Nguy cơ khi gửi tiết kiệm bị lỗ khi lãi suất xuống thấp kỷ lục?

Lãi suất tiết kiệm thấp kỷ lục

Trong tháng 12 này, xu hướng giảm lãi suất huy động vẫn tiếp diễn tại các ngân hàng quốc doanh và cả tư nhân.

>> Ngân hàng đồng loạt giảm lãi suất xuống mức thấp nhất lịch sử

Lãi suất tiết kiệm tại nhóm Big 4 (Vietcombank, BIDV, VietinBank, Agribank) vừa được điều chỉnh giảm từ 0,2-0,4%/năm so với biểu niêm yết trước đó, đưa mức huy động 1 tháng xuống thấp nhất chỉ còn 2,2%/năm.

Nhiều ngân hàng tư nhân cũng đang niêm yết lãi suất thấp ngang ngửa với nhóm ngân hàng quốc doanh. Thậm chí, một số nhà băng còn có lãi suất huy động thấp hơn cả nhóm Big 4.

ACB, mức lãi suất huy động tối đa mà ngân hàng này áp dụng là 4,7%/năm, còn thấp hơn cả nhóm Big 4.

Tại VPBank, khách hàng gửi tiền kỳ hạn 12 tháng chỉ có lãi suất cao nhất là 5,3%/năm. Hay mới nhất, Techcombank đã giảm lãi suất huy động kỳ hạn từ 12 tháng còn 4,85%.

Lãi suất tiết kiệm xuống sát 2%/năm

Như vậy, lãi suất tiền gửi kỳ hạn 1 năm đã hạ khoảng 3% so với cuối năm 2022, về mốc thấp hơn cả giai đoạn Covid-19. Mốc lãi suất huy động 4,8%/năm cũng thấp chưa từng có.

Nhiều chuyên gia kinh tế nhận định việc các ngân hàng liên tục hạ lãi suất tiền gửi là trái ngược với xu hướng của các năm trước. Thông thường, vào thời điểm cuối năm, các nhà băng phải tăng cường huy động vốn để có tiền cho vay mùa cao điểm kinh doanh cuối năm.

Câu hỏi của nhiều người đặt ra là liệu lãi suất sẽ còn tiếp tục giảm nữa không?

Công ty CP Chứng khoán VNDirect nhận định lãi suất huy động bình quân kỳ hạn 12 tháng có thể về mức 5-5,2%/năm vào cuối năm 2023 và duy trì ở vùng thấp này trong năm 2024.

Còn PGS.TS Nguyễn Hữu Huân, Trường Đại học Kinh tế TP.HCM cho rằng lãi suất sẽ đi ngang đến cuối năm. Sang đầu năm 2024, lãi suất có thể tăng nhẹ trở lại. Bởi tình trạng dư thừa tiền của các ngân hàng sẽ không thể kéo dài.

So sánh lãi suất huy động với lạm phát hiện nay, TS. Nguyễn Trí Hiếu, chuyên gia tài chính - ngân hàng, cho rằng lãi suất tiền gửi khó giảm sâu, sẽ đi ngang ở mức 5% cho kỳ hạn dài.

Lãi suất tiếp tục giảm sâu có tốt không?

Hiện mức lãi suất tiết kiệm dù giảm sâu vẫn cao hơn lạm phát nên người gửi tiền vẫn có lợi, tức lãi suất thực dương.

Lãi suất thực dương là mức lãi suất đủ bù đắp sự mất giá của đồng tiền và có lãi thực ở một mức độ nào đó. Nói cách khác, lãi suất tiền gửi ngân hàng phải lớn hơn tỷ lệ lạm phát.

Lãi suất tiếp tục giảm sâu có tốt không?

Chính sách lãi suất thực dương sẽ làm tăng tính hấp dẫn của kênh tiết kiệm so với các kênh đầu tư khác, qua đó giúp tăng nguồn vốn huy động của các nhà băng để phân phối vốn đến các lĩnh vực có nhu cầu, thúc đẩy nền kinh tế phát triển một cách hài hoà và cân bằng hơn.

Lãi suất thực âm có thể làm giảm lượng vốn huy động của hệ thống ngân hàng, làm cho thanh khoản gặp khó khăn nên sẽ khó giảm lãi suất cho vay.

Bên cạnh đó, lãi suất thực âm có thể khuyến khích người dân đầu tư quá mức vào các lĩnh vực khác như vàng, chứng khoán, bất động sản và có thể gây tình trạng đầu cơ, sốt nóng. Đặc biệt, lãi suất thực âm có thể làm gia tăng tình trạng lạm phát.

Ông Đinh Tuấn Minh - giám đốc nghiên cứu của Trung tâm Nghiên cứu giải pháp thị trường cho các vấn đề kinh tế - xã hội (MASSEI) nhận định, đồng tiền mất giá, tỷ giá tăng, đầu tư thái quá… là vấn đề có thể đối mặt khi lãi suất thực âm.

Đồng quan điểm, ông Bùi Văn Huy - Giám đốc Chứng khoán DSC chi nhánh TP.HCM - nhìn nhận, lãi suất thực âm với một nền kinh tế như Việt Nam sẽ "hại" nhiều hơn "lợi".

Bởi lãi suất thấp hơn cả lạm phát sẽ khiến nhiều người không gửi tiền. Khi thanh khoản khó khăn sẽ quay lại tác động lãi suất cho vay. Hơn nữa, khi đồng tiền mất giá sẽ ảnh hưởng dòng vốn đầu tư vào Việt Nam.

PGS.TS Nguyễn Hữu Huân nêu quan điểm, hiện nay, các ngân hàng không còn nhiều dư địa để giảm lãi suất huy động thêm và cũng không nên giảm nữa. Bởi lãi suất huy động giảm quá nhiều sẽ khiến chính sách tiền tệ bị vô hiệu hóa.

Lãi suất huy động cần giữ ở mức 5% để đảm bảo duy trì lãi suất thực dương, tạo sức hấp dẫn của kênh tiền gửi ngân hàng.

>> Có nên đổi kênh đầu tư khi lãi suất tiết kiệm xuống đáy?