Hàng loạt doanh nghiệp bất động sản khất nợ trái phiếu

Dựa trên báo cáo mới nhất từ VNDirect, áp lực đáo hạn trái phiếu đối với các doanh nghiệp riêng lẻ tiếp tục tăng cao trong tháng 6, trong khi đó danh mục các doanh nghiệp thanh toán chậm dựa trên công bố của Sở giao dịch chứng khoán (HNX) vẫn tiếp tục gia tăng.

Những diễn biến mới

Theo dự báo năm nay, tháng 6 có mức đáo hạn trái phiếu đỉnh điểm, với hơn 35.500 tỷ đồng trái phiếu doanh nghiệp sẽ đến thời gian đáo hạn. Con số này đã tăng gấp đôi so với tháng 5 năm nay (sau khi loại trừ số trái phiếu được giao dịch trước hạn đến ngày 23/5).

VNDirect dự tính sẽ có khoảng 157,7 nghìn tỷ đồng thuộc tổng dư nợ trái phiếu doanh nghiệp của các doanh nghiệp, chiếm 14,4% dư nợ trái phiếu doanh nghiệp riêng lẻ trên thị trường. Trong năm nay, tổng giá trị đáo hạn trái phiếu của các doanh nghiệp trong danh sách dự kiến là khoảng hơn 45,2 nghìn tỷ đồng, chiếm 19,4% tổng giá trị đáo hạn của thị trường trong cả năm.

Theo đó, Công ty Cổ phần Tập đoàn đầu tư địa ốc No Va – Novaland đã có thông báo về việc gia hạn lô trái phiếu trị giá 1.000 tỷ đồng được phát hành vào tháng 9 năm ngoái, sẽ gia hạn thêm 21 tháng kể từ ngày đáo hạn là 19/6. Novaland chia sẻ, mức lãi suất trái phiếu sẽ được cố định khoảng 11,5%/năm từ ngày 19/6 đến ngày cuối cùng của kỳ hạn trái phiếu điều chỉnh.

Trước lô trái phiếu này, Novaland cũng đã đạt được thỏa thuận giãn nợ và gia hạn trái phiếu liên tiếp. Trong cuộc họp Đại hội cổ đông thường niên 2023 của Công ty mới đây, Chủ tịch HĐQT Bùi Thành Nhơn chia sẻ, theo dự kiến Novaland sẽ tiếp tục tái cấu trúc tài chính với tổng khối lượng trái phiếu cần thương lượng gia hạn của năm nay khoảng 5.500 tỷ đồng.

Mới đây, Công ty Cổ phần Fuji Nutri Food (MCK: FNF) đã thông báo về việc tiếp tục thanh toán chậm lãi trái phiếu đến hạn. Mặc dù ngày 19/6 vừa qua là hạn thanh toán lãi hơn 23 tỷ đồng của mã trái phiếu FNFCH2123001, tuy nhiên công ty vẫn chưa chi trả được bởi chưa thu xếp được nguồn thanh toán. Lô trái phiếu này được phát hành từ ngày 18/3/2021 có kỳ hạn 3 năm và mang trị giá 720 tỷ đồng. Trong tháng 8 tới, công ty sẽ phải chuẩn bị lượng tiền lớn dành cho việc đáo hạn lô trái phiếu này, với tổng giá trị khoảng 1.000 tỷ đồng.

Tương tự, CTCP Đầu tư và Dịch vụ Đất Xanh miền Nam thông báo thanh toán chậm 5 kỳ hạn lãi trong giai đoạn tháng 2 đến tháng 5 năm nay đối với lô trái phiếu MNRCH2123001. Do chưa xếp được nguồn tiền nên đã rời hạn thanh toán sang cuối tháng 6 với tổng số tiền khoảng 8 tỷ đồng.

Trước đó, trong tháng 5 hoạt động trái phiếu doanh nghiệp trầm lắng, trong khi đó hoạt động đàm phán giữa các tổ chức phát hành và các trái chủ lại trở nên tích cực, xuất hiện thêm nhiều tổ chức phát hành đàm phán thành công với trái chủ về gia hạn thời hạn trái phiếu. Sau khi Nghị định 08 được ban hành, thị trường đã ghi nhận một số hoạt động cơ cấu lại nợ dựa trên phương hướng kéo dài kỳ hạn trái phiếu.

Nhìn chung, nhiều lo ngại đối với năng lực thanh toán ngày càng tăng cao bởi nhiều vi phạm trong phát hành trái phiếu và sử dụng vốn không đúng mục đích của các chủ đầu tư lớn. Niềm tin của nhà đầu tư cá nhân cũng giảm còn mức thấp thông qua hành động của các nhà đầu tư đã bán vội trái phiếu thuộc bất kỳ tổ chức phát hành nào để thu tiền mặt về.

Giảm sức ép đối với thị trường trái phiếu

Có thể thấy, lượng trái phiếu đáo hạn đang tạo gánh nặng lớn lên tài chính của nhiều doanh nghiệp bất động sản. Mặc dù đã đưa ra những giải pháp như hàng đổi hàng, hoán đổi trái phiếu thông qua tài sản như bất động sản tuy nhiên khả năng các cuộc đàm phán thành công rất hi hữu.

Trước những áp lực trên của thị trường, Phó Thủ tướng Lê Minh Khai cho biết, Chính phủ đã ban hành, sửa đổi Nghị định 65 và Nghị định 08 liên quan đến thị trường trái phiếu, đối với thị trường bất động sản đã chỉ đáo tháo gỡ những vướng mắc trực tiếp của từng dự án. Cùng với đó, tăng cường công tác kiểm tra nhằm đảm bảo tính minh bạch cũng như nâng cao pháp lý.

Đáng chú ý, trong tháng 6 này, sàn giao dịch trái phiếu doanh nghiệp sẽ được đưa vào vận hành, nhà đầu tư đang giữ trái phiếu có thể bán công khai qua đây và kỳ vọng sẽ đưa thị trường trái phiếu riêng lẻ vào khuôn khổ. Theo đó, Sở Giao dịch chứng khoán Hà Nội (HNX) chia sẻ việc triển khai xây dựng hệ thống giao dịch trái phiếu riêng lẻ dự kiến sẽ được đưa vào sử dụng vào tháng 7 tới.

HNX cho biết, hiện nay đang hoàn thiện những bước cuối cùng để đưa vào hệ thống giao dịch theo đúng quy định tại khoản 5, Điều 3 Nghị định 65/2020/NĐ-CP. Phương thức này là giao dịch thỏa thuận (thỏa thuận thị trường và thỏa thuận thông thường) qua các thành viên giao dịch.

Các chuyên gia cho rằng, thời điểm hiện tại phương thức gia hạn trái phiếu được coi là giải pháp tốt nhất đối với doanh nghiệp nhằm giảm áp lực. Nguyên nhân là do nếu tính đến phương thức hoán đổi tài sản thì sẽ khó khăn hơn khi tài sản đó bị chôn chặt tại ngân hàng.

Hơn nữa, việc xem xét giãn thời hạn trả nợ được coi là yếu tố cần thiết hàng đầu hiện nay, hỗ trợ doanh nghiệp tháo gỡ nút thắt lớn nhất là thời gian, những tác động khác tuy có ảnh hưởng nhưng không nhiều.

Đánh giá về vấn đề này, chuyên gia của Fiingroup cho biết, điểm quan trọng để tái cấu trúc nợ bắt nguồn từ việc các doanh nghiệp cần minh bạch thông tin mục đích sử dụng vốn trái phiếu để gia tăng niềm tin của khách hàng theo Nghị định 65.