Xuất hiện 'khách lạ' cực hiếm tại Hà Nội

Những ngày gần đây, khu vực ngoài đê thôn Tân Mỹ (xã Thanh Trì, Hà Nội) xuất hiện hàng chục cá thể chim sải cánh rộng bay lượn trên bầu trời, thu hút sự chú ý của người dân. Đây là đàn chim Cắt Amur - loài chim di cư quý hiếm, đang băng qua Việt Nam trên hành trình vượt hàng chục nghìn km từ châu Á sang châu Phi.

Theo các nhà quan sát, khoảng 30-40 cá thể chim Cắt Amur (Falco amurensis) đã đậu trên những tán cây cao ở bãi bồi sông Hồng. Đây là loài chim săn mồi cỡ nhỏ thuộc họ Cắt (Falconidae), phân bố và sinh sản tại Mông Cổ, miền Đông Nga và vùng Đông Bắc Trung Quốc.

Từ tháng 9-11, khi mùa đông đến, chúng bắt đầu di cư về phương Nam để tránh rét. Hành trình có thể kéo dài hơn 10.000km, bay xuyên qua Ấn Độ, biển Ả Rập và tới vùng nam Sahara (châu Phi) để trú đông. Trong hành trình xuyên lục địa này, Việt Nam - đặc biệt là miền Bắc gồm Hà Nội, Bắc Ninh, nằm trên tuyến bay và là điểm dừng quan trọng.

Đàn chim có ngoại hình nổi bật: chim trống mang bộ lông xám đen và ngực đỏ hung; chim mái có vòng mắt cam, chân cam, mỏ đỏ, tạo sắc tương phản rõ rệt giữa nền trời mù nhẹ cuối thu. Khả năng định hướng vượt trội cùng sức bền di cư xuyên lục địa khiến loài chim nhỏ bé này được biết đến như “nhà du hành vĩ đại của bầu trời”.

Ngay khi đàn chim xuất hiện, hàng chục nhiếp ảnh gia đã có mặt tại bãi bồi từ sáng sớm đến chiều muộn. Những thiết bị ống kính dài được sử dụng liên tục để ghi lại các khoảnh khắc chim chao liệng, bổ nhào săn côn trùng.

Việc đàn Cắt Amur dừng lại trên bãi bồi sông Hồng cho thấy sinh cảnh nơi đây vẫn duy trì các yếu tố thiết yếu đối với loài chim săn mồi nhạy cảm: thảm thực vật tự nhiên, nguồn thức ăn phong phú và mức độ can thiệp của con người còn thấp. Theo định kỳ di cư, những cá thể này sẽ tiếp tục rời Hà Nội để bay thẳng về phía Tây, vượt biển và sa mạc đến châu Phi - một trong những hành trình được đánh giá khắc nghiệt nhất trong thế giới động vật.

Trong bối cảnh nhiều vùng sinh thái đang bị thu hẹp do phát triển hạ tầng và đô thị hóa, sự xuất hiện của Cắt Amur là lời nhắc thiết thực về tầm quan trọng của bảo tồn thiên nhiên trong lòng thành phố. Đây cũng là tinh thần được thể hiện trong Chỉ thị 04/CT-TTg năm 2022 của Thủ tướng Chính phủ về bảo vệ các loài chim hoang dã, chim di cư.

Nếu được bảo vệ đúng hướng, Hà Nội hoàn toàn có thể trở thành một trong những điểm dừng chân ổn định của các loài chim di cư trong tương lai. Đây cũng là cơ hội để phát triển hoạt động quan sát chim (birdwatching), thu hút du lịch sinh thái và nâng cao nhận thức cộng đồng về bảo tồn đa dạng sinh học.