Người con gái Pa Cô bắn rơi máy bay Mỹ bằng súng trường, bắt sống 150 tên địch trên dãy Trường Sơn, là nữ anh hùng 7 lần được gặp Bác Hồ
Đây cũng là nữ anh hùng người dân tộc Pa Cô đầu tiên được trao tặng danh hiệu Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân.
Hơn 40 năm đã trôi qua kể từ ngày người nữ anh hùng dân tộc thiểu số Pa Cô - Hồ Kan Lịch, làm nên chiến công vang dội, bắn rơi máy bay Mỹ bằng súng trường bộ binh ở phía Đông dãy Trường Sơn hùng vĩ. Ký ức về sự kiện phi thường ấy cùng 7 lần được vinh dự gặp Bác Hồ luôn là niềm tự hào không chỉ đối với bà mà còn với cả dân tộc Pa Cô.
Trong chương trình "Những anh hùng thế kỷ XX" phát sóng vào ngày 26/7/2022, nữ Anh hùng Lực lượng Vũ trang Nhân dân Hồ Kan Lịch đã chia sẻ câu chuyện đầy cảm động và chi tiết về hành trình đến với sự nghiệp cầm súng, bảo vệ tổ quốc của mình.
Bà kể rằng, khi bà quyết định tham gia chiến đấu, mẹ bà đã cố gắng ngăn cản hết sức có thể.
Vậy là cô gái dân tộc Pa Cô năm ấy đã bất chấp sự ngăn cản của gia đình, đi theo tiếng gọi của Cách mạng. Vào năm 1961, sau nhiều năm làm nhiệm vụ giao liên cho Cách mạng, Hồ Kan Lịch đã gia nhập đội nữ du kích địa phương và nhanh chóng được cấp trên giao nhiệm vụ chỉ huy đội du kích gồm 160 người.
Nhớ lại những trận đánh xưa, bà Hồ Kan Lịch xúc động kể: "Khi vào chiến đấu, chị em rất dũng cảm... Có người không có súng thì cầm gậy, làm bẫy".
Những ký ức đau thương và hào hùng ùa về, bà nói tiếp: "Hồi đó không có cơm, chỉ ăn củ sắn, củ mài thôi. Sự thiếu thốn và gian khó luôn đè nặng lên đôi vai của những chiến sĩ, nhưng không ai trong số chúng tôi nghĩ đến việc lùi bước”. Bà bồi hồi nhớ lại, có những trận đánh kéo dài suốt 3 ngày mà không giành được thắng lợi. Chị em trong đội kiệt sức, bụng đói, nhiều người kêu gọi rút lui. Tuy nhiên, Hồ Kan Lịch kiên quyết giữ vững tinh thần, nói: "Phải đánh được thì mới về". Với lòng quả cảm và quyết tâm, bà hứa sẽ đi lấy cơm về cho chị em. Nói là làm, Hồ Kan Lịch đã dũng cảm đột nhập vào đồn địch để mang cơm về.
Năm 1964, trước khí thế lớn mạnh của các phong trào Cách mạng, nhiều cánh quân của Mỹ được huy động đổ lên A Lưới để tổ chức các cuộc càn quét vào căn cứ. Trong tình hình căng thẳng đó, Hồ Kan Lịch được cấp trên giao nhiệm vụ chỉ huy 6 chị em du kích tập kích máy bay tại sân bay A Lưới.
"Chủ trương của cấp trên giao cho chúng tôi nhiệm vụ trong một tháng là bắn rơi 1 chiếc máy bay, bắn bị thương 1 chiếc, bắt 2 tù binh và lấy 4 khẩu súng", bà Hồ Kan Lịch nhớ lại.
Mặc dù nhiệm vụ khó khăn và đầy thách thức, bà Hồ Kan Lịch vẫn không hề nao núng. Bà khẳng định với đồng đội: "Theo tôi có cách. Sẽ rơi thôi", bà kể lại bằng ánh mắt lấp lánh sự quả quyết.
Và nói là làm, cô gái Hồ Kan Lịch đã bắn rơi một chiếc máy bay, bên trong có 60 tên địch. Điều đáng kinh ngạc là nữ anh hùng này đã làm điều đó chỉ với một khẩu súng trường. Đồng thời, chiếc máy bay này cũng là chiếc đầu tiên bị bắn rơi trên bầu trời phía Tây Thừa Thiên Huế, một chiến công mà chính Hồ Kan Lịch cũng không ngờ tới. "Mình không ngờ một khẩu súng trường mà bắn rơi được máy bay", sự ngạc nhiên và đầy tự hào vẫn còn hiện rõ trong giọng nói của bà.
