Nhiều giải pháp chống buôn lậu, gian lận dịp cuối năm

Những tháng cuối năm là thời điểm hoạt động buôn lậu, gian lận thương mại gia tăng và ngày càng phức tạp, Tổng cục Hải quan đã triển khai nhiều biện pháp nhằm phát hiện, ngăn chặn, bắt giữ và xử lý nghiêm các hành vi gian lận trong giai đoạn trước, trong và sau Tết Nguyên đán năm 2024.

Chúng tôi có mặt ở thành phố Vinh trung tâm kinh tế, chính trị của tỉnh Nghệ An vào những ngày cuối tháng 11. Theo đánh giá của Cục Hải quan Nghệ An, thời gian qua, tình hình hoạt động buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả trong địa bàn kiểm soát tuy không phát sinh các điểm nóng nhưng vẫn âm thầm diễn ra, tập trung vào một số hành vi như: không khai báo, khai hải quan không đúng với thực tế hàng hóa; che giấu nguồn gốc, tuyến đường của lô hàng; nhập khẩu hàng hóa không đáp ứng điều kiện tiêu chuẩn, quy chuẩn; hàng hóa vi phạm được cất giấu lẫn trong hàng hóa không vi phạm nhằm trốn tránh sự kiểm soát của các cơ quan chức năng; lợi dụng các loại hình tạm nhập tái xuất, vận chuyển độc lập, vận chuyển kết hợp để buôn lậu, vận chuyển trái phép hàng hóa qua biên giới.

Tại địa bàn kiểm soát của Hải quan Nghệ An, các nhóm hàng hóa vi phạm bị bắt giữ và xử lý chủ yếu là ma túy, pháo nổ, vật liệu nổ, lâm sản, khoáng sản... Theo ông Chu Quang Hải, Cục trưởng Cục Hải quan Nghệ An, dù đạt được nhiều kết quả, song việc chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả trên địa bàn quản lý vẫn luôn gặp rất nhiều khó khăn, thách thức. Trong đó, với địa bàn quản lý và trải dài, có nhiều đường mòn, lối mở và luồng lạch, bãi ngang.

Bên cạnh đó, một số đơn vị hải quan như: Chi cục Hải quan cửa khẩu quốc tế Nậm Cắn, Chi cục Hải quan cửa khẩu Thanh Thủy đóng tại địa bàn miền núi, hiểm trở nên quá trình thực hiện kiểm soát hải quan còn gặp khó khăn. Điển hình, tại các địa bàn này, nhiều đối tượng buôn lậu lợi dụng địa hình đồi núi hiểm trở, cắt rừng để vận chuyển các chất ma túy, hàng cấm vào nội địa tiêu thụ và phân phối đi các địa bàn trong nước gây nhiều khó khăn cho thực thi kiểm soát.

Tuy không “nóng” như một số địa bàn khác nhưng Cục Hải quan Cần Thơ cũng luôn tập trung cao độ trong chống buôn lậu hàng hóa. Theo ông Nguyễn Văn Vũ - Phó Cục trưởng Cục Hải quan Cần Thơ, đơn vị này được giao quản lý nhà nước về hải quan trên một địa bàn gồm 4 tỉnh Hậu Giang, Sóc Trăng, Vĩnh Long, Trà Vinh và TP. Cần Thơ. Trên địa bàn có cảng tổng hợp, cảng chuyên dùng, sân bay quốc tế Cần Thơ, khu chế xuất, khu công nghiệp.

Tuy nhiên, do đặc thù nằm sâu trong nội địa nên lưu lượng phương tiện vận tải xuất nhập cảnh (tàu biển, tàu bay) và hàng hóa xuất nhập khẩu qua địa bàn không nhiều, nên tình hình buôn lậu, vận chuyển trái phép hàng hóa qua biên giới không phức tạp. Cục Hải quan Cần Thơ cho biết đã xây dựng, triển khai các kế hoạch kiểm soát hải quan, tăng cường các biện pháp nghiệp vụ phòng, chống buôn lậu, vận chuyển trái phép hàng hóa qua biên giới.

