Nữ NSND được phong tứ trụ đạo diễn, có bố là Đổng lý Ngự tiền, các anh là nguyên Tổng giám đốc VTV, Tiến sĩ sáng lập ra trường ĐH tư thục đầu tiên tại Việt Nam
Bà sinh ra trong một gia đình có truyền thống học thuật, trong suốt sự nghiệp của mình, nữ NSND đã có nhiều đóng góp cho văn hoá nước nhà.
Là một trong những “tứ trụ đạo diễn” sân khấu phía Bắc, NSND Phạm Thị Thành để lại dấu ấn sâu đậm trong nền nghệ thuật nước nhà bằng hơn 200 vở diễn, cùng những đóng góp thầm lặng cho các thế hệ nghệ sĩ.
Xuất thân từ dòng tộc danh giá
Phạm Thị Thành sinh năm 1941 tại Vĩ Dạ (Huế) trong một gia đình có truyền thống khoa bảng và yêu nước. Cha bà, ông Phạm Khắc Hòe, từng giữ chức Đổng lý Ngự tiền văn phòng triều Nguyễn và là người trực tiếp soạn chiếu thoái vị cho vua Bảo Đại năm 1945. Sau Cách mạng Tháng Tám, ông trở thành một trong những nhân vật được Chủ tịch Hồ Chí Minh tin tưởng.
Là con út trong gia đình có bảy anh chị em, bà Thành lớn lên giữa môi trường tri thức. Các anh của bà đều là những tên tuổi có ảnh hưởng trong xã hội. Trong đó có ông Phạm Khắc Lãm từng giữ chức Tổng Giám đốc Đài Truyền hình Việt Nam, ông Phạm Khắc Chi là tiến sĩ, hiệu trưởng đầu tiên và người sáng lập Trường Đại học Văn Lang – một trong những trường đại học tư thục đầu tiên tại Việt Nam.
Bén duyên nghệ thuật từ tuổi thiếu niên
Ngay từ nhỏ, Phạm Thị Thành đã bộc lộ năng khiếu nghệ thuật, lớn lên trong tiếng đàn tranh, đàn nguyệt và những làn điệu dân ca Huế từ người mẹ mê hát. Năm 14 tuổi, bà được sự ủng hộ của các nhạc sĩ tên tuổi như Lưu Hữu Phước, Nguyễn Xuân Khoát để gia nhập Đoàn văn công Trung ương – tiền thân của Đoàn kịch Trung ương ngày nay. Từ đây, bà chính thức bắt đầu hành trình gắn bó trọn đời với sân khấu.
Năm 1971, bà được cử sang Liên Xô học đạo diễn tại Trường Đại học Sân khấu Matxcơva. Sau 7 năm học tập, bà trở về nước với nhiều dự án tâm huyết.
Năm 1978, bà cùng bà Hà Nhân khi đó là quyền Cục trưởng Cục Nghệ thuật biểu diễn thành lập Nhà hát Tuổi trẻ. Dưới sự dẫn dắt của bà, nhà hát trở thành nơi phát hiện và đào tạo nhiều tên tuổi lớn của sân khấu như NSND Lê Khanh, NSƯT Chí Trung, NSND Anh Tú, NSƯT Ngọc Huyền…
Bên cạnh hoạt động tại nhà hát, bà còn đảm nhận vai trò Tổng đạo diễn của nhiều lễ hội văn hóa lớn như Festival Huế, Lễ hội 990 năm Thăng Long – Hà Nội, 330 năm Khánh Hòa, 100 năm Đà Lạt... Đồng thời, bà cũng phụ trách nhiều dự án nghệ thuật có tính chiến lược như đào tạo lớp nghệ nhân múa rối nước trẻ, phát triển ca trù thông qua các nguồn tài trợ quốc tế.
Suốt sự nghiệp, NSND Phạm Thị Thành đạo diễn hơn 200 vở kịch, trong đó có 16 vở đoạt Huy chương Vàng và nhiều vở khác giành Huy chương Bạc tại các liên hoan sân khấu chuyên nghiệp toàn quốc.
Năm 2012, Tiến sĩ, NSND Phạm Thị Thành vinh dự được nhận giải thưởng Văn học nghệ thuật Nhà nước. Năm 1988, bà được phong tặng danh hiệu Nghệ sĩ Ưu tú vào năm 1988. Đến năm 1998 bà được phong tặng danh hiệu Nghệ sĩ Nhân dân.
Ngoài vai trò đạo diễn, bà từng giữ nhiều chức vụ quan trọng như Phó Cục trưởng Cục Nghệ thuật biểu diễn, hội viên Hội Nghệ sĩ Sân khấu Việt Nam, thành viên Ban giám khảo các kỳ liên hoan sân khấu toàn quốc.
Dù mang nhiều trọng trách, NSND Phạm Thị Thành vẫn giữ lối sống năng động. Mỗi chiều, bà thường đạp xe trên phố Tràng Thi, mặc áo phông, quần short, đến sân tennis như một cách cân bằng cuộc sống. Bà từng chia sẻ: “Có niềm tin, đam mê, hết lòng vì công việc thì khó đến mấy cũng có cách giải quyết.”
Là nghệ sĩ sân khấu nhưng mang trong mình dòng máu trí thức, NSND Phạm Thị Thành là hình mẫu của người phụ nữ tài năng, tận tụy và luôn cống hiến không ngừng nghỉ cho nền văn hóa – nghệ thuật nước nhà.
>> Nữ NSND nổi tiếng cả nước có bố từng du học Liên Xô, là Tiến sĩ, Phó Giáo sư, Phó Chủ tịch
