Nông dân Bình Thuận trồng cây thấp tè, quả chi chít là giống của Úc: Thương lái từng nườm nượp, nay rơi vào tình cảnh ế ẩm

Theo Báo Dân Việt, mùa xoài năm nay ở xã Sông Bình, huyện Bắc Bình, tỉnh Bình Thuận khiến không ít nông dân rơi vào cảnh lao đao. Xoài đẹp, trái to, đều, nhưng giá bán lại thấp chưa từng thấy, trong khi đầu ra tiêu thụ mờ mịt.

Anh Lộc Nàm Phí, nông dân trồng xoài lâu năm ở thôn Tân Hòa, cho biết anh đã quen với việc xử lý cho xoài Đài Loan và xoài Úc ra trái nghịch vụ để đón đầu thị trường. “Năm nào tôi cũng canh cho xoài ra trái trước chính vụ để có giá tốt, phục vụ xuất khẩu. Trái được chăm kỹ, to, đều, đẹp”, anh Phí chia sẻ.

Mùa xoài ở xã Sông Bình, huyện Bắc Bình (Bình Thuận) rớt giá mạnh, tiêu thụ gặp nhiều khó khăn. Ảnh: Báo Dân Việt

Tuy nhiên, đầu vụ năm nay, xoài Đài Loan của anh chỉ bán được 7.000 đồng/kg, mức giá tạm ổn. Chỉ sau vài tuần, giá rơi xuống còn 3.000 đồng/kg. Đối với xoài Úc loại đẹp nhất cũng chỉ được 4.000 – 5.000 đồng/kg. Mặc dù giá giảm sâu, thương lái vẫn xuất hiện thưa thớt, việc tiêu thụ hết sức khó khăn.

“Năm ngoái, thương lái vào tận vườn xếp hàng chờ cắt xoài, còn năm nay, mình phải gọi đi nhiều nơi mới có người tới mua, mà cũng mua cầm chừng, giá trả thấp vì họ sợ bán không kịp bị dội hàng”, anh Phí nói thêm.

Không áp dụng phương pháp xử lý ra hoa nghịch vụ như anh Phí, bà Lê Thị Dễ – cũng ở thôn Tân Hòa – trồng hơn 4 ha xoài keo theo cách truyền thống. Năm nay, thời tiết thất thường, nắng nóng xen lẫn mưa trái mùa khiến tỷ lệ đậu trái giảm mạnh, sản lượng sụt hơn 50% so với năm ngoái.

“Trái ít mà vẫn không bán được. Giá xoài keo chỉ còn 500 đến 1.000 đồng/kg, có lúc phải năn nỉ thương lái họ mới chịu mua. Bán rẻ cũng được, miễn có người lấy. Nhưng tới giờ vẫn còn tồn trong vườn, chưa biết xử lý sao”, bà Dễ thở dài.

Ông Phí - nông dân Bình Thuận trồng xoài ra chi chít nhưng không có thương lái đến gom mua. Ảnh: Báo Dân Việt

>> Quy định mới nhất về tiền lương và chế độ đối với nhân viên y tế làm việc tại Trạm y tế xã, phường

Không riêng bà Dễ hay anh Phí, nhiều hộ trồng xoài tại Sông Bình đang cùng rơi vào cảnh: mất mùa, rớt giá và đầu ra bấp bênh. Với mức giá hiện tại, sau khi trừ chi phí phân bón, thuốc bảo vệ thực vật, công thu hái... nông dân gần như không có lời, thậm chí lỗ.

Ngay cả các thương lái cũng không tránh khỏi khó khăn trong bối cảnh thị trường đầy biến động. Ông Đinh Bá Kiệt – một thương lái thu mua xoài tại địa phương – cho biết: “Do nhiều nơi cùng thu hoạch chính vụ, nguồn cung quá dồi dào, trong khi xuất khẩu chậm, nên giá rớt mạnh. Mình đi mua nhưng phải tính toán kỹ, không dám gom hàng số lượng lớn như mọi năm”.

Ông Kiệt cho biết thêm, việc bảo quản và vận chuyển xoài cũng là thách thức lớn: “Xoài chín nhanh, dễ hư. Giá thì giảm mà chi phí vận chuyển, công đóng gói lại tăng. Có khi gom hàng từ nông dân mà bán ra còn không đủ bù chi phí”.

Hiện nay, toàn xã Sông Bình có khoảng 400 ha trồng xoài, trong đó xoài Đài Loan chiếm 300 ha, phần còn lại là các giống xoài Úc, keo, Thái, cát Hòa Lộc... Phần lớn diện tích đang trong giai đoạn kinh doanh ổn định, đòi hỏi đầu ra vững chắc để duy trì sản xuất.

Theo ông Lê Trường Long – Phó Chủ tịch Hội Nông dân xã Sông Bình – địa phương không khuyến khích mở rộng thêm diện tích, mà tập trung nâng cao chất lượng sản phẩm, đẩy mạnh sản xuất trái vụ để tránh rơi vào cảnh dội hàng khi vào mùa rộ.

Xoài Úc từng có giá dao động từ 15.000 - 20.000 đồng/kg, nhưng đến nay giá chỉ còn 1.000 - 4.000 đồng/kg. Ảnh: Tổng hợp

“Trước mắt, xã vận động bà con cải tiến quy trình canh tác, hướng tới VietGAP, đồng thời đẩy mạnh liên kết với doanh nghiệp để ổn định đầu ra. Đặc biệt, cần xử lý ra hoa trái vụ một cách khoa học để phân bổ thời điểm thu hoạch”, ông Long cho biết trên Báo Dân Việt.

Dù vậy, việc xử lý xoài trái vụ không hề đơn giản. Nó đòi hỏi kỹ thuật cao và chi phí lớn, trong khi nhiều nông dân vẫn sản xuất nhỏ lẻ, thiếu sự liên kết chặt chẽ, dẫn đến việc chuyển đổi còn chậm chạp và thiếu đồng bộ.

Mùa xoài năm nay ở Sông Bình không “ngọt”. Cây trồng từng được xem là chủ lực nay đối mặt với muôn vàn áp lực từ cung – cầu, thị trường xuất khẩu và cả thói quen sản xuất manh mún. Nếu không có quy hoạch dài hạn, liên kết chặt chẽ và nâng cao chất lượng, người chịu thiệt thòi nhất vẫn là người trồng.

Mùa vụ này có thể là hồi chuông cảnh tỉnh. Chỉ khi sản xuất nông sản dựa trên nền tảng bền vững, chất lượng và liên kết chuỗi giá trị, cây xoài Sông Bình mới thực sự vươn xa trên thị trường trong và ngoài nước.

>> Yêu cầu bắt buộc về bằng cấp với công chức cấp xã mới, hệ không chính quy có đủ điều kiện làm việc?