Nhà đầu tư đổ xô rút tiền để mua vàng: Điều gì đang làm rung chuyển thị trường tài chính thế giới?

Giá vàng đã tăng gần 50% trong năm 2025, vượt mốc 3.900 USD/ounce, mức cao nhất trong lịch sử, sau khi cuộc chiến thương mại do Tổng thống Mỹ Donald Trump khơi mào khiến nhà đầu tư toàn cầu ồ ạt tìm đến tài sản an toàn và đồng USD lao dốc.

Ngay cả khi biến động do thuế quan dịu bớt vào mùa hè, đà tăng của vàng vẫn tăng tốc, với mức tăng gần 12% chỉ riêng trong tháng 9 – mức tăng tháng cao nhất kể từ năm 2011.

Fomo “mạ vàng”: Khi nhà đầu tư sợ bị bỏ lại phía sau

Theo các nhà quản lý tài sản, động lực chính đến từ việc nhiều nhóm nhà đầu tư mới bắt đầu “nhảy vào” thị trường sau nhiều năm Ngân hàng Trung ương liên tục mua ròng vàng dự trữ.

“Đây là Fomo mạ vàng. Vàng đã trở nên quá lớn để có thể bỏ qua. Đến một mức nào đó, bạn buộc phải nắm giữ nó”, ông Luca Paolini, chiến lược gia trưởng tại Pictet Asset Management nhận xét, so sánh tâm lý này với làn sóng đầu tư cuồng nhiệt vào các cổ phiếu công nghệ vốn hóa lớn và thị trường tín dụng.

Bà Nicky Shiels, chuyên gia tại công ty giao dịch và tinh luyện kim loại quý MKS Pamp cho rằng thị trường đang “phát cuồng” và dòng tiền khổng lồ chảy vào các quỹ ETF mới là “yếu tố thay đổi cuộc chơi”.

Theo dữ liệu của Hội đồng Vàng Thế giới (World Gold Council), dòng vốn ròng vào các quỹ ETF vàng đã đạt 13,6 tỷ USD chỉ trong 4 tuần gần đây, nâng tổng mức đầu tư ròng từ đầu năm lên hơn 60 tỷ USD – mức kỷ lục trong một năm dương lịch.

Lượng vàng do các quỹ ETF nắm giữ hiện đã vượt 3.800 tấn, gần tiệm cận mức đỉnh thiết lập trong đại dịch Covid-19, khi nhà đầu tư tháo chạy khỏi các tài sản rủi ro.

Nhà đầu tư tổ chức nhập cuộc

Đằng sau đợt tăng giá mạnh nhất kể từ cú sốc dầu mỏ năm 1979 là sự chuyển dịch trong tư duy đầu tư dài hạn, khi không chỉ nhà đầu tư cá nhân mà cả quỹ hưu trí và tổ chức tài chính bắt đầu xem vàng như một phần không thể thiếu trong danh mục, tương tự cổ phiếu và trái phiếu.

Thay vì chiến lược truyền thống 60/40 (60% cổ phiếu – 40% trái phiếu), Morgan Stanley đề xuất mô hình mới 60/20/20, trong đó vàng có tỷ trọng ngang bằng với trái phiếu. Nếu xu hướng này lan rộng, hàng nghìn tỷ USD có thể đổ vào kim loại quý, đánh dấu bước ngoặt lớn so với mức phân bổ trung bình hiện nay – chỉ 2% danh mục dành cho vàng, theo khảo sát của Ngân hàng Bank of America.

“Lần đầu tiên sau nhiều năm, chúng tôi nhận được số lượng đáng kể các yêu cầu từ khách hàng muốn nắm giữ vàng dài hạn”, ông Michael Widmer, Trưởng bộ phận nghiên cứu kim loại của BofA cho biết.

Theo bà Valérie Noël, Giám đốc giao dịch của ngân hàng tư nhân Syz Group (Thụy Sĩ), nhiều nhà đầu tư đang đặt cược vào vàng song song với việc bán khống đồng USD. “Mọi người muốn bán khống đồng USD, nhưng không chắc nên mua vào đồng tiền nào khác và chính sự bất định đó đã dẫn họ thẳng đến vàng”, bà Shiels của MKS Pamp giải thích.

Khi trái phiếu mất vai trò “trú ẩn an toàn”

Vàng từ lâu bị nhiều nhà đầu tư truyền thống nghi ngờ vì không mang lại lợi tức như trái phiếu và khó định giá. Nhà đầu tư huyền thoại Warren Buffett từng nói vàng “vừa vô dụng vừa không sinh sôi lợi nhuận”.

Tuy nhiên, sau khủng hoảng tài chính toàn cầu, khi các Ngân hàng Trung ương bơm tiền ồ ạt qua chính sách nới lỏng định lượng, vàng từng được kỳ vọng sẽ tăng mạnh nhờ lo ngại siêu lạm phát. Dù dự đoán đó không xảy ra, giá vàng vẫn duy trì vai trò là công cụ phòng hộ rủi ro vĩ mô.

Hiện nay, biến động mạnh trên thị trường trái phiếu, khi nhiều quốc gia phát triển tăng cường vay nợ ở mức kỷ lục, đã khiến lợi suất tăng, giá trái phiếu lao dốc, qua đó làm giảm sức hút của kênh đầu tư thu nhập cố định và thúc đẩy nhu cầu nắm giữ vàng.

“Những gì chúng ta chứng kiến ở thị trường trái phiếu chính là yếu tố đẩy nhà đầu tư sang vàng. Vàng hiện trở nên hấp dẫn hơn trái phiếu như một công cụ đa dạng hóa danh mục khi nhà đầu tư đã quá nghiêng về cổ phiếu”, bà Maya Bhandari, Giám đốc đầu tư đa tài sản khu vực EMEA tại Neuberger Berman, nhận định.

Lo ngại nợ công và lạm phát dai dẳng

Một yếu tố khác thúc đẩy đà tăng là nỗi lo rằng các Chính phủ có thể cho phép lạm phát vượt mục tiêu nhằm làm giảm giá trị thực của nợ công kỷ lục, đặc biệt khi Tổng thống Donald Trump gây sức ép buộc Cục Dự trữ Liên bang (Fed) giữ lãi suất thấp.

Dù vậy, thị trường trái phiếu chưa phản ánh rủi ro mất kiểm soát lạm phát, mà thay vào đó, nhà đầu tư đang dùng vàng như “lá chắn dự phòng”.

“Quan điểm của họ là: Chúng tôi không coi việc Fed mất độc lập là kịch bản chính nhưng vẫn muốn có công cụ bảo vệ nếu điều đó xảy ra”, bà Francesca Fornasari, Giám đốc bộ phận giải pháp tiền tệ tại Insight Investment, cho biết.

Tham khảo FT