Huy động 8.000 binh lính, triều đại phong kiến cuối cùng của Việt Nam xây dựng hồ nước ngọt gần 11ha được ví như 'chốn bồng lai' giữa lòng di sản, được xếp hạng Di tích cấp Quốc gia

Trong kinh thành Huế, nhiều hồ nước không chỉ có nhiệm vụ phục vụ hệ thống thoát nước, chống ngập úng mà còn góp phần tạo nên sự cân đối và hài hòa về kiến trúc phong thủy. Theo khảo sát của Trung tâm Bảo tồn Di tích cố đô Huế, trong kinh thành có 43 hồ nước lớn nhỏ, như Hoàng Thành, Mộc Đức, Tây Hồ, Tân Bảo, Tân Miếu, Phú Văn, Học Hải, Nhân Hậu, Kim Thủy Trong, Kim Thủy Ngoài,... Tuy nhiên, hồ Tịnh Tâm vẫn nổi tiếng hơn cả, trở thành biểu tượng không thể không nhắc đến trong cảnh quan di tích của vùng đất cố đô.

Nằm ở phía Bắc Đại nội Huế, hồ Tịnh Tâm là một trong những di tích nổi tiếng được xây dựng dưới triều Nguyễn. Theo Cổng thông tin điện tử Thừa Thiên Huế, hồ Tịnh Tâm xưa kia là một đoạn sông Kim Long đã được cải tạo, với tên gọi ban đầu là ao Ký Tế. Vào năm 1822, vương triều nhà Nguyễn đã huy động 8.000 binh lính để xây dựng hồ thành "vườn ngự uyển". Sau khi hoàn thành, hồ được đổi tên thành Tịnh Tâm.

Hồ Tịnh Tâm có hình chữ nhật với tổng diện tích khoảng 108.000m2. Trên hồ có ba "hòn đảo," bao gồm Bồng Lai, Phương Trượng và Doanh Châu, tất cả đều là những "tâm điểm" kiến trúc quan trọng trong khu vực hồ.

Đảo Bồng Lai nằm ở phía Nam hồ, với điện Bồng Doanh nằm chính giữa, thiết kế gồm ba gian hai chái, mái trùng diêm, lợp ngói hoàng lưu ly. Trên đảo Phương Trượng có gác Nam Huân ở giữa với hai tầng, cũng được lợp ngói hoàng lưu ly. Riêng đảo Doanh Châu được tạo dáng như một hòn non bộ lớn nổi trên mặt hồ, tạo nên cảnh quan độc đáo cho khu vực này.

Hồ Tịnh Tâm được ví như "chốn bồng lai tiên cảnh", ngăn cách với bên ngoài bằng một vòng tường gạch xây cao. Tường bao quanh hồ có bốn cửa ra vào, bao gồm Hạ Huân ở phía Nam, Đông Hy ở phía Bắc, Xuân Quang ở phía Đông và Thu Nguyệt ở phía Tây. Những cửa này không chỉ tạo sự thuận lợi cho việc ra vào mà còn góp phần tạo nên vẻ đẹp kiến trúc của di tích này.

Với kiến trúc cầu kỳ và hài hòa với tự nhiên, hồ Tịnh Tâm được coi là thành tựu tiêu biểu của nghệ thuật kiến trúc cảnh quan Việt Nam vào thế kỷ XIX. Cảnh đẹp của hồ Tịnh Tâm cũng đã trở thành nguồn cảm hứng cho nhiều tác phẩm thơ ca, là đề tài cho nhiều bài thơ, chùm thơ nổi tiếng của các vua nhà Nguyễn như Minh Mạng, Thiệu Trị, Tự Đức,…

Sau nhiều năm "ngủ quên", vào đầu tháng 9/2020, hồ Tịnh Tâm đã được trùng tu, mang đến khung cảnh đẹp và bắt đầu thu hút khách du lịch đến vui chơi và tham quan. Năm 2004, hồ Tịnh Tâm được xếp hạng là di tích cấp Quốc gia loại hình kiến trúc nghệ thuật, khẳng định giá trị lịch sử và văn hóa của di tích này trong lòng người dân cũng như du khách.

>> Ngọn núi 'ba tầng' là nơi lên ngôi của vị vua từng có công xóa bỏ ranh giới Đàng Trong - Đàng Ngoài, được công nhận là di tích cấp quốc gia