'Nút thắt' mặt bằng đe doạ tiến độ cao tốc TP.HCM - Thủ Dầu Một - Chơn Thành

Công trường “bất động”

Dự án cao tốc TP.HCM - Thủ Dầu Một - Chơn Thành dài 52 km, là trục kết nối quan trọng giữa TP.HCM và Đồng Nai. Đây được xem là một trong những công trình hạ tầng giao thông cấp bách, có vai trò thúc đẩy phát triển kinh tế vùng Đông Nam Bộ và Tây Nguyên.

Mặc dù vậy, sau hơn 6 tháng Thủ tướng phát lệnh khởi công, dự án vẫn đang “giẫm chân tại chỗ”. Được biết, tiến độ bàn giao mặt bằng đang là vướng mắc lớn nhất hiện nay của dự án.

Theo kế hoạch, công tác phê duyệt phương án bồi thường và giải ngân vốn bố trí cho công tác bồi thường, hỗ trợ tái định cư sẽ hoàn thành trước 30/10/2025 và bàn giao 100% mặt bằng vào 31/12/2025. Tuy nhiên đến nay tiến độ bàn giao mặt bằng mới đạt 28% kế hoạch.

Ghi nhận thực tế tại một số vị trí trên tuyến như cầu ĐT741, cầu vượt Phú Giáo - Bàu Bàng, cầu vượt ĐT750, cầu vượt ĐT741C, cầu Suối Thôn… chưa khu vực nào hoàn tất công tác giải phóng mặt bằng. Đặc biệt nhiều nơi vẫn chưa kiểm đếm xong, chưa phê duyệt phương án đền bù và chưa đạt được sự đồng thuận của người dân. Các phạm vi đã chi trả đền bù cũng rời rạc, đứt quãng, đoạn dài nhất chỉ khoảng 50 - 100m, khiến nhà thầu không thể bố trí máy móc, thiết bị để triển khai thi công.

Trước đó, theo Thông báo số 43/TB-VPCP ngày 13/02/2025 của Văn phòng Chính phủ truyền đạt kết luận chỉ đạo của Thủ tướng Phạm Minh Chính tại buổi kiểm tra các dự án trọng điểm ngành giao thông dịp Tết Nguyên đán Ất Tỵ, Thủ tướng yêu cầu cơ quan quản lý và Liên danh Nhà đầu tư rà soát, tính toán tiến độ, tăng tốc triển khai, phấn đấu khánh thành công trình vào ngày 2/9/2026 nhân dịp kỷ niệm Quốc khánh. Tuy nhiên, với tiến độ hiện nay, mục tiêu này khó có khả năng đạt được.

Vấn đề giải phóng mặt bằng không chỉ ảnh hưởng đến tiến độ toàn dự án mà còn gây lãng phí nguồn lực xã hội, làm giảm hiệu quả đầu tư. Việc chậm bàn giao mặt bằng cũng khiến các đơn vị tư vấn, nhà thầu phải điều chỉnh lại kế hoạch thi công, tăng chi phí quản lý và phát sinh rủi ro pháp lý nếu không đạt mốc tiến độ đã cam kết.

Tối hậu thư hoàn thành giải phóng mặt bằng

Để tháo gỡ vướng mắc đẩy nhanh tiến độ, các địa phương đang tập trung rà soát, đẩy nhanh tiến độ kiểm đếm, lập phương án đền bù và bố trí vốn. Tuy vậy, công tác tuyên truyền, vận động để người dân hiểu rõ chủ trương, đơn giá bồi thường của Nhà nước vẫn còn nhiều khó khăn.

Ngày 5/8, Phó Chủ tịch UBND TP.HCM Bùi Minh Thạnh đã chủ trì cuộc họp với các sở, ngành liên quan như Sở Nông nghiệp và Môi trường, Sở Xây dựng, Trung tâm Phát triển quỹ đất, Ban Quản lý Đầu tư dự án các công trình giao thông… để bàn về công tác bồi thường, giải phóng mặt bằng và tái định cư cho dự án đường Vành đai 4 - TP.HCM (đoạn qua Bình Dương cũ) và cao tốc TP.HCM - Thủ Dầu Một - Chơn Thành.

Phát biểu kết luận, ông Bùi Minh Thạnh nhấn mạnh đây là hai công trình giao thông trọng điểm, có vai trò kết nối vùng và là công trình chào mừng Đại hội Đảng bộ TP.HCM. Do đó, các cấp, ngành và địa phương phải nỗ lực, quyết liệt hơn để khắc phục tình trạng chậm trễ kéo dài suốt hai tháng qua. Hạn chót được đặt ra là trước ngày 30/9/2025 phải hoàn tất tái định cư và giải phóng mặt bằng.

Phó Chủ tịch UBND thành phố cũng yêu cầu cán bộ các ban, ngành, đơn vị liên quan lập kế hoạch chi tiết theo từng ngày, từng tháng, với mục tiêu đẩy nhanh từng phần việc, bảo đảm tiến độ chung của các dự án.

Tuyến cao tốc TP.HCM - Thủ Dầu Một - Chơn Thành là một trong những dự án được Chính phủ kỳ vọng sẽ tạo ra bước chuyển hạ tầng lớn cho cả vùng. Nhưng để kỳ vọng đó trở thành hiện thực, các bên cần quyết liệt hơn nữa để đẩy nhanh tiến độ, hoàn thành dự án đúng thời hạn.