Ông Trump thông báo áp thuế 50% lên cường quốc nông nghiệp số 1 thế giới

Khác với những bức thư mang tính hình thức thường thấy, lần này ông Trump gắn trực tiếp lý do áp thuế với phiên tòa xét xử Bolsonaro — người bị cáo buộc âm mưu lật ngược kết quả bầu cử năm 2022. Ông Trump từng gọi Bolsonaro là bạn và đã tiếp đón ông tại khu nghỉ dưỡng Mar-a-Lago vào năm 2020 khi cả hai còn đương nhiệm.

Giữa hai nhà lãnh đạo tồn tại mối đồng cảm nhất định, khi chính ông Trump cũng bị truy tố vào năm 2023 vì nỗ lực can thiệp và đảo ngược kết quả cuộc bầu cử tổng thống Mỹ năm 2020. Trong thư gửi Tổng thống Brazil Luiz Inácio Lula da Silva — người đã đánh bại Bolsonaro trong cuộc bầu cử năm 2022 — Ông Trump nêu rõ rằng lý do của quyết định áp thuế là nhằm phản đối phiên xét xử này.

Tổng thống Lula đã có phản ứng cứng rắn, tuyên bố rằng các biện pháp thuế quan của ông Trump sẽ kích hoạt Đạo luật Đáp trả Kinh tế của Brazil — một quy định cho phép đình chỉ các thỏa thuận thương mại, đầu tư và sở hữu trí tuệ đối với những quốc gia có hành vi làm phương hại đến khả năng cạnh tranh của Brazil trên trường quốc tế.

Ông Lula cũng nhấn mạnh rằng Hoa Kỳ đã đạt mức thặng dư thương mại hơn 410 tỷ USD với Brazil trong vòng 15 năm qua.

Các mức thuế mới có hiệu lực từ ngày 1/8 sẽ là bước leo thang mạnh mẽ so với mức thuế 10% mà Trump áp lên Brazil trong thông báo hôm 2/4. Ngoài dầu mỏ, Brazil còn xuất khẩu nước cam, cà phê, sắt thép và nhiều mặt hàng khác sang Mỹ. Theo số liệu của Cục Thống kê Dân số Hoa Kỳ, năm ngoái Mỹ đạt thặng dư thương mại 6,8 tỷ USD với Brazil.

Brazil là một trong những cường quốc nông nghiệp hàng đầu thế giới, với kim ngạch xuất khẩu nông sản đạt 159 tỷ USD trong năm 2023, theo Bộ Nông nghiệp Brazil (MAPA). Nước này hiện là nhà xuất khẩu số 1 toàn cầu về đậu nành (chiếm 50% thị phần thế giới), cà phê (hơn 35%), đường mía (40%), nước cam cô đặc (70%), thịt bò (20%) và thịt gà (35%). Riêng xuất khẩu đậu nành năm 2023 đạt 66,9 triệu tấn, với hơn 70% lượng hàng được bán cho Trung Quốc.

Diện tích canh tác của Brazil lên tới 87 triệu ha, sử dụng công nghệ nông nghiệp tiên tiến như giống biến đổi gen, canh tác không cày xới (no-till), và tưới tiêu thông minh. Ngoài ra, Brazil còn dẫn đầu thế giới trong sản xuất nhiên liệu sinh học ethanol từ mía, chiếm gần 25% nhiên liệu vận tải nội địa. Các vùng sản xuất lớn như Mato Grosso, Paraná và Goías được hỗ trợ bởi hệ sinh thái logistics nông nghiệp quy mô lớn.

Bất ổn thuế quan quay trở lại cùng các bức thư của ông Trump

Các quan chức Liên minh châu Âu (EU) – một đối tác thương mại lớn và cũng là mục tiêu thường xuyên trong chính sách thương mại của ông Trump – hôm thứ Ba cho biết họ không kỳ vọng sẽ nhận được thư từ ông. Tổng thống thuộc đảng Cộng hòa đã khởi động tiến trình công bố biểu thuế mới vào thứ Hai bằng cách áp mức thuế nhập khẩu 25% đối với hai đối tác thương mại quan trọng của Mỹ là Nhật Bản và Hàn Quốc.

Theo các bức thư mà ông Trump công bố hôm thứ Tư, hàng nhập khẩu từ Libya, Iraq, Algeria và Sri Lanka sẽ chịu mức thuế 30%; từ Moldova và Brunei là 25%; và từ Philippines là 20%. Các mức thuế này sẽ có hiệu lực từ ngày 1 tháng 8.

Cục Thống kê Dân số Hoa Kỳ (Census Bureau) cho biết, trong năm ngoái, Mỹ ghi nhận thâm hụt thương mại hàng hóa trị giá 1,4 tỷ USD với Algeria, 5,9 tỷ USD với Iraq, 900 triệu USD với Libya, 4,9 tỷ USD với Philippines, 2,6 tỷ USD với Sri Lanka, 111 triệu USD với Brunei và 85 triệu USD với Moldova. Thâm hụt thương mại là chênh lệch giữa giá trị hàng hóa Mỹ xuất khẩu sang các quốc gia này và giá trị hàng hóa nhập khẩu từ họ.

Tổng cộng, mức thâm hụt thương mại với bảy quốc gia này chỉ chiếm tỷ lệ rất nhỏ — gần như không đáng kể — nếu đặt trong bối cảnh GDP trị giá 30.000 tỷ USD của nền kinh tế Mỹ.

Những bức thư này được đăng trên nền tảng Truth Social sau khi kết thúc giai đoạn đàm phán kéo dài 90 ngày, vốn quy định mức thuế cơ sở là 10%. Ông Trump cho biết ông sẽ gia hạn thời gian đàm phán đến hạn chót 1/8, nhưng khẳng định sẽ không có bất kỳ gia hạn nào cho các quốc gia đã nhận được thư.

Ông cũng cảnh báo sẽ áp thêm thuế với bất kỳ quốc gia nào có hành động trả đũa.

>> Nóng: Thêm 6 quốc gia nhận thư áp thuế cao từ ông Trump, căng thẳng thương mại tiếp tục leo thang