Những bí ẩn về rãnh đại dương sâu nhất hành tinh: Nơi sâu nhất lên đến 10.935m, có khả năng ‘nuốt chửng’ 3 tỷ tấn nước biển mỗi năm và làm chậm tốc độ dâng của nước biển

Những nghiên cứu về độ sâu của rãnh Mariana

Rãnh Mariana là một trong những địa điểm bí ẩn và đáng sợ nhất trên hành tinh. Rãnh sâu hình lưỡi liềm này nằm ở phía Tây Thái Bình Dương và là nơi có một số vực sâu nhất, tối nhất trong các đại dương trên thế giới. Rãnh Mariana trải dài khoảng 2.550km và nằm ở phía Đông của quần đảo Mariana, nơi đặt tên cho rãnh này. Challenger Deep là một thung lũng trong rãnh Mariana và độ sâu cực lớn của nó khiến nó trở thành một chủ đề đầy thách thức và hấp dẫn để khám phá khoa học.

Độ sâu của Challenger Deep là chủ đề của nhiều cuộc tranh luận trong nhiều năm, với nhiều ước tính khác nhau, từ 10.911m đến 10.994m. Vào năm 2021, một nghiên cứu trên tạp chí Deep Sea Research Part I: Oceanographic Research Papers ước tính độ sâu của Challenger Deep là 10.935m, dựa trên dữ liệu từ chuyến đi năm 2020. Tuy nhiên, rất khó khăn để tính toán một cách chính xác nơi sâu nhất đại dương này.

Để ước tính độ sâu của Challenger Deep, các nhà khoa học phải trải qua một quá trình phức tạp đòi hỏi các công cụ và kỹ thuật khoa học tiên tiến. Các nhà khoa học thường sử dụng hai phương pháp để đo độ sâu đại dương là chùm sonar từ máy đo tiếng vang đa tia và cảm biến áp suất được triển khai dưới đáy biển.

Mặc dù máy đo sâu hồi âm đa tia có thể cung cấp phạm vi bao quát toàn diện của đáy biển, nhưng các hệ thống tàu được sử dụng để vận hành các thiết bị này lại cách xa đáy biển, hạn chế cả độ chính xác theo chiều ngang và chiều dọc của phép đo. Thời gian để âm thanh truyền từ bề mặt xuống đáy biển và ngược lại cũng ảnh hưởng đến độ chính xác của các phép đo này.

Việc triển khai một cảm biến áp suất dưới đáy biển để đo độ sâu của Challenger Deep là một thách thức do áp suất cực lớn ở độ sâu như vậy. Áp suất ở đáy vực sâu Challenger gấp hơn 1.000 lần áp suất khí quyển tiêu chuẩn ở mực nước biển. Chế tạo một đồng hồ đo áp suất đủ chính xác ở áp suất cao như vậy là một nhiệm vụ khó khăn và việc điều chỉnh các yếu tố khác nhau như mật độ nước, trọng lực kéo, áp suất khí quyển và thủy triều cũng là cần thiết.

Bất chấp những thách thức, việc đo chính xác độ sâu của các đại dương trên thế giới là rất quan trọng vì nhiều lý do khoa học và thực tiễn. Lập bản đồ chính xác đáy biển có thể giúp định vị các phương tiện dưới nước và theo dõi sự dao động của mực nước do biến đổi khí hậu. Hiểu được địa chất của đáy biển cũng có thể cung cấp cái nhìn sâu sắc về lịch sử và sự tiến hóa của hành tinh chúng ta.

Những nhà thám hiểm biển sâu cũng bị thu hút bởi Challenger Deep, với những lần lặn lập kỷ lục, từ đó có những nghiên cứu mang tính đột phá diễn ra tại địa điểm bí ẩn này. Năm 1960, sứ mệnh của đoàn thám hiểm đầu tiên đến Challenger Deep đã mang về thông tin độ sâu ước tính là 10.911m, và vào năm 2012, nhà làm phim James Cameron đã lập kỷ lục về lần lặn một mình sâu nhất ở độ sâu 10.908m trong tàu lặn Deepsea Challenger . Năm 2019, nhà thám hiểm kiêm doanh nhân Victor Vescovo đã thực hiện chuyến lặn sâu nhất được ghi nhận, đạt độ sâu 10.927 mét ở Thái Bình Dương.

