Quốc gia châu Á khởi động dự án kênh đào hơn 760km nối ba trung tâm kinh tế lớn, vốn đầu tư 1,1 triệu tỷ đồng
Giới phân tích nhận định, chiến lược phát triển các tuyến đường thủy nội địa đang trở thành trụ cột trong nỗ lực của Bắc Kinh nhằm gắn kết các vùng sâu nội địa với các trung tâm kinh tế ven biển.
Một tuyến kênh đào dài 767km, kết nối tỉnh Giang Tây – trung tâm khai thác đất hiếm của Trung Quốc – với tỉnh Chiết Giang ven biển phía Đông, vừa chính thức được đưa vào chương trình nghị sự quốc gia, theo một văn kiện chính sách vừa được công bố gần đây. Động thái này cho thấy Chính phủ Trung Quốc đang đẩy mạnh chiến lược mở rộng mạng lưới giao thông thủy nội địa.
Mặc dù Trung Quốc đã xây dựng được hệ thống đường cao tốc và đường sắt cao tốc dày đặc, phủ rộng hầu hết các vùng lãnh thổ, chính quyền nước này ngày càng chuyển hướng sang khai thác các tuyến sông ngòi và kênh đào nhân tạo – một phần trong chiến lược tổng thể nhằm giảm chi phí hậu cần và thúc đẩy liên kết giữa các khu vực nội địa kém phát triển với các vùng ven biển giàu có hơn.
Dự án Kênh đào Giang Tây–Chiết Giang là một phần của siêu dự án nhằm kết nối ba tỉnh Quảng Đông, Giang Tây và Chiết Giang thông qua hệ thống đường thủy. Với tổng vốn đầu tư ước tính lên tới 320 tỷ Nhân dân tệ (tương đương khoảng 1,1 triệu tỷ đồng), đây được dự báo sẽ trở thành kênh đào nhân tạo có chi phí xây dựng cao nhất trong lịch sử Trung Quốc – gấp gần ba lần so với Cầu Hồng Kông–Chu Hải–Ma Cao.
Trong kế hoạch hành động được công bố vào đầu tháng 5, chính quyền tỉnh Chiết Giang cam kết “lập quy hoạch và xúc tiến” xây dựng tuyến kênh này, với mục tiêu đưa địa phương trở thành đầu tàu quốc gia trong lĩnh vực vận tải thủy nội địa vào năm 2035.
Nếu được hoàn thành, tuyến kênh sẽ kết nối tỉnh Giang Tây – nơi đang nổi lên như một trung tâm sản xuất xe điện với trữ lượng đất hiếm và đồng dồi dào – với các cảng biển hiện đại của Chiết Giang, một trong những tỉnh giàu có nhất Trung Quốc.
Theo tiêu chuẩn của Bộ Giao thông Trung Quốc, tuyến kênh được quy hoạch là đường thủy cấp III, đủ khả năng tiếp nhận tàu hàng trọng tải 1.000 tấn. Một khi đi vào hoạt động, kênh đào này có thể vận chuyển khoảng 25 triệu tấn hàng hóa mỗi năm.
Chính phủ Trung Quốc đặt mục tiêu xây dựng mạng lưới đường thủy nội địa dài 25.000km vào năm 2035. Tính đến năm 2024, chi phí hậu cần vẫn chiếm tới 14,1% GDP của Trung Quốc – mức cao ngay cả so với tiêu chuẩn các nước phát triển.
Trong khi vận tải đường bộ vẫn chiếm ưu thế, vận tải thủy được đánh giá là giải pháp rẻ hơn rất nhiều – chỉ bằng 1/15 chi phí so với đường bộ và bằng 1/4 so với đường sắt, theo số liệu từ Ngân hàng Thương mại Trung Quốc.
“Việc phát triển hệ thống đường thủy nội địa đang tái định hình bản đồ kinh tế Trung Quốc”, các chuyên gia phân tích của ngân hàng này viết trong một báo cáo hồi cuối tháng 4, trong đó nhấn mạnh vai trò của mạng lưới sông Tây (Xi Jiang) – nơi đã giúp rút ngắn thời gian vận chuyển hàng hóa từ khu vực Tây Nam đến vùng Vịnh Lớn (Greater Bay Area) chỉ còn 36 tiếng đồng hồ, tạo cầu nối giữa nguồn năng lượng giá rẻ ở miền Tây với hệ thống cảng và dịch vụ logistics hiện đại ở miền Đông.
“Những tuyến kết nối này đặt nền tảng cho mô hình phát triển công nghiệp đa trung tâm, có tính liên kết ca, và góp phần thúc đẩy hội nhập khu vực giữa miền Đông, Trung và Tây Trung Quốc”, báo cáo viết.
Trước đó, vào năm 2022, tuyến Kênh Giang Hoài (Jianghuai) tại tỉnh An Huy – một dự án chuyển dòng trị giá 100 tỷ Nhân dân tệ đã chính thức đi vào hoạt động.
Cùng năm, Trung Quốc cũng khởi công xây dựng Kênh Bình Lục (Pinglu) dài 134,2km tại khu tự trị dân tộc Choang Quảng Tây, với tổng vốn đầu tư dự kiến vượt 70 tỷ Nhân dân tệ.
Ngoài ra, theo thông tin từ tài khoản mạng xã hội chính thức của chính quyền Quảng Tây, một dự án kênh đào khác nối Quảng Tây với tỉnh Hồ Nam hiện đang trong giai đoạn quy hoạch ban đầu, với mức đầu tư ước tính khoảng 150 tỷ Nhân dân tệ.
Tham khảo SCMP
