Luật sư nói về vụ khách hàng kiện công ty bảo hiểm vì ký hợp đồng đến tận 100 tuổi: Chỉ là ‘bề nổi của tảng băng chìm’

Ngày 13/6 vừa qua, TAND quận Đống Đa (Hà Nội) mở phiên sơ thẩm xét xử vụ tranh chấp hợp đồng tín dụng giữa nguyên đơn là anh Xuân Huy (25 tuổi, trú tại Hà Nội) và bị đơn là một công ty bảo hiểm nhân thọ có tiếng.

Theo đơn kiện, vào tháng 5/2022, anh Huy nhận cuộc gọi từ một người tự xưng là nhân viên ngân hàng, giới thiệu về các gói đầu tư tài chính với lãi suất tối thiểu cam kết 9%/năm. Ngày 11/5/2022, tại quán cà phê, anh được tư vấn nếu tham gia sẽ được “tặng kèm” gói bảo hiểm nhân thọ với quyền lợi hấp dẫn, không đề cập đến rủi ro hay điều kiện ràng buộc. Anh đã đồng ý tham gia và chuyển khoản 200 triệu đồng cho năm đầu tiên.

Một năm sau, khi nhận tin nhắn nhắc đóng phí năm thứ hai, anh kiểm tra và phát hiện giá trị tài khoản quỹ chỉ còn lại 40 triệu đồng. Hỏi lại tư vấn viên, anh được cam kết rằng “sau 5 năm sẽ nhận đủ cả gốc và lãi” và được khuyên nên yên tâm tiếp tục đóng phí. Vì vậy, anh chuyển tiếp 200 triệu đồng cho năm thứ hai.

Đến đầu năm 2024, sau khi đọc được nhiều thông tin trên truyền thông về các vụ việc liên quan đến bảo hiểm, anh Huy xem lại hợp đồng và nhận ra mình không được tư vấn đầy đủ ngay từ đầu. Đáng chú ý, trong đơn, anh nêu rõ nhân viên tư vấn không đề cập việc “hợp đồng kéo dài tới năm 2100”, tức lúc này anh đã 100 tuổi. “Trong khi bản chất đây là hợp đồng bảo hiểm nhân thọ, nhân viên tư vấn chỉ nhấn mạnh vào lợi nhuận tài chính, không tư vấn đầy đủ về quyền lợi bảo hiểm”, anh Huy trình bày.

Sau quá trình xem xét dựa trên tài liệu được các bên cung cấp, hội đồng xét xử kết luận rằng không đủ căn cứ để xác định hợp đồng bảo hiểm giữa anh Huy và công ty bảo hiểm là vô hiệu, đồng thời bác toàn bộ yêu cầu khởi kiện của nguyên đơn. Các bên liên quan có trách nhiệm tiếp tục thực hiện đầy đủ các nội dung đã thỏa thuận trong hợp đồng.

Tuy nhiên, thực tế cho thấy, trường hợp của anh Lê Xuân Huy không phải là cá biệt. Tình trạng tư vấn bảo hiểm nhân thọ bị "đánh tráo khái niệm" thành các gói đầu tư tài chính không còn là điều mới mẻ, khiến người mua dễ rơi vào hiểu lầm.

Trao đổi với phóng viên, Luật sư Lê Hồng Hiển (Giám đốc Hãng luật Lê Hồng Hiển & Cộng sự) nhận định vụ việc của anh Huy là “bề nổi của tảng băng chìm” trong ngành bảo hiểm nhân thọ hiện nay. Theo ông, vụ kiện phản ánh một số vấn đề nổi cộm đang tồn tại trong hoạt động tư vấn bảo hiểm.

Trước tiên là sự mập mờ trong quá trình tư vấn, khi nhiều nhân viên hoặc cộng tác viên bảo hiểm không giải thích rõ bản chất hợp đồng, mà thường đánh đồng bảo hiểm nhân thọ với sản phẩm đầu tư tài chính, có lãi suất cao và khả năng rút vốn linh hoạt. Cụ thể, việc tư vấn rằng người mua có thể rút toàn bộ gốc và lãi sau 5 năm mà “không mất phí” là hoàn toàn sai lệch với bản chất của hợp đồng bảo hiểm liên kết đầu tư.