Đồng thời, thực hiện nghiêm các văn bản chỉ đạo của Tổng cục Hải quan, Ban Chỉ đạo 389 TP. Cần Thơ về phòng, chống buôn lậu, gian lận thương mại, hàng giả, ma túy, giả mạo xuất xứ, vi phạm quyền sở hữu trí tuệ. Phối hợp tốt với các lực lượng chức năng trên địa bàn thực hiện phòng chống buôn lậu. Qua thực hiện các thủ tục thông quan hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu; kiểm tra sau thông quan; kiểm soát hải quan đã phát hiện xử phạt vi phạm hành chính 154 vụ vi phạm, tổng số tiền xử phạt là 6,52 tỷ đồng. Các sai sót chủ yếu về thực thủ tục, khai sai tên hàng, trị giá, xuất xứ, mã số; khai và nộp hồ sơ hải quan không đúng thời hạn quy định...

Cùng với đó, cục hải quan các địa phương trên cả nước cũng triển khai nhiều giải pháp cao điểm chống buôn lậu. Cục Hải quan Quảng Ninh đã ban hành Kế hoạch về Cao điểm đấu tranh chống buôn lậu, gian lận thương mại và vận chuyển hàng hóa qua biên giới dịp trước, trong và sau Tết Nguyên đán Giáp Thìn năm 2024. Hải quan Lạng Sơn tăng cường sử dụng máy soi container để kịp thời phát hiện, ngăn chặn hàng cấm, hàng giả. Hải quan Quảng Trị đấu tranh với thủ đoạn dùng xe tải, xe khách đã được hạ tải... để chở hàng lậu…

Tổng cục Hải quan cho biết thời gian tới sẽ tiếp tục chỉ đạo quyết liệt các đơn vị và các Cục Hải quan tỉnh, thành phố đẩy mạnh các biện pháp chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả trên các tuyến biên giới, cảng hàng không, vùng biên và địa bàn nội địa.

Đồng thời, tiếp tục phát huy tốt vai trò cơ quan tham mưu, giúp việc cho Cơ quan thường trực Ban Chỉ đạo 389 quốc gia, Ban chỉ đạo 389 Bộ Tài chính trong việc xây dựng các chương trình, kế hoạch, cảnh báo trong chống buôn lậu, gian lận thương mại, hàng giả, hàng kém chất lượng, công tác phòng chống ma túy, phòng chống tội phạm.

Bên cạnh đó, Tổng cục Hải quan đã cụ thể hóa và triển khai các kế hoạch, chương trình trọng tâm, trọng điểm ở từng địa bàn, nhằm cảnh báo, hướng dẫn địa phương về kiểm soát chống buôn lậu trong địa bàn kiểm soát hải quan; thường xuyên cập nhật thông tin cảnh báo về các loại ma tuý mới, các phương thức, thủ đoạn, xu hướng mới của tội phạm buôn lậu, ma tuý.

Lực lượng Hải quan tăng cường kiểm tra, giám sát hàng hóa tại cửa khẩu Hà Tiên. Ảnh: Thùy Dương/BNEWS/TTXVN

Song song với đó, xây dựng các phương án, kế hoạch xác minh, đấu tranh, ngăn chặn hiệu quả các vụ việc buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả phức tạp, nổi cộm; xác định rõ vai trò chủ trì, phối hợp của các ngành, lực lượng chức năng, địa phương trong chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả trên các tuyến, địa bàn hải quan quản lý, phụ trách...

Ông Nguyễn Văn Vũ cho biết, rong những tháng cuối năm 2023 và dịp Tết Nguyên đán 2024, Cục Hải quan Cần Thơ sẽ tăng cường các biện pháp phòng chống buôn lậu, vận chuyển trái phép hàng hóa qua biên giới theo các kế hoạch đã xây dựng.

Cụ thể, Cục Hải quan sẽ tiếp tục tuyên truyền, vận động người dân, doanh nghiệp chấp hành các quy định của pháp luật về Hải quan; không tham gia hoặc tiếp tay cho buôn lậu; tích cực tham gia phòng, chống buôn lậu, vận chuyển trái phép hàng hóa qua biên giới. Ngoài ra, phối hợp chặt chẽ với các lực lượng chức năng trên địa bàn tăng cường, quản lý, đấu tranh phòng, chống buôn lậu, vận chuyển trái phép hàng hoá qua biên giới; kịp thời phát hiện, ngăn chặn hành vi vi phạm buôn lậu, vận chuyển trái phép hàng hoá qua biên giới trên địa bàn thuộc Cục Hải quan Cần Thơ quản lý.