Nam nhạc sĩ mang quân hàm Đại tá sáng tác nhiều bài hát hay nhất về Bác Hồ, vợ là NSƯT, con gái là Diva nổi tiếng cả nước, con trai là DJ
Ông là cây đại thụ của nền âm nhạc cách mạng và trữ tình Việt Nam với hàng trăm ca khúc gắn liền với nhiều thế hệ, trong đó có những bài hát trở thành bất hủ.
Trong dòng chảy âm nhạc cách mạng Việt Nam, tên tuổi của cố nhạc sĩ Thuận Yến gắn liền với những ca khúc trữ tình sâu lắng về Bác Hồ, về kháng chiến và cả những bản tình ca đầy xúc cảm. Cuộc đời và sự nghiệp của ông không chỉ là hành trình sáng tác miệt mài mà còn là bản hòa tấu đẹp đẽ giữa tình yêu quê hương, đất nước và một chuyện tình son sắt bên người bạn đời – NSƯT Thanh Hương.
Từ chiến trường đến những bản tình ca bất hủ
Nhạc sĩ Thuận Yến tên thật là Đoàn Hữu Công, sinh ngày 15/8/1932 tại Duy Xuyên, Quảng Nam. Năm 17 tuổi, ông tham gia cách mạng với nhiệm vụ làm liên lạc chuyển thư báo, trông coi kho sách ở Khu ủy Liên khu V. Sau đó, ông theo học lớp Trung cấp sáng tác tại Trường Âm nhạc Việt Nam.
Năm 1965, ông lên đường trở lại chiến trường miền Trung với bút danh Thuận Yến, mang theo cây đàn và trái tim người nghệ sĩ để sáng tác ngay trong bom đạn.
Những ca khúc được ông sáng tác trong thời kỳ này như Hát mừng quê ta giải phóng, Mỗi bước ta đi, Bài ca tiếp vận, Mỗi dòng thư Bác sáng ngời niềm tin… đã trở thành tiếng hát cổ vũ tinh thần chiến đấu, sản xuất và khát vọng hòa bình của dân tộc. Đặc biệt, ca khúc Người mẹ miền Nam tay không thắng giặc được phổ biến rộng rãi cả ở hai miền Nam – Bắc.
Sau chiến tranh, ông tiếp tục học tập và công tác trong lĩnh vực sáng tác chuyên nghiệp, trở thành nhạc sĩ của Đoàn Văn công Tổng cục Xây dựng kinh tế, ông sáng tác nhiều ca khúc lớn ca ngợi lãnh tụ và đất nước như Bác Hồ - một tình yêu bao la, Vầng trăng Ba Đình, Lênin, Người đến đất nước tôi, Hương tràm, Chia tay hoàng hôn, Tình yêu không lời…
Trong sự nghiệp của mình, ông sáng tác gần 500 ca khúc. Các album tiêu biểu như Đi tìm trái tim, Chia tay hoàng hôn được công chúng yêu mến và giới chuyên môn đánh giá cao.
Người viết nhiều nhất về Bác Hồ bằng âm nhạc
Trong suốt sự nghiệp, nhạc sĩ Thuận Yến đã sáng tác 26 ca khúc viết về Chủ tịch Hồ Chí Minh một con số ấn tượng, giúp ông trở thành tác giả có nhiều ca khúc hay nhất về Bác. Những bản nhạc như Bác Hồ một tình yêu bao la, Miền Trung nhớ Bác, Người về thăm quê, Vầng trăng Ba Đình… là những tác phẩm được biểu diễn định kỳ trong các chương trình nghệ thuật chính trị - xã hội lớn, đặc biệt vào dịp kỷ niệm ngày sinh của Bác.
Âm nhạc của ông không chỉ ngợi ca lãnh tụ với sự thành kính mà còn thấm đẫm chất dân gian, gần gũi và xúc động. Từng lời ca, nốt nhạc như cất lên từ chính tâm khảm người Việt dành cho vị "Cha già của dân tộc". Ca khúc Miền Trung nhớ Bác là lời hồi tưởng đầy cảm xúc về hành trình của Bác qua dải đất khắc nghiệt miền Trung. Còn Vầng trăng Ba Đình là một biểu tượng thiêng liêng của ánh sáng trí tuệ và tấm lòng nhân ái mà Người để lại.
