Nhìn lại Traphaco (TRA)- Doanh nghiệp tiên phong thổi hồn hiện đại vào thuốc đông dược

CTCP Traphaco tiền thân là Tổ sản xuất thuộc thuộc Ty Y tế Đường sắt, được thành lập từ tháng 11/1972 với nhiệm vụ sản xuất huyết thanh, dịch truyền, nước cất phục vụ cho Bệnh viện ngành đường sắt trong thời kỳ kháng chiến chống Mỹ cứu nước.

Tháng 6/1993 Xí nghiệp Dược phẩm đường sắt ra đời với tên giao dịch Raphaco, có tư cách pháp nhân riêng, hoạt động độc lập với số vốn ban đầu chỉ 278 triệu đồng cùng đội ngũ cán bộ công nhân viên trên 100 người.

Một năm sau đó, Xí nghiệp được chuyển đổi, thành Công ty Dược và vật tư y tế Bộ Giao thông vận tải với tên giao dịch Traphaco. Công ty cũng bắt đầu tăng cường hoạt động bán hàng, tăng cường các quầy hàng và bắt đầu xây dựng hệ thống phân phối tại các tỉnh Miền Bắc.

Năm 1999 công ty lại một lần nữa chuyển đổi, hoạt động theo hình thức công ty cổ phần. Tháng 1/2000 quá trình cổ phần hoá hoàn tất, công ty hoạt động theo hình thức công ty cổ phần với 45% vốn Nhà nước, và tháng 7/2001 công ty đổi tên thành CTCP Traphaco.

Sau thời gian hình thành, xây dựng và phát triển, Traphaco có các công ty con, công ty liên kết và nhà máy trực thuộc. Trong đó Nhà máy Hoàng Liệt khởi công năm 2002, đi vào hoạt động từ tháng 1/2004 với hệ thống đạt chuẩn GMP/GSP/GLP-ASEAN – là nơi sản xuất các loại thuốc viên, thuốc nước, bột, thuốc nhỏ mắt, mũi, thuốc mỡ, cream, nang mềm.

Công ty con CTCP Traphaco Công nghệ cao CNC chuyên gia công các sản phẩm, thành phẩm của Traphaco. Nhà máy được khởi công tháng 10/2004 và đi vào hoạt động từ tháng 1/2007 với diện tích 10.000m2 nhà xưởng. nhà máy gồm các phân xuỏng sản xuất viên nén đông dược, sơ chế, phân xưởng trà, thuốc ống, thuốc bột dùng ngoài. Nhà máy chuyên về sản xuất đông dược đã được đăng ký để đạt chuẩn GPs của WHO.

Công ty con Công ty TNHH Traphaco Sapa chuyên gia công các loại sản phẩm nguyên liệu dược liệu đầu vàom thực hành nghiên cứu GAP của Traphaco. Nhà máy được thành lập từ năm 1998 với dây chuyền chiết xuất cao, sơ chế dược liệu đầu vào và hơn 4ha đất trồng dược liệu thử nghiệm.

Những năm sau này, Traphaco có thêm công ty con Công ty TNHH Traphaco Hưng Yên với chức năng chính là sản xuất thuốc, hoá dược, được liệu. Và CTCP Dược Vật tư y tế Đắk Lắk chuyên phân phối các sản phẩm dược – vật tư y tế - thêm vào đó công ty này có mạng lướu bán hàng tại hơn 500 điểm bán lẻ và 20 chi nhánh tại nhiều huyện, thị trấn trên địa bàn Tây Nguyên.

Ngoài ra, năm 2002 công ty đã lập chi nhánh Thành phố Hồ Chí Minh và năm 2006 chi nhánh miền Trung được thành lập tại Đà Nẵng đã giúp công ty mở rộng thị trường, phát triển các điểm bán hàng tại cả 3 miền Bắc Trung Nam. Hiện tại Traphaco đã đặt chi nhánh tại 28 tỉnh thành phẩn bổ trên toàn quốc.

Năm 2008 Traphaco quyết định đưa cổ phiếu lên giao dịch trên sàn chứng khoán, đưa công ty bước vào giai đoạn mới. Thời điểm đó Traphaco có vốn điều lệ 80 tỷ đồng, với 2 cổ đông lớn nắm giữ tổng cộng 41,67% vốn điều lệ, trong đó cổ đông Nhà nước SCIC nắm giữ 36,67% vốn và Vietnam Azalea Fund Limited sở hữu 5% vốn điều lệ.

Traphaco chính thức đưa 8 triệu cổ phiếu lên niêm yết trên Sở Giao dịch chứng khoán Thành phố Hồ Chí Minh từ với mã chứng khoán TRA từ tháng 11/2008. Giá tham chiếu cho ngày giao dịch đầu tiên 79.000 đồng/cổ phiếu – trở thành cổ phiếu ngành dược thứ 6 giao dịch trên sàn tại thời điểm đó.

Lên sàn, cổ phiếu TRA đã từng gia nhập câu lạc bộ các mã chứng khoán có thị giá trên 100.000 đồng/cổ phiếu. Còn hiện tại, dù thị trường chứng khoán mới trải qua thời điểm biến động mạnh, nhưng TRA vẫn "neo" được mức giá cao, quanh vùng 98.000 đồng/cổ phiếu, vốn hoá thị trường đạt xấp xỉ 4.000 tỷ đồng.

Thời điểm trước khi lên sàn, từ năm 2002 đến 2007 doanh thu của Traphaco vẫn đạt mức tăng trưởng cao, 30-40% hàng năm. Doanh thu năm 2002 đạt gần 107 tỷ đồng, đến năm 2007 đã gấp 5 lần, lên khoảng 533 tỷ đồng.

