Miễn học phí, phụ huynh vẫn 'còng lưng' vì nhiều khoản thu

Nhiều khoản phí đầu năm

Chị Trần Thị Thuỷ ở phường Định Công (Hà Nội) có 3 con đều đang theo học tiểu học. Với bậc học này, việc miễn học phí đã được áp dụng từ lâu tuy nhiên gánh nặng kinh tế vẫn trĩu vai mỗi khi năm học mới bắt đầu.

Chị Thuỷ cho biết, thời điểm này đã họp phụ huynh xong cho các con lớp 1, lớp 3 và lớp 5 ở hai trường khác nhau. Riêng tiền quỹ lớp học kỳ I của 3 con gần 4 triệu đồng; tiền điều hoà 500 nghìn đồng/học sinh; tiền điện điều hoà 100 nghìn đồng/năm/học sinh. Các khoản thu khác như tiền ăn bán trú tính theo ngày 35 nghìn đồng/bữa (năm nay được hỗ trợ 20 nghìn đồng/bữa); 235 nghìn đồng/tháng/mỗi con tiền hỗ trợ chăm sóc bán trú.

“Tiếng Anh ở trường tuần 2-3 tiết không hiệu quả nên gia đình phải đầu tư cho con học thêm tiếng Anh ở trung tâm; khá tốn kém. Cùng với tiền sách, tiền đồng phục, bảo hiểm… cộng lại thành khoản thu lớn nên dù được miễn học phí, phụ huynh vẫn không giảm áp lực bao nhiêu”, chị Thuỷ nói.

Nhiều phụ huynh có con học trường công lập bậc THCS tại Hà Nội cho biết, ngoài khoản tiền ăn 35 nghìn đồng/bữa/học sinh, mỗi tháng phải đóng 235 nghìn đồng phí dịch vụ học 2 buổi/ngày.

Theo lý giải của cô Lưu Thị Hồng Hạnh, Hiệu trưởng Trường tiểu học Hoàng Diệu (Hà Nội), trường triển khai dạy học 2 buổi/ngày và thu mức 235 nghìn đồng/học sinh/tháng cho khoản dịch vụ chăm sóc bán trú. Khoản này chỉ thu đối với những em ăn bán trú bữa trưa và nghỉ ngơi tại trường để học buổi hai. Còn học sinh học 2 buổi/ngày nhưng không ăn trưa sẽ không phải đóng tiền dịch vụ này. “Khoản tiền sau khi thu sẽ được sử dụng để chi trả cho nhân viên bán trú trông học sinh, mua giấy ăn, khăn ướt, đồ dùng hỗ trợ cho chăm sóc bán trú…”, bà Hạnh nói.

Trường rơi vào thế khó

Hiệu trưởng một trường THCS khác tại Hà Nội nói rằng, ngoài tiền ăn thì Hà Nội cho phép thu một khoản gọi là dịch vụ học 2 buổi/ngày đối với bậc THCS nhằm chi trả cho các hoạt động giáo dục trong đó có số tiết tăng thêm của giáo viên sau khi đã thực hiện đủ số tiết biên chế theo chương trình giáo dục phổ thông. Trước đây, các trường thường xếp tăng cường Toán, Văn, Anh vào buổi hai tuy nhiên khi thực hiện chương trình giáo dục phổ thông 2018, các trường sắp xếp các giờ học tăng cường giáo dục kỹ năng sống, thể dục thể thao.

“Hiện nay, bậc THCS, giáo viên được quy định dạy 19 tiết/tuần nhưng trường học sắp xếp thêm các tiết múa, vẽ, hát, thể thao… ở buổi hai và phải chi trả tiền công tăng thêm cho đội ngũ. Nếu không có khoản tiền này, nhà trường rất khó khăn vì ngân sách nhà nước chi cho giáo dục hiện đang eo hẹp, không đủ chi trả. Do đó, thành phố quy định thu một khoản như vậy là hợp lý, trường học có nguồn để xoay xở các giờ học tăng cường, học sinh không phải tan trường từ 15 giờ chiều”, hiệu trưởng này nói.

Tại tỉnh Quảng Trị (cũ), năm 2021 cũng đã có quy định các khoản thu dịch vụ trong trường công lập nhằm đảm bảo các trường có mức thu chung. Ông Phan Hữu Huyện, Phó Giám đốc Sở GD&ĐT tỉnh Quảng Trị cho biết, hiện nay bậc tiểu học đã cơ bản ổn định dạy học 2 buổi/ngày nhưng chỉ một số trường có điều kiện tổ chức được việc ăn bán trú cho học sinh. Do đó, các khoản thu đầu năm học sẽ tập trung vào 3 nội dung gồm: mua vật dụng chăm sóc bán trú đầu năm, thu hỗ trợ thuê người nấu ăn và phục vụ bán trú; thu tiền ăn bán trú mức 20 nghìn đồng/học sinh/ngày. Ông ví dụ, năm nay, Trường tiểu học Hàm Nghi (Đông Hà) thu vật dụng chăm sóc bán trú là 300 nghìn đồng đối với lớp 1; 150 nghìn đồng đối với lớp 2-5; thu 200 nghìn đồng/em/tháng chi trả tiền nấu ăn và phí tổ chức bán trú; 20 nghìn đồng tiền ăn/học sinh/ngày.

Theo ông Huyện, đa số các trường đều có mức thu cơ bản như vậy. Tuy nhiên, trong quá trình triển khai thực tế đã phát sinh những khó khăn, bất cập. Chương trình lớp 1 theo quy định của Bộ GD&ĐT là 25 tiết/ tuần, nếu tổ chức dạy 2 buổi/ngày và tuần 9 buổi, học sinh sẽ tan trường sớm; đối với lớp 4-5, quy định hiện nay cũng mới chỉ 30 tiết/tuần, mỗi ngày không quá 7 tiết. Để khắc phục khó khăn thực tế cũng như tăng cường giáo dục kỹ năng sống, rèn luyện thể dục thể thao cho học sinh, các nhà trường sắp xếp, bố trí các tiết học bổ sung để đảm bảo đủ 32 tiết/tuần nhưng không thu phí dạy học 2 buổi/ngày.