Challenger Deep ở sâu trong rãnh Mariana là một chủ đề hấp dẫn và đầy thách thức đối với hoạt động khám phá khoa học. Mặc dù khó đo lường chính xác độ sâu của nó, nhưng việc hiểu được những bí ẩn của đại dương sâu thẳm là rất quan trọng đối với sự hiểu biết của chúng ta về hành tinh và lịch sử của nó.

Có khả năng làm chậm tốc dâng của nước biển

Độ sâu của rãnh Mariana khiến nó trở thành vị trí quan trọng trong việc trao đổi nước nóng và lạnh giữa các đại dương. Khi nhiệt độ thay đổi, những chất lỏng này di chuyển qua đại dương và tạo ra sự lưu thông.

Rãnh này ẩn chứa nhiều hiện tượng bí ẩn và gây chấn động, một trong số đó là việc nó 'nuốt chửng' một lượng nước biển khổng lồ, khoảng 3 tỷ tấn nước biển mỗi năm. Hiện tượng này đã khiến các nhà khoa học bối rối trong nhiều năm, họ đã tiến hành rất nhiều nghiên cứu nhưng vẫn không thể giải thích đầy đủ nguyên nhân.

Các nhà khoa học đã thực hiện một số nghiên cứu về vấn đề này, nhưng vẫn cần nhiều nghiên cứu và bằng chứng thực nghiệm hơn để tiết lộ sự thật. Câu trả lời cho câu hỏi này không chỉ có ý nghĩa to lớn đối với việc nghiên cứu khoa học trong lĩnh vực hải dương học mà còn cung cấp tài liệu tham khảo quan trọng để chúng ta hiểu rõ hơn về môi trường biển sâu của Trái Đất.

Trong bối cảnh biến đổi khí hậu toàn cầu ngày càng gia tăng, mực nước biển dâng đã dần trở thành vấn đề toàn cầu. Trong số đó, rãnh Mariana, rãnh sâu nhất thế giới, cũng thu hút nhiều sự chú ý. Là một trong những rãnh sâu nhất thế giới, rãnh Mariana có tác động quan trọng đến mực nước biển dâng. Thể tích nước biển tăng lên khiến mực nước biển dâng cao, điều này càng làm tăng thêm độ sâu của rãnh Mariana.

Khi đại dương mở rộng và lượng nước tăng lên, các dòng hải lưu dần dần ăn mòn lớp vỏ, tạo thành những vùng trũng sâu hơn. Rãnh Mariana cũng sẽ làm chậm tốc độ nước biển dâng ở một mức độ nhất định. Sự chênh lệch áp suất nước và tác động thủy động lực ở sâu trong rãnh khiến một phần nước chảy vào rãnh, từ đó làm giảm lượng nước trong đại dương. Những yếu tố này kết hợp lại khiến rãnh Mariana trở thành bộ cân bằng cho mực nước biển dâng.

Rãnh Mariana không chỉ làm chậm tốc độ nước biển dâng thông qua áp lực nước và hiệu ứng thủy động lực mà còn ảnh hưởng đến sự thay đổi hình thái của vỏ Trái Đất thông qua hiện tượng sụt lún, từ đó ảnh hưởng đến các rãnh nước sâu ở đáy đại dương. Giải mã khoa học tiết lộ nguyên lý đằng sau hiện tượng này, cung cấp cơ sở để chúng ta hiểu rõ hơn về mực nước biển dâng và nhắc nhở chúng ta nên có những biện pháp hiệu quả để giải quyết vấn đề toàn cầu này.

>> Lỗ hổng ngoài biển lớn nhất hành tinh sâu 124m, bí ẩn như ‘nghĩa địa’ dưới đáy đại dương, lưu giữ hệ sinh thái được UNESCO công nhận là Di sản thế giới