Những việc cần làm

Có hai nhóm việc cần làm ngay gồm: (1) hạn chế tối đa việc lây nhiễm và lan truyền của dịch bệnh cùng với việc chữa trị cho những người bị bệnh, nhất là bệnh nặng; và (2) đảm bảo tất cả mọi người đều có đủ nhu yếu phẩm và các vận dụng tối cần thiết cho cuộc sống của mình. Muốn có được điều này, cần phải để cả ba trụ cột: Nhà nước - Thị trường - Cộng đồng phát huy vai trò một cách tốt nhất.

NHÀ NƯỚC

1. Việc quan trọng nhất của nhà nước hiện nay là huy động và sử dụng hiệu quả nhất hệ thống y tế cho việc chống dịch. Tất cả ưu tiên cho tuyến đầu . Phải đảm bảo các vật tư, trang thiết bị y tế cần thiết cho nhu cầu và huy động đội ngũ những người làm y tế để giảm đến mức tối đa những tắc nghẽn, căng thẳng và quá tải. Việc có được vắc xin càng sớm càng tốt, đương nhiên, là hết sức quan trọng lúc này. Có thực mới vực được đạo. Nhà nước cần sử dụng ngay ngân sách cho việc này và có chế độ đãi ngộ hợp lý cho những người đang ở tuyến đầu.

2. Có ngay gói ngân sách có quy mô đáng kể để phát tiền cho các hộ gia đình, đặc biệt là các hộ khó khăn, có thu nhập thấp để đảm bảo việc chi tiêu cho các nhu cầu thiết yếu trong khoảng 3 tháng. Tính nhu cầu xấp xỉ một đô-la một ngày cho 96 triệu dân trong 3 tháng là gần 200 nghìn tỷ đồng, bằng khoảng 3%GDP và 12% dự toán chi ngân sách năm 2021. Đây là con số nằm trong khả năng của ngân sách và nền kinh tế. Việc sử dụng các khoản dự trữ hoặc in tiền trong tình huống này là chấp nhận được.

3. Đưa ra những chính sách cần thiết để các hoạt động cung cấp nhu yếu phầm và những hàng hoá dịch vụ thiết yếu cho cả xã hội được vận hành một cách tốt nhất. Đảm bảo không xảy ra tình trạng khan hiếm hàng nghiêm trọng. Thêm vào đó, cần có ngay những chính sách miễn giảm những khoản đóng góp theo nghĩa vụ (thuế và các khoản khác) để giảm gánh nặng cho các doanh nghiệp và người dân.

4. Đưa ra những chính sách và sự hỗ trợ cần thiết để các hoạt động chung tay của cộng đồng, của xã hội cho những đối tượng yếu thế được phát huy và duy trì. Cần lên danh sách những tổ chức có uy tín và khả năng (kể cả các cơ sở tôn giáo) cung cấp các bữa ăn hay nhu yếu phẩm miễn phí (hoặc có giá không đáng kể) để bố trí ngân sách cho họ tiếp tục công việc vì khả năng đóng góp trong thời gian tới của xã hội sẽ giảm đi đáng kể do ngân sách nhà ai cũng bị bào mòn.

5. Nếu Quốc Hội quyết định vẫn phải họp thì giảm thiểu tối đa thời gian cho các nghị trình có sẵn mà tập trung thời gian để đưa ra các quyết sách nêu trên để chống và sống chung với dịch trong thời gian tới. Một gói giải cứu chừng 10% GDP (bao gồm phần phát tiền trực tiếp, hỗ trợ khác và giảm gánh nặng cho các doanh nghiệp) có lẽ là hợp lý trong bối cảnh hiện nay.

THỊ TRƯỜNG

1. Những doanh nghiệp, cá nhân đang ở trong chuỗi cung ứng nhu yếu phẩm và các mặt hàng thiết yếu nên cố gắng duy trì hoạt động ở mức cao nhất có thể.

2. Chi phí kinh doanh trong giai đoạn hiện tại ắt hẳn là cao hơn đáng kể so với lúc bình thường. Việc tăng giá là cần thiết. Tuy nhiên, bên bán không nên lợi dụng tình hình, vị thế độc quyền để trục lợi và làm việc thất đức như Thạch Sùng, nhất là việc tăng giá quá cao và bán hàng kém chất lượng làm hại sức khoẻ người dùng.

3. Cần tuân thủ ở mức cao nhất có thể các giải pháp và yêu cầu chống dịch dẫu biết rằng việc này có thể làm gia tăng đáng kể chi phí vận hành.

4. Sử dụng các cơ sở vật chất hay nguồn lực có thể để tham gia vào các việc thiện của xã hội.

CỘNG ĐỒNG/XÃ HỘI

1. Những ai không có việc cần thiết thì nên ở nhà, hạn chế tối đa việc đi ra ngoài, tiếp xúc với những người khác. 5K vẫn hết sức quan trọng vào lúc này.

2. Cố gắng tham gia vào những việc thiện trong xã hội. Mọi đóng góp đều rất đáng quý.

3. Nếu gia đình còn có thể xoay sở được thì nên dành những phần hỗ trợ hay từ thiện cho những người khác.

4. Mỗi cá nhân nên thực hành một cuộc sống tiết kiệm, lành mạnh và lạc quan.

5. Chúng ta cùng kết nối để động viên, chia sẻ với nhau trong giai đoạn khó khăn này.

Trên đây là một số ngu ý của tôi. Mời cả nhà cùng trao đổi và nêu thêm những giải pháp hay.