Quốc gia châu Á vụt sáng, tham vọng thế chân Trung Quốc trở thành 'công xưởng thế giới' mới

Hiện nay, hàng loạt các mẫu điện thoại như iPhone 15 của Apple, Pixel 8 Google và Galaxy S24 Samsung được sản xuất tại Ấn Độ. Thậm chí, tỷ phú Elon Musk cũng đang cân nhắc việc thành lập nhà máy sản xuất xe điện ở nước này.

Apple mở đường cho cơ hội trở thành "công xưởng thế giới" của Ấn Độ

Năm 2017, hãng công nghệ Mỹ quyết định đầu tư vào Ấn Độ, bắt đầu bằng việc lắp ráp các mẫu iPhone giá rẻ, sau đó mở rộng quy mô nhờ các đối tác sản xuất từ Đài Loan, như Pegatron, Wistron.

Đến năm 2022, Apple đã bắt đầu sản xuất các mẫu điện thoại mới nhất tại đây, đầu tiên là iPhone 14, sau đó đến iPhone 15. Tính đến thời điểm hiện tại, 12-14% sản phẩm của Apple bán trên thị trường được sản xuất tại Ấn Độ, và sẽ tăng lên 25% vào cuối năm nay.

Sự xuất hiện của "gã khổng lồ" công nghệ đã khiến người Ấn vô cùng hứng khởi, từ tầng lớp trung lưu đến các ngôi sao điện ảnh và thậm chí các lãnh đạo doanh nghiệp địa phương

Bộ trưởng Thương mại và Công nghiệp Ấn Độ Piyush Goyal hy vọng sự hiện diện của Apple sẽ gửi đi tín hiệu mạnh mẽ đến các công ty toàn cầu. Được biết, xuất khẩu điện thoại thông minh của nước này đã tăng gấp đôi trong năm tài chính kết thúc vào tháng 3/2023, đạt 11 tỷ USD.

Thị trường mới đầy tiềm năng

Cách đây một thập kỉ, Chính phủ của Thủ tướng Narendra Modi nêu bật tham vọng lâu dài là biến Ấn Độ trở thành công xưởng mới của thế giới.

Để hiện thực hóa điều này, sáng kiến "Make in India" được ra đời nhằm thúc đẩy lĩnh vực sản xuất, vốn chỉ chiếm 17% GDP.

Chiến lược này gồm tăng thuế nhập khẩu để khuyến khích sản xuất nội địa. Đến năm 2022, thuế này đã tăng lên mức bình quân 18%, cao hơn Thái Lan và Việt Nam.

Bên cạnh đó, năm 2020, Ấn Độ đưa ra hình thức trợ cấp xuất khẩu được gọi là "Khuyến khích liên kết", thông qua việc rót gần 22 tỷ USD cho 14 lĩnh vực chính, như sản xuất điện thoại thông minh, sản phẩm y tế và linh kiện ô tô.

Với lợi thế tăng trưởng GDP cao (7,3%) và dân số đông nhất thế giới (1,4 tỷ người), Ấn Độ có tiềm năng thu hút các tập đoàn toàn cầu muốn tiếp cận thị trường này.

Với lợi thế tăng trưởng GDP cao (7,3%) và dân số đông nhất thế giới (1,4 tỷ người), Ấn Độ có tiềm năng thu hút các tập đoàn toàn cầu muốn tiếp cận thị trường này

Vivien Massot, CEO công ty phân tích rủi ro kinh tế Tac Economics, cho hay nhiều doanh nghiệp Pháp bắt đầu sản xuất tại đây để tiếp cận thị trường nội địa, hơn là xuất khẩu.

Trong năm tài chính 2022 - 2023, Ấn Độ ghi nhận 71 tỷ USD vốn FDI. Tại Diễn đàn Kinh tế thế giới (WEF) ở Davos tháng trước, Bộ trưởng Công nghệ thông tin Ashwini Vaishnaw cho biết nước này đặt mục tiêu thu hút 100 tỷ USD vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài mỗi năm trong giai đoạn tới.

Mới đây, Ấn Độ cho biết họ sẽ cho phép 100% vốn FDI trong sản xuất vệ tinh và nới lỏng các quy định sản xuất tên lửa. Điều này nhằm gia tăng thị phần trên thị trường vũ trụ toàn cầu và mở ra cơ hội gia nhập dễ dàng hơn cho những công ty chủ chốt như SpaceX, Maxar, Viasat, Intelsat và Airbus. Theo các chuyên gia, thương mại hóa, sản xuất vệ tinh là lĩnh vực sinh lợi cao, có nhiều mối quan hệ hợp tác khả thi.

Chưa dễ thay thế Trung Quốc

Dù vậy, theo các chuyên gia, quốc gia Nam Á vẫn còn chặng đường dài để có đủ khả năng thay thế được Trung Quốc trong lĩnh vực thương mại toàn cầu.

Vivien Massot cho biết Trung Quốc chiếm 30% giá trị gia tăng toàn cầu trong sản xuất hàng hóa, gấp 10 lần Ấn Độ.

"Lĩnh vực sản xuất Ấn Độ cần có tốc độ tăng trưởng thần tốc trong 20 năm để bắt kịp Trung Quốc", ông nói.

Giáo sư Bros nói nhìn vào chuỗi giá trị toàn cầu, Ấn Độ không cùng phân khúc với Trung Quốc và nằm khá nhiều ở hạ nguồn. Hiệu ứng thay thế là không đáng kể và chỉ xảy ra với các sản phẩm kiểu như iPhone. Tháng 1 vừa qua, Ấn Độ đã giảm thuế nhập khẩu với một số linh kiện điện thoại thông minh, trong đó có nhiều linh kiện được nhập từ Trung Quốc, nhằm tạo ra một hệ sinh thái thuận lợi hơn.

Bên cạnh đó, cơ sở hạ tầng kém phát triển, nguồn cung điện thiếu ổn định cũng là trở ngại lớn với Ấn Độ trong việc chinh phục vị thế công xưởng thế giới, bất chấp những nỗ lực đáng kể trong 10 năm qua.

Về nhân lực, trong khi các kỹ sư hàng đầu có danh tiếng xuất sắc trên khắp thế giới thì nước này cũng đối mặt với tình trạng thiếu lao động tay nghề cao. Theo đó, khoảng 350 triệu người không biết đọc hoặc viết, và chỉ một phần nhỏ dân số được đào tạo chuyên môn.

Ngoài ra, chuyên gia cho rằng chính sách kinh tế của New Delhi phần lớn vẫn theo kiểu can thiệp để làm dịu lòng các nhà đầu tư khi cần. Chính phủ Ấn Độ vẫn đang tiếp cận vấn đề theo từng phần nhỏ, khác với sự toàn diện của Trung Quốc.

Đặc biệt, sự bùng nổ của thị trường Đông Nam Á cũng trở thành lựa chọn hấp dẫn đối với các công ty đa quốc gia áp dụng chiến lược "Trung Quốc + 1".

>> Quốc gia châu Á 'tỏa sáng', được đánh giá thị trường hấp dẫn nhất thế giới khiến nhà đầu tư không thể bỏ lỡ