Thông tin trên chương trình "Những anh hùng thế kỷ XX" cho biết, nữ anh hùng Hồ Kan Lịch còn tận tay bắt sống 150 tên địch trên dãy Trường Sơn. Với những thành tích nổi bật trong chiến đấu, bà đã được công nhận là chiến sĩ thi đua cấp tỉnh Thừa Thiên - Huế cũng như cấp Quân khu V. Năm 1967, bà còn được trao tặng Huân chương Quân công Giải phóng hạng ba và danh hiệu Anh hùng Lực lượng Vũ trang Nhân dân.
Tuy nhiên, có lẽ niềm tự hào và hạnh phúc lớn nhất đối với bà là những lần được gặp Bác Hồ. Cuộc gặp gỡ không chỉ là một vinh dự lớn lao mà còn là nguồn động viên tinh thần to lớn, khích lệ bà tiếp tục cống hiến cho sự nghiệp Cách mạng sau đó.
Thông tin trên Báo Công an Nhân dân cho biết, vào tháng 6/1968, một đoàn anh hùng và dũng sĩ diệt Mỹ từ miền Nam, gồm 5 thành viên, đã thực hiện chuyến thăm miền Bắc, trong đó có nữ anh hùng Hồ Kan Lịch. Đoàn đã có cơ hội thăm nhiều địa danh quan trọng, gặp gỡ các đồng chí lãnh đạo Đảng và Nhà nước, cũng như các vị quan khách quốc tế.
Đặc biệt, một trong những khoảnh khắc đáng nhớ nhất của chuyến thăm chính là cuộc gặp gỡ với Bác Hồ. Tấm ảnh "Bác Hồ cùng với các anh hùng, dũng sĩ miền Nam", trong đó bà Kan Lịch là một phần không thể thiếu, đã trở thành một biểu tượng lịch sử, ghi lại khoảnh khắc quý báu và đầy tự hào mà bà giữ gìn hơn cả “báu vật”.
Bà Hồ Kan Lịch xúc động chia sẻ: “Trong chuyến đi này, tôi cảm thấy thật vinh dự khi đã có cơ hội gặp Bác Hồ tới 7 lần, trong đó có 3 lần được ăn cơm cùng Bác. Bác đã tặng tôi bút viết để tôi có thể tiếp tục việc học, đồng hồ đeo tay, đài, và cả súng”.
Nhớ lại những khoảnh khắc đáng quý đó với sự xúc động không kìm nén, bà kể: “Mỗi lần gặp Bác, tôi cứ tưởng như mình đang mơ, đó thực sự là những điều bất ngờ! Bác Hồ gần gũi và thân thiện đến mức như một ông tiên. Mỗi lần gặp gỡ, Bác đều động viên và dặn dò tôi rất nhiều điều quý báu: “phải cố gắng giữ gìn danh hiệu Anh hùng; nỗ lực học tập để biết đọc, viết tiếng Kinh; và không ngừng góp phần xây dựng mối đoàn kết dân tộc””, bà Lịch nói.
Bà cho biết, những lời dặn dò của Bác Hồ không chỉ là nguồn động viên tinh thần sâu sắc mà còn là kim chỉ nam cho bà trong suốt cuộc đời. Bà Hồ Kan Lịch luôn trân trọng và thực hiện những lời khuyên của Bác, xem đó như một phần quan trọng trong sứ mệnh của mình để cống hiến cho sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.
Sau khi miền Nam hoàn toàn giải phóng, bà Hồ Kan Lịch trở về công tác tại Tỉnh đội Bình Trị Thiên, rồi sau đó là UBND huyện A Lưới. Bà tích cực tham gia vào các hoạt động công tác Mặt trận, làm việc với các thương binh, các vấn đề xã hội và phụ nữ. Đến năm 1988, bà nghỉ hưu và sống tại thị trấn A Lưới.
Trải qua những năm tháng chiến đấu anh dũng, bà Hồ Kan Lịch hiện nay vẫn tiếp tục đóng góp tích cực vào các hoạt động xã hội. Bà không chỉ là một chiến sĩ dũng cảm của quá khứ mà còn là một nhà hoạt động xã hội năng nổ, thường xuyên vận động và giúp đỡ bà con trong việc phát triển kinh tế, đẩy lùi đói nghèo và lạc hậu trên quê hương A Lưới.
Những chiến công và phẩm chất cao đẹp của nữ anh hùng Hồ Kan Lịch không chỉ là di sản lịch sử mà còn là nguồn cảm hứng sống động cho thế hệ trẻ sau này trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ quê hương đất nước.
Nguồn ảnh: Đài Truyền hình Việt Nam VTV, Báo Quân đội nhân dân, Báo Công an Nhân dân, ảnh tư liệu...