'Kiệt tác quân sự' trong lòng đất do hàng nghìn người đào tay trong vòng 2 năm, mất 18.000 ngày công khiến thế giới bàng hoàng
Trong 2 năm, hàng nghìn người đã tham gia đào hầm, với 18.000 ngày công lao động và vận chuyển 6.000 m3 đất đá. “Nhiệm vụ toàn dân” đã chính thức hoàn thành với hệ thống địa đạo dài 1.701 m.
Tạp chí du lịch nổi tiếng thế giới Lonely Planet vừa công bố danh sách 15 điểm đến và trải nghiệm hấp dẫn nhất tại Việt Nam. Trong đó, tỉnh Quảng Trị có hai địa danh được gọi tên là Vườn Quốc gia Phong Nha - Kẻ Bàng và Địa đạo Vịnh Mốc.
Với du khách trong và ngoài nước, Địa đạo Vịnh Mốc không chỉ là điểm du lịch mà còn là "chứng nhân lịch sử" sống động cho sức mạnh, ý chí kiên cường của quân và dân ta trong những năm tháng chiến tranh ác liệt. Trong cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước, Địa đạo Vịnh Mốc là biểu tượng cho khát vọng thống nhất đất nước.
Vịnh Mốc là một ngôi làng ven biển, cách thành phố Đông Hà, trung tâm tỉnh Quảng Trị khoảng 38 km. Đây là vị trí chiến lược, có ý nghĩa quan trọng trong cuộc kháng chiến chống Mỹ. Vịnh Mốc vừa là địa đầu miền Bắc xã hội chủ nghĩa, vừa là nơi tiếp nhận và vận chuyển lương thực, vũ khí qua đường biển để hỗ trợ chiến trường miền Nam, bảo vệ đảo Cồn Cỏ.
Chính vì thế, trong suốt những năm chiến tranh, Vịnh Mốc đã hứng chịu "mưa bom bão đạn" kinh hoàng. Từ năm 1965 đến 1972, khu vực này bị hơn nửa triệu tấn bom dội xuống, mỗi người dân nơi đây phải gánh chịu trung bình khoảng 7 tấn bom.
Để đảm bảo an toàn cho quân và dân, đồng thời thể hiện ý chí "một tấc không đi, một ly không rời", quân và dân Vịnh Mốc quyết định xây dựng hệ thống hầm ngầm. Từ ngày 25/7/1965, công cuộc đào địa đạo bắt đầu.
Để tránh bị phát hiện, công cuộc đào hầm không hề dễ dàng. Mọi việc được thực hiện hoàn toàn bí mật, người đào, người xúc đất, người gánh ra ngoài, người chặt cây lá để ngụy trang. Đêm đến, các mẹ chia nhau giữ trẻ con để chị em phụ nữ làm việc. Quân và dân đồng lòng, các gia đình thay phiên nấu cơm cho người lao động. Mỗi người đều được phân công nhiệm vụ, dù khó khăn vất vả nhưng không ai cũng đồng lòng.
Trong 2 năm, hàng nghìn người đã tham gia đào hầm, với 18.000 ngày công lao động và vận chuyển 6.000 m3 đất đá. “Nhiệm vụ toàn dân” đã chính thức hoàn thành với hệ thống địa đạo dài 1.701 m. Hệ thống gồm 3 địa đạo chính nối liền nhau, các cửa hầm đều được ngụy trang kỹ lưỡng, với 13 cửa vào (6 cửa lên đồi, 7 cửa ra biển). Hệ thống hầm có 3 tầng để người dân sinh sống, làm việc, cất giữ hàng hóa và tránh bom đạn từ trên không.
Không chỉ là nơi trú ẩn an toàn, Địa đạo Vịnh Mốc còn có các khu nhà trẻ, trạm cứu thương, kho chứa hàng, hội trường và các phòng trực dân quân... như một ngôi làng thực sự. Người dân sinh hoạt, ăn ngủ trong hầm, thậm chí cả việc cứu chữa thương binh cũng được thực hiện tại đây.
Trong những ngày cao điểm, Địa đạo có thể chứa đến 600 người, đồng thời cất giữ lương thực và vũ khí. Tổng cộng, từ Địa đạo Vịnh Mốc đã chuyển cho Cồn Cỏ 1.150 tấn hàng với 43 lần xuất kích và 3.350 tấn hàng hóa, vũ khí cho miền Nam.
Đặc biệt, trong những năm chiến tranh ác liệt, nơi đây đã chứng kiến sự ra đời của 17 đứa trẻ. Hình ảnh này như một minh chứng cho sự tiếp nối không ngừng, sức sống kiên cường của quân và dân ta.
Hàng chục năm qua, Địa đạo Vịnh Mốc đã viết nên một trang sử vàng để thế hệ đời sau mãi noi theo. Ngày nay, Địa đạo Vịnh Mốc và hệ thống làng hầm Vĩnh Linh đã được công nhận là Di tích Quốc gia đặc biệt. Đây là một "địa chỉ đỏ" mang giá trị lịch sử to lớn, thu hút đông đảo khách du lịch trong và ngoài nước.
* Tổng hợp
