăng trưởng cao hơn, sản lượng có thể đạt 351 tỷ kWh, tương ứng mức tăng 13,2%. Để đáp ứng mục tiêu GDP tăng trưởng từ 7%-8%, Bộ Công Thương đã chuẩn bị kịch bản dự phòng với mức tăng trưởng nhu cầu điện từ 11%-14,5%​.

Dự báo nhu cầu điện năm 2025: So sánh kịch bản của EVN và Bộ Công Thương. Nguồn: EVN, Bộ Công Thương, VPBankS Research.

Tuy nhiên, cân bằng cung cầu vẫn là bài toán lớn. Tổng công suất lắp đặt dự kiến đạt 151.550 MW vào năm 2030, nhưng việc khai thác thực tế phụ thuộc vào tiến độ các dự án năng lượng tái tạo (NLTT) và điện khí hóa lỏng (LNG). Bên cạnh đó, hiện tượng El Niño được dự báo sẽ gây hạn hán nghiêm trọng, làm giảm tỷ trọng thủy điện từ 29% xuống 25%​.

Công suất các nguồn điện tăng thêm giai đoạn 2023-2030: Hướng đến mục tiêu 151.550 MW. Nguồn: VPBankS Research, EVN, Bộ Công Thương.

Sự chênh lệch giữa cung và cầu, đặc biệt trong các giai đoạn cao điểm, có thể dẫn đến áp lực lớn lên hệ thống điện, bao gồm nguy cơ tăng giá và giảm độ tin cậy của nguồn cung.

Giá nhiên liệu: Biến số chi phối chi phí sản xuất điện

Theo VPBankS Research, giá nhiên liệu sơ cấp sẽ tiếp tục là yếu tố chi phối lớn nhất đối với chi phí sản xuất điện năm 2025. Giá khí hóa lỏng (LNG) được dự báo tăng 15%, chủ yếu do nhu cầu gia tăng từ châu Á và châu Âu. Than đá – nguồn cung cấp điện chính, chiếm 32% sản lượng điện quốc gia – được kỳ vọng duy trì mức giá cao vì chi phí logistics và điều kiện khai thác khó khăn​.

EVN cho biết khoảng 60% sản lượng điện của Việt Nam phụ thuộc vào nhiên liệu hóa thạch. Điều này khiến thị trường dễ bị tổn thương trước biến động giá nhiên liệu nhập khẩu. Bộ Công Thương đã nhấn mạnh sự cần thiết của các biện pháp ổn định giá nhập khẩu, khai thác nguồn năng lượng nội địa và phát triển NLTT để giảm bớt phụ thuộc vào các nguồn nhiên liệu hóa thạch​.

Bên cạnh đó, giá công suất (CAN) của các dự án NLTT có thể tăng nhẹ từ 0-4%, ảnh hưởng bởi chi phí tỷ giá và các yếu tố đầu vào. Đây là thách thức đáng kể với các nhà đầu tư trong ngành.

Chính sách và triển vọng thị trường điện

Luật Điện lực 2024 đặt nền móng cho một thị trường điện cạnh tranh và minh bạch hơn. Tuy nhiên, việc triển khai cơ chế giá bán lẻ mới vẫn còn gặp nhiều trở ngại. VPBankS Research dự báo giá bán lẻ điện sẽ tăng 5-7% trong năm 2025 để phản ánh đúng chi phí sản xuất và phân phối, đồng thời đảm bảo sự ổn định lâu dài cho thị trường​.

Dự báo giá điện thị trường toàn phần năm 2025. Nguồn: VPBankS Research, EVN, Bộ Công Thương.

Các dự án NLTT, đặc biệt là điện gió và điện mặt trời, dự kiến bổ sung thêm 10.000 MW công suất vào hệ thống điện. Tuy nhiên, để đạt được mục tiêu này, cần có sự hỗ trợ mạnh mẽ từ Chính phủ, bao gồm trợ giá cho NLTT, cải tiến công nghệ lưu trữ năng lượng và thúc đẩy thị trường mua bán điện trực tiếp​.

Năm 2025, thị trường điện Việt Nam được kỳ vọng sẽ đối mặt với nhiều thách thức từ nhu cầu tiêu thụ tăng cao và áp lực từ giá nhiên liệu. Tuy nhiên, với sự hỗ trợ từ các chính sách năng lượng và sự đầu tư vào NLTT, ngành điện được kỳ vọng sẽ ổn định và phát triển bền vững trong dài hạn. Đây là cơ hội lớn để thu hút đầu tư và nâng cao hiệu quả hoạt động, nhưng cũng đòi hỏi sự hợp tác chặt chẽ giữa người tiêu dùng, nhà sản xuất và các cơ quan quản lý​.

>> 3 nút thắt khiến Việt Nam khó đạt mục tiêu giải ngân 95% vốn đầu tư công năm 2024