Dưới lòng hố là một "hệ sinh thái ngoạn mục”, được giới chuyên gia đánh giá ở tầm cỡ "thế giới".
Hố sụt là một hiện tượng tương tác tự nhiên, có nguyên nhân đa dạng. Thông thường, các vùng sụt lún thường có cấu trúc địa chất đặc biệt và quá trình di chuyển đất đá dưới lòng đất là kết quả của các hoạt động địa chất kéo dài. Tuy nhiên, hiện tượng sụt lún thường xảy ra đột ngột và không thể dự đoán trước. Hố sụt có thể có hình dạng tròn hoặc không đều, với kích thước ngang và độ sâu dao động từ vài mét đến vài trăm mét.
Các hố sụt được gọi bằng nhiều tên khác nhau trong tiếng Anh. Ngoài từ "sinkhole", chúng còn được biết đến với các thuật ngữ như cenote, shakehole, swallet (suối ngầm), swallow hole (hố vực), doline (thung lũng, có nguồn gốc từ tiếng Slav). Tuy nhiên, chính nhờ vào đặc điểm địa hình đặc biệt này, nhiều hố sụt đã trở thành những kỳ quan độc đáo trên toàn cầu. Ví dụ điển hình là hố Xiaozhai Tiankeng ở Trùng Khánh, Trung Quốc, có độ sâu lên đến 662m.
Xiaozhai Tiankeng, còn được gọi là hố Thiên Đường (Heavenly Pit) đã được Liên minh Kỷ lục Thế giới (WorldKings) chính thức công nhận là "Hố sụt tự nhiên sâu nhất thế giới" vào năm 2021. Không chỉ là hố sụt sâu nhất, Xiaozhai Tiankeng còn là hố sụt lớn nhất trên thế giới với thể tích lên tới 130 triệu m3. Hố này được phát hiện từ năm 1994 và tên của nó được tạo thành từ hai từ: "Xiaozhai" (tên của một ngôi làng bỏ hoang gần đó) và "Tiankeng" (tạm dịch: hố trời).
Trong nhiều thế kỷ, Xiaozhai Tiankeng vẫn tồn tại ẩn mình với thế giới bên ngoài. Dù người dân địa phương có thể đã biết về nó từ lâu, nhưng chỉ đến khi một nhóm nhà thám hiểm người Anh tình cờ phát hiện ra nó vào năm 1994, thì nó mới được công nhận rộng rãi. Thực tế, hố sụt này được tạo ra qua hàng triệu năm bởi sự xói mòn liên tục từ các dòng sông ngầm hòa tan đá vôi, với độ dốc gần như thẳng đứng.
Xiaozhai Tiankeng không chỉ là một cái hố khổng lồ trên mặt đất. Khí hậu độc đáo của nó, với điều kiện thời tiết riêng biệt và cảnh quan thực vật phong phú, đã tạo ra một hệ sinh thái đa dạng. Có khoảng 1.300 loài thực vật, trong đó bao gồm cây bạch quả, cũng như nhiều loài động vật quý hiếm như báo gấm và kỳ nhông khổng lồ Trung Quốc, đã được phát hiện trong khu vực hố sụt này. Do vị trí hẻo lánh, nhiều loài thực vật và động vật phát hiện trong Xiaozhai Tiankeng chưa từng được ghi nhận ở bất kỳ nơi nào khác, có thể coi chúng là đại diện cho những khám phá khoa học mới.
Xiaozhai Tiankeng không chỉ là điểm đến hấp dẫn du khách bởi vẻ đẹp thiên nhiên tuyệt vời mà còn vì giá trị khoa học quan trọng của nó. Nơi này là điểm đến lý tưởng cho những người yêu thích khám phá vẻ đẹp tự nhiên và muốn hiểu rõ hơn về những kỳ quan địa chất đặc biệt.
Năm 2007, hố sụt Xiaozhai Tiankeng đã được UNESCO công nhận là Di sản thiên nhiên thế giới. Việc bảo vệ và thúc đẩy giá trị của di sản này là trách nhiệm chung của cộng đồng. Khi tham quan, du khách cần tuân thủ các quy định an toàn và có ý thức bảo vệ môi trường, đóng góp vào việc bảo tồn vẻ đẹp nguyên sơ của hố sụt.
>> Hẻm núi sâu nhất thế giới dài hơn 500km, đạt tới 6.000m về độ sâu, ẩn chứa nhiều bí ẩn ly kỳ