Tính theo nhóm ngành, hàng đông dược của Traphaco vẫn chiếm ưu thế. Tổng giá trị doanh thu hàng năm chiếm tỷ trọng khoảng từ 30-50% doanh thu thuần. Nhóm hàng đông dược được xem là nhóm ngành chủ lực của Traphaco.

Cũng như hầu hết ngành công nghiệp sản xuất và dịch vụ khác, sự phát triển của nghành công nghiệp dược phẩm có mối quan hệ chặt chẽ với sự phát triển chung của nền kinh tế.

Thị trường dược phẩm Việt Nam là môi trường cạnh tranh của nhiều doanh nghiệp sản xuất thuốc, trong đó có cả những cơ sở sản xuất tân dược và đông dược, vắc xin và sinh phẩm y tế. Đây là thách thức, cũng là cơ hội để các doanh nghiệp ngành dược chứng minh được năng lực, thực lực của mình trước sức ép cạnh tranh chung.

Bên cạnh đó, nhiều sản phẩm nước ngoài gia nhập thị trường cũng khiến sức cạnh tranh trở nên ngày càng gay gắt. Các doanh nghiệp trong nước vẫn tồn tại, phát triển được trong bối cảnh cạnh tranh này cho thấy được chiến lược kinh doanh đúng đắn, định hướng lấy chất lượng làm tiêu chí cạnh tranh để tồn tại. Traphaco cũng tập trung phát triển theo định hướng đa dạng hoá các chủng loại sản phẩm, nhưng vẫn sẽ tập trung phát triển các sản phẩm thế mạnh về đông dược để tạo tiếng vang và mang về nguồn doanh thu chính.

Báo cáo thường niên năm 2021 của công ty ghi nhận, bắt đầu từ sản phẩm Viên sáng mắt làm từ dược liệu dành cho các cán bộ lái tàu, Traphaco đã gắn với sứ mệnh tạo ra các sản phẩm dược có giá trị cao chăm sóc sức khoẻ con người. Traphaco là doanh nghiệph điển hình trong hiện đại hoá các thuốc y học cổ truyền, tìm tòi phát triển tạo ra những sản phầm thuộc tiện lợi với dạng bào chế hiện đại sản xuất trên dây chuyền thuốc đông dược công nghệ cao.

Traphaco cho biết công ty mang theo sứ mệnh sáng tạo sản phẩm xanh – sản xuất dược phẩm dựa trên nền tảng chuỗi cung ứng xanh từ nguồn nguyên liệu đến công nghệ sản xuất sạch. Traphaco tự hào là doanh nghiệp đứng số 1 trong TOP 5 công ty đông dược uy tín năm 2021, xác lập kỷ lục “Công ty dược đầu tiên về hiện đại hoá thuốc Đông dược và có 3 dòng sản phẩm thuốc đông dược được bán chạy nhất Việt Nam" (là Boganic, Hoạt huyết dưỡng não và Tottri).

Traphaco ghi nhận doanh thu và lợi nhuận doanh thu và lợi nhuận đều đặn hằng năm. Năm 2021 doanh thu còn đạt mức cao trên 2.100 tỷ đồng và lợi nhuận sau thuế kỷ lục 264 tỷ đồng. Traphaco cũng là doanh nghiệp thường xuyên đạt chỉ số EPS cao hàng năm. Traphaco cũng được biết đến là doanh nghiệp trả cổ tức ổn định cho cổ đông, bình quân khoảng 30% hàng năm từ 2017 đến nay.

Với thế mạnh về đông dược, phần lớn nguyên liệu sản xuất thuốc của công ty là dược liệu trồng trong nước, phần còn lại là nguyên liệu dùng cho sản xuất tân dược được nhẩu khẩu trực tiếp từ các nước Châu Âu và các nước Châu Á. Chủ động nguyên liệu là một trong những thế mạnh lớn của các doanh nghiệp sản xuất, đặc biệt trong bối cảnh những năm vừa qua khi tình hình dịch bệnh Covid-19 bùng phát khắp thế giới, khiến cho lưu thông hàng hoá, xuất nhập khẩu gặp khó, đặc biệt là việc nhập nguyên liệu sản xuất.

Cơ cấu doanh thu trong các năm gần đây vẫn giữ ổn định với doanh thu hàng sản xuất chiếm bình quân khoảng 80% tổng doanh thu thuần – đây là dòng doanh thu chủ đạo và mang lại tỷ suất lợi nhuận cao cho công ty. Tỷ suất sinh lời các năm cũng rất cao. Năm 2021 chỉ số ROS-ROA-ROE đều có mắc tăng trưởng lần lượt 12,2%-14,4%-23,53%.

Một trong những lợi thế của Traphaco là công ty không chạy theo cuộc đua tăng vốn. Với phương châm đủ dùng, Traphaco hạn chế đi vay nợ tài chính. Đây cũng là một trong số các nguyên nhân khiến công ty giảm thiểu tối đa chi phí, đưa lại lợi nhuận cao.

Chuỗi các bài viết Mỗi tuần tìm hiểu sâu một doanh nghiệp là nỗ lực của chúng tôi trong việc giúp nhà đầu tư hiểu rõ các thông tin về doanh nghiệp trước khi đưa ra quyết định đầu tư. Nhà đầu tư cần chú ý, chúng tôi không chịu trách nhiệm trong việc nhà đầu tư sử dụng thông tin để đưa ra quyết định đầu tư cho mình.