Loại cây ‘cho vàng trắng’ của Việt Nam đang được Malaysia ra sức săn lùng: Diện tích trồng gần cả triệu ha, đã xuất đi hơn 80 nước
Với tổng sản lượng khoảng 1,3 triệu tấn mủ mỗi năm, sản phẩm nông sản quan trọng của Việt Nam đã xuất đi hơn 80 quốc gia trên toàn thế giới.
Cây cao su là loài cây thân gỗ có nguồn gốc từ rừng mưa nhiệt đới Amazon, được coi là "quê hương khởi nguồn" của ngành công nghiệp cao su ngày nay. Với đặc tính độc đáo của mủ cao su (polyisopren), các nhà thám hiểm châu Âu đã nhận thấy tiềm năng và mang giống cây này đến trồng tại Đông Nam Á vào cuối thế kỷ 19, mở ra hành trình phát triển mạnh mẽ của cây cao su trên toàn thế giới.
Cây cao su xuất hiện tại Việt Nam từ năm 1897, đánh dấu 125 năm đồng hành cùng sự phát triển kinh tế - xã hội của đất nước. Với lịch sử phong phú và những câu chuyện thú vị gắn liền, ngành cao su đã khẳng định vị trí quan trọng trong nền kinh tế quốc gia. Ban đầu phát triển mạnh mẽ tại các tỉnh miền Nam, cây cao su nay đã lan rộng tới các tỉnh phía Bắc như Hà Giang, Lai Châu, Sơn La, Điện Biên, Yên Bái và sắp tới là Đắk Nông.
Được mệnh danh là "vàng trắng", mủ cao su từ lâu đã trở thành nguồn thu nhập đáng kể không chỉ cho Việt Nam mà còn cho nhiều quốc gia trên thế giới. Tại Việt Nam, cây cao su chủ yếu được trồng để khai thác mủ, vốn là nguyên liệu thiết yếu trong nhiều ngành công nghiệp, từ lốp xe, nệm đến các sản phẩm như roong và hàng tiêu dùng khác. Trong vài thập niên gần đây, cây cao su còn được tận dụng làm nguyên liệu chính cho ngành chế biến gỗ, mở rộng thêm giá trị kinh tế của loài cây này.
Cây cao su có tốc độ sinh trưởng nhanh, chỉ sau 5-6 năm trồng đã có thể khai thác mủ. Chu kỳ khai thác kéo dài trên 20 năm, và sau khoảng 25-30 năm, thân và rễ cây cao su được tận dụng để chế biến thành các sản phẩm gỗ chất lượng cao, mang lại giá trị kinh tế lớn. Đặc biệt, cây cao su có khả năng thích nghi tốt trên những vùng đất cằn cỗi, nghèo dinh dưỡng, giúp tận dụng hiệu quả những diện tích đất rừng tạp vốn cho kinh tế thấp.
Quá trình trồng, chăm sóc và khai thác cây cao su không chỉ mang lại lợi ích kinh tế mà còn tạo việc làm ổn định cho người dân trong các vùng trồng. Tại Nam Bộ và Tây Nguyên, cây cao su đã thay đổi diện mạo đời sống của nhiều người dân, biến họ từ nông dân thành những công nhân có tư duy sản xuất hiện đại, tổ chức quy củ, với thu nhập ổn định. Thu nhập từ cây cao su góp phần cải thiện rõ rệt đời sống của người dân địa phương, đồng thời thúc đẩy sự phát triển kinh tế xã hội vùng trồng.
Hiện nay, giá mủ cao su trên thị trường thế giới ước đạt hơn 90 triệu đồng mỗi tấn. Theo Tổng cục Hải quan, tháng 11/2024, Việt Nam đã xuất khẩu 230,57 nghìn tấn cao su với trị giá 441,26 triệu USD. So với cùng kỳ năm 2023, lượng xuất khẩu giảm 9%, nhưng giá trị tăng 26,6%. Đây cũng là tháng ghi nhận giá xuất khẩu cao nhất từ đầu năm, đạt 1.914 USD/tấn, tăng 39,1% so với tháng 11/2023.
Trong 11 tháng đầu năm 2024, tổng lượng cao su xuất khẩu đạt 1,77 triệu tấn, với trị giá hơn 2,96 tỷ USD, giảm 5,4% về lượng nhưng tăng 17,8% về trị giá so với cùng kỳ năm ngoái. Giá xuất khẩu trung bình đạt 1.674 USD/tấn, tăng 24,6%. Cao su Việt Nam hiện đã xuất hiện tại hơn 80 quốc gia, với Trung Quốc là thị trường chính, chiếm 79% tổng lượng xuất khẩu. Cụ thể, 1,25 triệu tấn cao su đã được xuất khẩu sang Trung Quốc, mang lại trị giá 2,07 tỷ USD. Dù xuất khẩu giảm ở một số thị trường như Trung Quốc và Hàn Quốc, Việt Nam lại ghi nhận tăng trưởng tại các thị trường Ấn Độ, Hoa Kỳ, Đức và Tây Ban Nha.
Đáng chú ý, xuất khẩu cao su sang Malaysia tiếp tục tăng trưởng mạnh. Trong tháng 11/2024, Việt Nam đã xuất khẩu 4,92 nghìn tấn cao su sang Malaysia, trị giá 7,83 triệu USD, tăng tới 466,2% về lượng và 559,8% về trị giá so với tháng 11/2023. Đây là tháng thứ ba liên tiếp xuất khẩu cao su sang Malaysia đạt mức tăng trưởng đột phá so với cùng kỳ năm ngoái.
Cây cao su đóng vai trò quan trọng trong việc cải thiện đời sống của người dân, trở thành nguồn sinh kế giúp nhiều hộ gia đình thoát nghèo. Với diện tích khoảng 940.000 ha trên cả nước, ngành cao su Việt Nam mỗi năm cung ứng khoảng 1,3 triệu tấn mủ, góp phần khẳng định vị thế của một sản phẩm nông nghiệp chủ lực, đóng góp đáng kể vào nền kinh tế quốc gia.
>> Loại gỗ 'đắt hơn vàng', Việt Nam chỉ còn 8 cá thể ngoài tự nhiên
