Lý do nhiều doanh nghiệp 'không muốn lớn, không chịu lớn'

E dè hành lang pháp lý

Chiều 21/3, tại TPHCM, Hiệp hội Doanh nghiệp TPHCM (HUBA), Báo Nhân Dân và Đài Truyền hình Việt Nam phối hợp tổ chức hội thảo "Tháo gỡ bất cập chính sách để phát huy vai trò của kinh tế như nhân trong nền kinh tế Việt Nam".

Chia sẻ tại hội thảo, ông Nguyễn Quốc Kỳ - Chủ tịch HĐQT Vietravel - nói rằng bản thân ông đặc biệt tâm đắc với giải pháp chuyển đổi từ chính quyền quản lý sang chính quyền phụng sự.

Theo ông Kỳ, Chính phủ cần xây dựng lộ trình chi tiết, rõ ràng; công tác hỗ trợ DN cần kịp thời, bảo đảm công bằng về chính sách. DN tư nhân cũng cần chủ động đổi mới sáng tạo, đầu tư mạnh mẽ vào công nghệ; coi công nghệ là yếu tố hàng đầu; tiến hành quản trị lại theo hướng minh bạch, có trách nhiệm; mở rộng chuỗi liên kết hợp tác. Đặc biệt, cần thay đổi nhận thức, phân vai để thiết kế chính sách theo hướng “kiềng 3 chân”, trong đó kinh tế Nhà nước giữ vai trò chủ chốt thay vì tư duy theo 3 tầng bậc như hiện nay.

Hội thảo thu hút các chuyên gia đầu ngành, lãnh đạo nhiều địa phương tham dự.

Nói về vấn đề “cởi trói” DN tư nhân, ông Lê Hữu Nghĩa - Tổng Giám đốc Công ty TNHH Thương mại xây dựng Lê Thành - cho rằng, thời gian qua Nhà nước khuyến khích DN đổi mới sáng tạo, nhưng nhiều DN còn e dè về hành lang pháp lý. “Cải cách hành chính cần đi thật chắc, cụ thể hóa chứ đừng nói chung. Các vướng mắc của DN cần được giao cho các đơn vị chuyên trách giải quyết triệt để” - ông Nghĩa nêu ý kiến.

Phải thay đổi nhận thức

Tại hội thảo, ông Thái Thanh Quý - Phó Trưởng Ban Thường trực Ban Chính sách, chiến lược Trung ương - cho biết, khu vực kinh tế tư nhân đã trở thành khu vực đông đảo nhất, đóng góp lớn nhất cho nền kinh tế Việt Nam. Cụ thể, khu vực này chiếm khoảng 98% tổng số DN, đóng góp 30% thu ngân sách, hơn 50% tổng sản phẩm quốc nội (GDP), trên 56% tổng vốn đầu tư và tạo việc làm cho 85% lực lượng lao động.

Kinh tế tư nhân đóng góp hơn 50% GDP cả nước (ảnh tại Công ty may mặc Dony)

Nhiều DN tư nhân lớn như Vingroup, Masan, Sun Group, Vietjet, Thaco, TH... đã vươn tầm khu vực và thế giới, trở thành những thương hiệu mang lại niềm tự hào cho người dân Việt Nam. Cùng với đó là lực lượng hơn 5 triệu hộ kinh doanh cá thể trải rộng ở tất cả các địa bàn trong cả nước.

Tuy nhiên, ông Quý cũng nêu những hạn chế và thách thức của khu vực kinh tế tư nhân, đó là vẫn còn nhiều rào cản, quy định, thủ tục hành chính từ phía cơ quan nhà nước gây khó khăn, tốn kém và giảm năng lực cạnh tranh của DN; tư duy kinh doanh của nhiều DN tư nhân còn hạn chế, chưa chú trọng đến đổi mới sáng tạo, nâng cao chất lượng sản phẩm.

“Thậm chí còn tình trạng DN “không muốn lớn, không chịu lớn”, đặc biệt là lực lượng hơn 5 triệu hộ kinh doanh cá thể bởi sự ràng buộc, lo ngại về quy định, thủ tục đặt ra...” - ông Quý nói.

Đồng quan điểm, chuyên gia kinh tế Cấn Văn Lực - thành viên Hội đồng tư vấn chính sách tài chính - tiền tệ quốc gia - cho rằng, các DN tư nhân gặp khó khăn trong tiếp cận đất đai, vốn, cải tiến công nghệ, chương trình/dự án trọng điểm quốc gia. Quản trị DN tư nhân còn hạn chế, điều hành chủ yếu là dựa vào kinh nghiệm, chưa qua đào tạo và ít người có bằng cấp chuyên môn. Quá trình chuyển đổi số, chuyển đổi xanh còn chậm.

Các đại biểu chia sẻ những giải pháp để phát huy sức mạnh nền kinh tế tư nhân.

Theo ông Nguyễn Đức Kiên - nguyên Tổ trưởng Tổ tư vấn kinh tế của Thủ tướng, sự phát triển của khu vực kinh tế tư nhân vẫn không đạt được như kỳ vọng. Nguyên nhân chính bởi các DN đều bắt nguồn từ quy mô gia đình, phương thức quản trị lạc hậu, khả năng huy động vốn hạn chế; không đủ kiến thức, nguồn nhân lực để nắm bắt, tiếp thu công nghệ mới…

Về giải pháp, ông Kiên cho rằng cần xây dựng và tổ chức thực hiện Nghị quyết, trong đó nhấn mạnh vào cách tổ chức triển khai thực hiện phải đổi mới; đẩy mạnh cải cách môi trường đầu tư.

“Quan trọng nhất là phải thay đổi nhận thức của xã hội đối với kinh tế tư nhân, trong đó Nhà nước phải có cái nhìn cởi mở hơn và phải có trách nhiệm bảo vệ DN, doanh nhân trước những dư luận không chính đáng. Phía DN cũng phải tự mình từ bỏ tư duy phi chính thức mà thực hiện quản trị DN hiện đại” - ông Kiên nhấn mạnh.

>>Phát triển kinh tế tư nhân: Cần các mô hình sáng tạo mang tính chất đột phá, xé rào