Ông Nguyễn Trí Hiếu: Việc huy động 300-500 tấn vàng trong dân vào nền kinh tế là có thể, nhưng không được vội vã

Thị trường vàng Việt Nam đang chứng kiến những biến động mạnh mẽ, khi giá vàng trong nước tăng tới 80% trong gần một năm qua, vượt xa mức tăng khoảng 56% của giá vàng quốc tế. Bối cảnh này diễn ra trong lúc giá vàng thế giới cũng đang có xu hướng tăng mạnh, vượt 4.000 USD/ounce.

Tại tọa đàm với chủ đề “Sàn giao dịch vàng: Minh bạch thị trường và ổn định kinh tế vĩ mô” được Báo Tiền Phong tổ chức sáng nay (18/11), chuyên gia kinh tế Nguyễn Trí Hiếu đánh giá , giá vàng thế giới hoàn toàn có thể quay trở lại vùng 4.200 USD/ounce vào cuối năm do các yếu tố vĩ mô như lạm phát cao tại Mỹ, tăng trưởng không ổn định và sự thiếu chắc chắn trong chính sách điều hành.

Ông Hiếu cho biết thêm, dù Việt Nam không liên thông hoàn toàn với giá vàng quốc tế, thị trường trong nước vẫn chịu tác động rất mạnh, dẫn đến các biến động bất thường.

Bối cảnh này đặt ra yêu cầu cấp thiết về việc cải tổ cơ chế quản lý, hướng tới sự minh bạch và phi độc quyền. Ông Nguyễn Trí Hiếu khẳng định Nghị định 232 được ban hành với mục tiêu thiết lập một cơ chế quản lý thị trường vàng minh bạch, theo đúng tinh thần của kinh tế thị trường. Điểm cốt lõi của nghị quyết này là Nhà nước đóng vai trò quản lý thay vì độc quyền, nhằm chấm dứt tư duy độc quyền nhập khẩu, sản xuất và phân phối vàng của nhà nước như giai đoạn trước đây.

"Mặc dù Nghị định 24 trước đó đã đạt được những thành công nhất định nhờ sự điều hành chặt chẽ, bối cảnh hiện tại đòi hỏi sự quản lý nhưng không bao cấp và không độc quyền, và đây chính là tinh thần mà Nghị định 232 hướng tới", ông Hiếu nhận định.

Cũng tại tọa đàm, ông Hiếu thông tin thêm, hiện Việt Nam đang nắm giữ một lượng vàng rất lớn trong dân, ước tính hàng trăm tấn. Nhưng việc huy động lượng vàng này không thể thực hiện trong ngắn hạn mà cần một quá trình dài hơi, thận trọng và có niềm tin thị trường.

Chuyên gia Hiếu nhấn mạnh rằng nhu cầu tích lũy và đầu tư vàng của người dân là chính đáng. Nhiều người dân chuyển hướng dòng tiền từ bất động sản, chứng khoán hoặc gửi tiết kiệm sang vàng bởi bất động sản cần vốn lớn, chứng khoán đòi hỏi kiến thức và có rủi ro, trong khi lãi suất gửi ngân hàng khó cạnh tranh với mức sinh lời của vàng thời gian qua.

Vàng tại Việt Nam không chỉ là tài sản đầu cơ mà còn đóng vai trò tích lũy, bảo hiểm tài chính. Do nhiều gia đình không có bảo hiểm xã hội hay bảo hiểm y tế, vàng trở thành “của để dành”, được sử dụng khi gặp biến cố. “Tính thanh khoản cao, dễ mua bán, chia nhỏ, và dễ giữ kín khiến vàng trở thành lựa chọn quen thuộc, gắn liền với tập tính tài chính của người dân”, ông Hiếu phân tích.

Tuy nhiên, việc trữ vàng vật chất tại nhà là một sự lãng phí lớn đối với nền kinh tế. Ông Hiếu ước tính lượng vàng cất giữ trong dân tương đương 8% GDP, nhưng lại không được đưa vào sản xuất - kinh doanh.

Về câu hỏi quan trọng nhất là liệu Việt Nam có thể huy động được 300-500 tấn vàng trong dân vào nền kinh tế không, ông Nguyễn Trí Hiếu cho rằng là có thể, nhưng cần thời gian, không thể vội vã. Theo đó, việc huy động không thể thực hiện trong ngắn hạn mà cần một quá trình dài hơi, thận trọng và dựa trên yếu tố quan trọng nhất là niềm tin thị trường.

Theo ông Hiếu, về lâu dài, phải hướng tới mô hình chứng khoán hóa vàng, người dân nắm giữ tài sản vàng dưới dạng chứng chỉ có giá trị tương đương vàng vật chất. Để điều đó xảy ra, người dân phải tin rằng chứng chỉ vàng đó an toàn tuyệt đối và có giá trị thực.

Ông Hiếu khẳng định rằng nếu Việt Nam xây dựng được niềm tin thị trường, giảm độc quyền, mở rộng quyền tham gia của doanh nghiệp và ngân hàng, bảo đảm lưu thông vàng minh bạch, và cung cấp các sản phẩm đầu tư vàng an toàn, thì dòng vàng trong dân sẽ dần đi vào hệ thống một cách tự nhiên và tự nguyện.