Những sai lầm "nhỏ" cần "note" lại trong đầu tư chứng khoán

Chia sẻ tại Talk show "Tự do tài chính - Nghỉ hưu ở tuổi 45 diễn ra mới đây", ông Lê Quang Minh, Giám đốc Phân tích của Công ty Chứng khoán Mirae Asset (MAS) cho rằng, trong giai đoạn COVID-19 như hiện nay, đầu tư chứng khoán là đúng thời điểm.

Ông Minh đưa ra các lý do khiến chứng khoán vẫn là kênh đầu tư triển vọng: Dịch bệnh COVID-19 đã được kiểm soát, nhiều doanh nghiệp tăng trưởng lợi nhuận mạnh; Quốc hội và Chính phủ đang họp bàn về gói đầu tư công lên tới 9 - 10% GDP, rất triển vọng; Lao động giá rẻ và dồi dào của Việt Nam vẫn là lực hút dòng vốn đầu tư trực tiếp và gián tiếp nước ngoài. Việt Nam đang bước vào giai đoạn công xưởng của thế giới; Vĩ mô ổn định, Chính phủ luôn đồng hành, lắng nghe, doanh nghiệp khó khăn luôn được Chính phủ xử lý kịp thời.

Nhiều nhà đầu tư chứng khoán thắng lớn vì nhiều mã cổ phiếu đã tăng 50 - 70% thậm chí hơn 100% trong 2 năm vừa qua. Tuy nhiên, điều đó không có nghĩa là ai cũng sẽ lãi; nhiều mã sau khi đạt đỉnh đã rơi tự do. Điều đó đòi hỏi nhà đầu tư phải quản trị rủi ro, hiểu được vận động của thị trường. 

Ông Minh cho biết, trên thị trường chứng khoán, hết sóng ngành này sẽ tới sóng ngành khác; sóng sẽ liên tục trào lên. Nhà đầu tư chỉ cần đi theo sóng, đặt đúng cửa là có lợi nhuận. Song, nhà đầu tư cũng phải dùng kiến thức và bản lĩnh của mình, gạn đục khơi trong, phải kiên nhẫn để vào hang bắt cọp. 

Ông Minh nêu rõ 3 điều cần phải làm khi đầu tư chứng khoán.

Thứ nhất, nhà đầu tư cần xây dựng danh mục. Những nhà đầu tư có kinh nghiệm, khi xuống tiền họ luôn xác định mục tiêu, sau 6 tháng -1 năm đạt được mục tiêu gì để từ đó xây dựng danh mục phù hợp.

Danh mục xây dựng có hai yếu tố quan trọng đó là lợi nhuận kỳ vọng và rủi ro kỳ vọng; nếu sợ rủi ro thì khó tìm được cổ phiếu có khả năng sinh lời lớn. Thị trường chứng khoán là nơi đánh đổi giữa rủi ro và lợi nhuận để đưa ra được chiến lược phù hợp, chăm sóc danh mục của mình. Không phải mua vào vào cổ phiếu là tăng ngay  vì có khi mua vào vào cổ phiếu giảm giá. Tuy nhiên, hành xử sau đó mới quan trọng.

Thứ hai, nhà đầu tư cần xác định thời gian đầu tư; đầu tư trong bao lâu, trong 3 - 5 ngày hay 3 - 5 tháng. Đây là yếu tố quan trọng.

"Đôi khi phải kiên nhẫn, chịu đựng, chịu trận. Với những nhà đầu tư chưa quen với điều đó, tôi hay gọi đó là sự tra tấn. Đường đi của thị trường, cổ phiếu thường nhiều thác nghềnh ư, nhiều ổ gà, ổ voi. Những nhà đầu tư chịu không nổi thường dễ thỏa hiệp và đầu hàng", ông Minh nói.

Thứ ba là tâm lý đầu tư; nhà đầu tư chọn được cổ phiếu, xác định được thời gian thì tâm lý phải vững tin vào điều mình chọn. Kinh doanh cũng phải "lửa thử vàng gian nan thử sức". Chứng khoán cũng vậy,. Tâm lý vững vàng, chiến đấu và sẽ chiến thắng. Nếu không chuẩn bị kiến thức, tâm lý, chúng ta sẽ tự thua cuộc.

Đầu tư và tiết kiệm đi cùng nhau, đầu tư vào một khoá học lấy kiến thức. Đôi khi tiêu tiền cũng là tiết kiệm giúp kiếm tiền tốt hơn việc gửi ngân hàng.

Hiện các bạn trẻ có rất nhiều kênh đầu tư như vàng, chứng khoán, coins, bất động sản,… nhưng các bạn trẻ trước khi đầu tư cần đặt câu hỏi rủi ro của kênh đầu tư là gì, hơn là đặt hỏi kiếm được bao nhiêu.

Rủi ro nằm ở mọi kênh đầu tư; chúng ta chỉ có lãi kép khi quản trị được rủi ro. Quản lý rủi ro đặt lên hàng đầu. Không quan trọng bạn đem tiền vào thị trường chứng khoán như thế nào, điều quan trọng là bạn đã đem tiền ra khỏi thị trường như thế nào, bạn còn lại gì.

"Tôi tìm hiểu và đầu tư chứng khoán từ hồi còn là sinh viên (những năm 2006 - 2007 khi Việt Nam gia nhập WTO, dòng vốn nước ngoài cuộn cuộn vào Việt Nam, cổ phiếu tăng rất nhanh và nóng tạo ra một thế hệ giàu lên rất nhanh). Tại thời điểm này, các nhà đầu tư thường nghĩ mình giỏi, kiếm tiền nhanh và họ chủ quan và sau đó đã phải trả giá rất đắt. Đã đầu tư thì không nên nghĩ mình giỏi; điều này sẽ dẫn đến chủ quan, giao dịch bằng cảm xúc. Việc nghĩ mình giỏi cũng khiến bản thân không chịu thừa nhận sai lầm từ đó dẫn đến từ chối học những điều mới nhất. Lúc đó thất bại chồng thất bại. Đó là bài học lớn của tôi", ông Linh chia sẻ.

Nói về sai lầm của bản thân, ông Linh thì cho rằng sai lầm lớn nhất của ông trên thị trường đó là quá tham lam.

"Tôi cũng từng sai lầm nhưng sai là vì quá tham lam. Cổ phiếu đang sóng lên cứ tham đợi giảm mới mua nhưng cổ phiếu cứ tăng thế là mất cơ hội. Khi mình mua cổ phiếu đúng downtrend rồi cứ tham giữ lại và nghĩ rằng rồi cổ phiếu sẽ trở lại nhưng thực tế phải mất rất lâu mới trở lại.

Khi sai phải cắt lỗ sớm, không nên luyến tiếc bởi mọi sự luyến tiếc đều đem đến sự đau khổ. Cổ phiếu Việt Nam hay có chuyện tăng 30% giảm 30% là bình thường". Ông Vinh cho rằng, mỗi ngày nhà đầu tư nên note lại vài dòng ghi những lỗi nhỏ, tại sao mua giá đó, sao mua giá cao thế… để nhắc nhở bản thân không phạm vào những sai lầm đó nữa.