Hơn 300 triệu việc làm trên toàn cầu có thể biến mất vì trí tuệ nhân tạo

Theo một nghiên cứu mới đây của ngân hàng Goldman Sachs, những đột phá mới nhất về trí tuệ nhân tạo có thể khiến 1/4 công việc tại Mỹ và khu vực đồng tiền chung châu Âu được tiến hành tự động hóa, nghĩa là vai trò của con người sẽ không còn nữa.

Báo cáo cho biết các hệ thống AI “sáng tạo” như ChatGPT, có thể tạo ra nội dung “y hệt” nội dung do con người tạo ra, nghĩa là không thể phân biệt được đâu là AI viết, đâu là do con người viết. Điều đó có thể châm ngòi cho sự bùng nổ năng suất lao động.

"Việc sử dụng công nghệ AI cũng có thể thúc đẩy tăng trưởng năng suất lao động và tăng GDP toàn cầu lên tới 7% trong 10 năm tới" - báo cáo nhấn mạnh.

Nhưng nếu công nghệ này thực sự phát triển đúng như những hứa hẹn, nó cũng sẽ mang lại “sự gián đoạn đáng kể” cho thị trường lao động. Xét rộng ra trên toàn thế giới, AI có thể ảnh hướng đến hơn 300 triệu việc làm. Do đó, những tổn thương tới thị trường lao động có thể xảy ra dù trong lịch sử, tiến bộ khoa học thậm chí còn tạo ra thêm việc làm mới.

Báo cáo cho thấy khoảng 2/3 công việc ở Hoa Kỳ và Châu Âu được tiếp xúc với một số mức độ tự động hóa của AI. Ở Mỹ, từ 20 - 50% khối lượng công việc có thể bị thay thể bởi AI.

Hầu hết mọi người sẽ thấy khoảng một nửa khối lượng công việc của họ được tự động hóa và vẫn có thể sẽ tiếp tục công việc, với những thay đổi, họ dành thời gian rảnh rỗi cho các hoạt động hiệu quả hơn.

Tại Mỹ, theo tính toán, các công việc hành chính và văn phòng có khả năng được tự động hoá cao hàng đầu tới 46%, tiếp đến là luật sư với 44% và kiến trúc, kỹ thuật với 37%... Bên cạnh đó, AI có thể thay thế trong lĩnh vực khoa học xã hội với 36%. Hoạt động tài chính và kinh doanh nằm trong top 5 với 35%.

Ngược lại, chỉ 1% khối lượng công việc trong lĩnh vực bảo trì và vệ sinh tòa nhà, mặt đất có thể được tự động hoá. Sau đó lắp đặt, bảo trì và sửa chữa là ngành ít bị ảnh hưởng thứ hai với 4% và khai thác đứng top 3 với 6%.

Còn tại lục địa già, văn thư sẽ là nghề nghiệp được tự động hoá lớn nhất với 45%. Chỉ 4% công việc trong lĩnh vực thủ công và thương mại liên quan có thể bị tổn thương. Nhìn chung, 24% công việc ở châu Âu có thể bị AI thay thế, đứng ngay dưới mức trung bình 25% ở Hoa Kỳ.

Trên phạm vi toàn cầu, báo cáo của Goldman Sachs cho thấy: "Ở các nước là thị trường mới nổi, ít việc làm sẽ chuyển dịch sang tự động hoá hơn ở các nước là thị trường đã phát triển. Tổng cộng khoảng 18% công việc trên toàn cầu có thể được tự động hóa bằng AI".

Theo phân tích của ngân hàng, Hồng Kông, Israel, Nhật Bản, Thụy Điển và Hoa Kỳ có thể là 5 quốc gia bị ảnh hưởng nhiều nhất. Trong khi đó, lao động ở Trung Quốc, Nigeria, Việt Nam, Kenya và Ấn Độ ít có khả năng bị công nghệ AI thay thế nhất.

"Nếu AI được triển khai rộng rãi, nó có thể giúp tiết kiệm đáng kể chi phí lao động và tạo ra việc làm mới. Sự phát triển mạnh mẽ của trí tuệ nhân tạo đã tạo ra các vai trò mới, bao gồm các kỹ sư gợi ý (prompt engineer). Đây là công việc viết văn bản thay vì viết mã để kiểm tra các chatbot AI" - báo cáo nêu rõ.