Với những cống hiến to lớn, ông đã được trao tặng Giải thưởng Nhà nước về Văn học nghệ thuật năm 2001, Giải thưởng Hồ Chí Minh năm 2017 cùng nhiều huy chương và danh hiệu cao quý khác.
Chuyện tình cảm động với NSƯT Thanh Hương
Không chỉ để lại di sản nghệ thuật lớn, cuộc đời nhạc sĩ Thuận Yến còn in đậm dấu ấn với mối tình thủy chung đầy cảm động cùng NSƯT Thanh Hương – người bạn đời, tri kỷ và cũng là nghệ sĩ tài năng trong lĩnh vực âm nhạc dân tộc.
Họ gặp nhau tại Nhạc viện Hà Nội vào những năm 1960. Khi ấy, Thanh Hương mới 15 tuổi, cô nữ sinh chơi đàn thập lục dịu dàng, mộng mơ lại cảm mến chàng trai “vừa gầy, vừa đen, vừa xấu” nhưng có tâm hồn nghệ sĩ phong phú, giàu cảm xúc. Bỏ qua những lời trêu ghẹo và bao chàng trai ngưỡng mộ, bà chọn đồng hành cùng người đàn ông giản dị mà chân thành ấy.
Năm 1968, sau 8 năm yêu nhau, họ tổ chức đám cưới. Khi Thuận Yến được điều động vào chiến trường Bình Trị Thiên, bà không ngần ngại từ chối cơ hội trở thành giảng viên Nhạc viện để tình nguyện ra chiến trường theo chồng.
Kỷ niệm xúc động nhất của bà là mảnh giấy nhỏ nhận được vào đúng trưa mồng 3 Tết Mậu Thân 1968: “Em yêu! Anh vẫn còn sống”. Lá thư ngắn ngủi nhưng là minh chứng cho tình yêu bền bỉ giữa chiến tranh, gian khổ.
Gia đình nghệ thuật: Một diva và một DJ
Trái ngọt của mối tình đẹp ấy chính là hai người con đều theo đuổi nghệ thuật. Con gái lớn của ông là ca sĩ Thanh Lam – một trong bốn diva nhạc nhẹ Việt Nam. Với giọng nữ trung trầm, kỹ thuật thanh nhạc điêu luyện và phong cách trình diễn cá tính, Thanh Lam đã khẳng định vị trí đặc biệt trong làng âm nhạc đương đại. Từ khi còn nhỏ, cô đã được cha dạy hát, mẹ dạy đàn, lớn lên trong một gia đình truyền thống nghệ thuật.
Con trai út của nhạc sĩ là DJ Trí Minh. Khác với bố mẹ và chị gái, anh đi theo dòng nhạc điện tử. Anh từng theo học và tốt nghiệp tại Nhạc viện Hà Nội, sau đó định hình con đường nghệ thuật riêng biệt bằng việc khai phá không gian âm nhạc đương đại và thể nghiệm.
Trí Minh từng gây tiếng vang với nhiều chuyến lưu diễn quốc tế và tham gia các chương trình nghệ thuật lớn trong nước, để lại dấu ấn bằng phong cách âm nhạc độc đáo, kết hợp giữa yếu tố truyền thống và hiện đại. Tuy hoạt động nghệ thuật sôi nổi, nhưng anh luôn giữ kín đời tư.
Trong một lần hiếm hoi trả lời phỏng vấn báo Công luận, Trí Minh chỉ chia sẻ ngắn gọn về sự hậu thuẫn âm thầm nhưng bền bỉ từ gia đình – điều đã trở thành điểm tựa tinh thần vững chắc cho hành trình sáng tạo của anh trong thế giới âm nhạc điện tử đầy thử thách.
Ngày 24/5/2014, nhạc sĩ Thuận Yến qua đời để lại niềm tiếc thương sâu sắc trong lòng giới nghệ sĩ và những người yêu âm nhạc.
Có thể nói, nhạc sĩ Thuận Yến không chỉ là một trong những cây đại thụ của nền âm nhạc cách mạng Việt Nam, mà còn là người nghệ sĩ sống trọn vẹn với lý tưởng và tình yêu. Từ chiến hào đến sân khấu, từ bản tình ca đến khúc ngợi ca lãnh tụ, ông đều gửi gắm trọn vẹn trái tim người nhạc sĩ yêu nước và yêu người.
