Nơi lưu giữ hơn 200 hiện vật về Đại tướng Nguyễn Chí Thanh - người thứ hai được Chủ tịch Hồ Chí Minh phong hàm Đại tướng

Gần 57 năm trôi qua kể từ ngày Đại tướng Nguyễn Chí Thanh đột ngột qua đời, nhưng cuộc đời, sự nghiệp cách mạng của tướng Nguyễn Chí Thanh đã đi vào lòng dân một cách giản dị, chân thực. Sau quá trình dài chuẩn bị, bảo tàng ngoài công lập ở Hà Nội mang tên Đại tướng đã chính thức mở cửa vào ngày 6/7/2023. Bảo tàng đã góp thêm cho Thủ đô một “địa chỉ đỏ” giàu ý nghĩa giáo dục về truyền thống cách mạng và lòng yêu nước.

Bảo tàng Đại tướng Nguyễn Chí Thanh nằm tại số 81 Tân Nhuệ, phường Thuỵ Phương, quận Bắc Từ Liêm, TP. Hà Nội. Đây là bảo tàng ngoài công lập, thuộc sở hữu của gia đình cố Đại tướng.

Bảo tàng được xây dựng từ tháng 10/2021-6/2022, với thiết kế kiến trúc lấy theo nguyên mẫu ngôi nhà số 34 Lý Nam Đế (quận Hoàn Kiếm), nơi Đại tướng và gia đình từng sinh sống, dựa trên ký ức và những kỷ niệm sâu sắc của các thành viên gia đình từ năm 1958-1986.

Chính ở ngôi nhà này, gia đình Đại tướng Nguyễn Chí Thanh đã nhiều lần được đón Chủ tịch Hồ Chí Minh đến thăm, cũng là nơi đã chứng kiến nhiều sự kiện lịch sử quan trọng của đất nước, tiêu biểu như cuộc họp Bộ Chính trị ngày 6/8/1964 bàn về sự nghiệp đấu tranh giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước.

Bảo tàng có hai tầng, trong đó tầng hai đặt tượng Đại tướng ở giữa, xung quanh trưng bày hình ảnh, nội dung tiểu sử và quá trình tham gia cách mạng của ông.

Nơi đây trưng bày 8 chủ đề chính, gồm Quê hương - Cách mạng miền Trung; Việt Bắc; Xây dựng Quân đội; Xây dựng hòa bình ở miền Bắc; Cách mạng miền Nam; Ngày 6/7 (ngày Đại tướng Nguyễn Chí Thanh qua đời); Tấm lòng những người ở lại; Gia đình - Hành trình tiếp nối. Ngoài ra còn có các tiểu đề Bình Trị Thiên khói lửa, nông nghiệp, đối ngoại, văn hóa văn nghệ, thể thao, "ông tướng du kích"...

Bộ sưu tập huân chương, trong đó Huân chương Hồ Chí Minh (hàng trên cùng, thứ hai từ trái qua) là bậc cao thứ nhì của Nhà nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa sau Huân chương Sao vàng. Ngay sau khi Đại tướng Nguyễn Chí Thanh qua đời, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã ký lệnh truy tặng ông huân chương Hồ Chí Minh hạng Nhất. Đây là tấm Huân chương Hồ Chí Minh có hạng duy nhất được trao tặng. Kể từ sau Pháp lệnh số 10 ngày 28/3/1981 của Hội đồng Nhà nước theo Luật Thi đua khen thưởng, huân chương Hồ Chí Minh không còn chia hạng.

Bảo tàng đang lưu giữ hơn 300 bức ảnh, 220 hiện vật, hơn 150 tài liệu giấy, 23 pho tượng đồng gắn với những dấu mốc quan trọng trong quá trình hoạt động cách mạng của Đại tướng.

Đại tướng Nguyễn Chí Thanh tên thật là Nguyễn Vịnh, sinh ngày 1/1/1914 ở thôn Niêm Phò, huyện Quảng Điền, tỉnh Thừa Thiên Huế. Nếu người đầu tiên được Chủ tịch phong Đại tướng năm 1948 là Võ Nguyên Giáp; thì sau đó 10 năm, người thứ hai được Bác phong hàm Đại tướng chính là Nguyễn Chí Thanh.

Ông nổi tiếng với danh hiệu "Đại tướng làm nông nghiệp" hay "Đại tướng của nông dân", gắn với phong trào, hình mẫu sản xuất như "Gió Đại Phong", "Thi đua Ba Nhất", "Phá xiềng ba sào"... góp phần đưa nông nghiệp, nông thôn và nông dân miền Bắc tiến bước vững chắc.

Trong 2 kháng chiến chống Pháp và chống Mỹ, Đại tướng Nguyễn Chí Thanh được mệnh danh là “tướng du kích”, “linh hồn của mặt trận Bình Trị Thiên”. Năm 1964, khi cuộc kháng chiến chống Mỹ, cứu nước bước vào giai đoạn quyết liệt, ông được điều vào miền Nam cùng Trung ương Cục chỉ đạo phát triển chiến tranh nhân dân, trực tiếp lãnh đạo cuộc chiến đấu chống Mỹ xâm lược ở tuyến đầu.

Đại tướng từng công tác ở nhiều vị trí như Bí thư Tỉnh uỷ Thừa Thiên, Uỷ viên Ban chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Đông Dương, Bí thư Xứ uỷ Trung Bộ, Uỷ viên Uỷ ban Dân tộc Giải phóng Việt Nam, được cử vào Tổng bộ Việt Minh; Bí thư Khu uỷ IV; Chủ nhiệm Tổng cục Chính trị Quân đội Nhân dân Việt Nam, Phó bí thư Tổng Quân uỷ; Ủy viên Ban chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Việt Nam khóa I - III; Uỷ viên Bộ Chính trị khoá II, III.

Ngày 6/7/1967, Đại tướng Nguyễn Chí Thanh đột ngột ra đi sau một cơn đau tim, khi đang chuẩn bị trở lại chiến trường để hoàn thành trọng trách lãnh đạo cao nhất của Trung ương Cục miền Nam và Quân ủy miền, khi đất nước đang tiến gần đến ngày thống nhất. Một trái tim lớn ngừng đập, để lại nỗi đau và niềm tiếc thương vô hạn cho toàn Đảng, toàn dân, toàn quân.

>> Anh hùng duy nhất Việt Nam được Đại tướng Nguyễn Chí Thanh quyết định lấy tên đặt tên đường ngay khi còn sống