Bên cạnh đó, thời hạn hợp đồng của các bảo hiểm này thường kéo dài đến nhiều chục năm, thậm chí đến lúc khách hàng 100 tuổi, nhưng thông tin này thường không được tư vấn viên nhấn mạnh. Việc thiếu minh bạch về thời hạn khiến khách hàng hiểu sai hoặc không nắm rõ quyền và nghĩa vụ trong suốt thời gian tham gia.

“Không dừng lại ở đó, vấn đề này còn liên quan đến trách nhiệm của doanh nghiệp bảo hiểm trong việc quản lý đội ngũ tư vấn viên, đặc biệt là các hợp đồng được phân phối qua kênh ngân hàng. Nhiều khách hàng nhầm tưởng sản phẩm bảo hiểm là sản phẩm tài chính do ngân hàng trực tiếp cung cấp, dẫn đến niềm tin sai lệch. Hệ quả là sự mất cân đối nghiêm trọng giữa quyền được thông tin đầy đủ của người mua và lợi ích của bên bán, từ đó phát sinh tranh chấp, khiếu nại hoặc kiện tụng như trong vụ việc của anh Huy”, ông Hiển phân tích.

Luật sư Lê Hồng Hiển - Giám đốc Hãng luật Lê Hồng Hiển & Cộng sự

Theo nhận định của Luật sư Lê Hồng Hiển, nguyên nhân sâu xa dẫn đến những tranh chấp trong lĩnh vực bảo hiểm nhân thọ hiện nay xuất phát từ lỗ hổng trong cả nhận thức của người tiêu dùng lẫn khung pháp lý quản lý hoạt động tư vấn bảo hiểm.

“Về phía người mua bảo hiểm, phần lớn khách hàng chưa có đủ hiểu biết pháp lý để phân biệt rõ giữa các sản phẩm đầu tư, tiết kiệm và bảo hiểm. Không ít người ký hợp đồng chỉ dựa trên niềm tin cá nhân đối với nhân viên ngân hàng hoặc đại lý tư vấn, mà không đối chiếu, kiểm chứng các nội dung trong văn bản hợp đồng cụ thể.

Trong khi đó, từ phía doanh nghiệp bảo hiểm, đã xuất hiện tình trạng "dẫn dắt sai kỳ vọng" của khách hàng nhằm mục đích chốt hợp đồng nhanh chóng. Hiện tượng này diễn ra trong thời gian dài nhưng lại thiếu biện pháp xử lý nghiêm minh và thiếu công cụ giám sát, răn đe hiệu quả từ phía cơ quan quản lý”, Giám đốc Hãng luật Lê Hồng Hiển & Cộng sự nhận định.

Để hạn chế rủi ro và bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng, Luật sư Hiển đưa ra một số khuyến nghị cụ thể:

Thứ nhất, người dân tuyệt đối không ký hợp đồng bảo hiểm nếu chưa hiểu rõ các điều khoản chính như thời hạn hợp đồng, quyền rút tiền, các loại phí và đặc biệt là điều kiện được chi trả quyền lợi bảo hiểm.

Thứ hai, khi tham gia nên đọc kỹ toàn bộ hợp đồng bảo hiểm, đặc biệt là phần minh họa quyền lợi (thường là phụ lục) để tránh kỳ vọng sai lệch.

Thứ ba, người tham gia bảo hiểm hãy giữ lại bằng chứng tư vấn bằng cách ghi âm, lưu lại tin nhắn, nội dung trao đổi với người tư vấn. Trong trường hợp xảy ra tranh chấp, đây sẽ là căn cứ pháp lý quan trọng chứng minh bên bán tư vấn sai hoặc không đầy đủ.

Cuối cùng, nếu thấy bị tư vấn sai, người dân hoàn toàn có thể khiếu nại, yêu cầu hủy hợp đồng, hoặc khởi kiện. Đây là cách bảo vệ mình và cũng là cách tạo áp lực để thị trường bảo hiểm trở nên minh bạch hơn.

>> 30/6/2025 là thời hạn cuối: Một công ty bảo hiểm nhân thọ sẽ hoàn phí cho những đối tượng khách hàng sau