Hơn 25 triệu học sinh cả nước có thể được miễn phí sách giáo khoa từ năm học 2026-2027

Quốc hội thảo luận về các dự luật liên quan giáo dục và dự thảo Nghị quyết về cơ chế, chính sách đặc thù thực hiện Nghị quyết 71 của Bộ Chính trị về phát triển giáo dục hôm 20/11.

Đại biểu Nguyễn Tâm Hùng (TP.HCM) đề xuất từ năm học 2026-2027, học sinh các cấp được cung cấp sách giáo khoa miễn phí, nhằm thể hiện sự quan tâm của Đảng, Nhà nước.

Giáo viên phổ thông hiện nay là lực lượng chịu sức ép lớn từ các khoản thu, chi ngoài học phí của nhà trường. Vì vậy, đại biểu đề nghị bổ sung quy định bắt buộc công khai 100% khoản thu dịch vụ giáo dục, kể cả dịch vụ hỗ trợ giáo dục, nhằm bảo đảm giáo viên không bị đặt vào thế phải giải thích thay cho nhà trường.

Việc minh bạch hóa tài chính là biện pháp quan trọng để bảo vệ danh dự, tinh thần và thời gian của giáo viên.

Ông cũng nhấn mạnh cần làm rõ cơ chế lựa chọn, trách nhiệm giải trình của Hội đồng thẩm định sách và quy trình chỉnh sửa khi có sai sót, vì sách giáo khoa là công cụ lao động quan trọng của giáo viên.

“Sách giáo khoa là công cụ lao động của giáo viên, nếu việc thẩm định, phê duyệt và chỉnh sửa không minh bạch, giáo viên là người chịu áp lực trực tiếp khi phải giải thích với phụ huynh và học sinh,” đại biểu Nguyễn Tâm Hùng nói.

Cùng quan điểm, đại biểu Phạm Hùng Thắng (Ninh Bình) đề nghị quy định rõ thời điểm thực hiện việc cung cấp sách miễn phí: “Việc này nên áp dụng từ đầu năm học 2030-2031 thay vì hoàn thành trong năm 2030, để đảm bảo học sinh không phải mua sách.”

Đại biểu Nguyễn Thị Tuyết Nga (Quảng Trị) lưu ý các chính sách ưu đãi cho nhà giáo, học sinh và đầu tư hạ tầng số trong dự thảo nghị quyết cần có cơ chế, nguồn lực và lộ trình triển khai cụ thể. Bà nhấn mạnh việc đa dạng hóa nguồn lực xã hội và cơ chế tự chủ vượt trội là yếu tố quyết định để thúc đẩy giáo dục sáng tạo, hiệu quả.

Về giáo dục đại học, đại biểu Nguyễn Quang Huân (TP.HCM) cảnh báo việc sáp nhập cơ học các trường đại học vùng có thể làm yếu đi các cơ sở từng mạnh. Ông Huân đề nghị xem xét lại mô hình đại học vùng, tập trung phát triển các cơ sở thực sự mạnh và tự chủ về tài chính.

Đại biểu Lê Thị Thanh Lam (Cần Thơ) cũng cho rằng cần tái cấu trúc đại học vùng theo hướng đa ngành, đa lĩnh vực để đáp ứng tiêu chuẩn quốc tế và nhu cầu phát triển vùng.

Ngoài ra, nhiều đại biểu nhấn mạnh thực trạng giáo viên chịu sức ép từ các khoản thu, chi ngoài học phí và đề xuất minh bạch 100% khoản thu dịch vụ giáo dục, cũng như phân bổ trách nhiệm hướng nghiệp rõ ràng giữa nhà trường và chính quyền địa phương.