Quỹ 10 tỷ USD của tỷ phú Jeff Bezos ngừng tài trợ về khí hậu để lấy lòng ông Trump

Quỹ từ thiện trị giá 10 tỷ USD của Jeff Bezos đã ngừng hỗ trợ Sáng kiến Mục tiêu Dựa trên Khoa học (SBTi), tổ chức thiết lập tiêu chuẩn khí hậu tự nguyện hàng đầu thế giới. Quyết định này được xem là động thái nhằm tránh xung đột với cựu Tổng thống Mỹ Donald Trump, theo ba nguồn tin am hiểu vấn đề.

Tổ chức SBTi đóng vai trò quan trọng trong việc hướng dẫn các tập đoàn lớn như Apple và H&M thực hiện cam kết phát thải ròng bằng không. Tuy nhiên, năm ngoái, một số nhân viên tổ chức này đã bày tỏ lo ngại về ảnh hưởng của Quỹ Trái đất Bezos. Trước đó, Financial Times cũng đưa tin quỹ này và các cố vấn của cựu đặc phái viên khí hậu Mỹ John Kerry đã ủng hộ việc SBTi cho phép sử dụng rộng rãi tín chỉ carbon – một biện pháp gây tranh cãi.

Dù Quỹ Bezos khẳng định không can thiệp vào chính sách của SBTi, hai nguồn tin tiết lộ rằng việc tạm dừng tài trợ sau tháng 12/2024 một phần xuất phát từ lo ngại của ông chủ Amazon về phản ứng của ông Trump, người từng tuyên bố biến đổi khí hậu chỉ là “trò lừa bịp”.

Cùng với Mark Zuckerberg của Meta và nhiều ông trùm công nghệ khác, Jeff Bezos đang tìm cách xây dựng quan hệ với ông Trump, khi nhóm Big Tech đã phải đối mặt với áp lực từ chính phủ Mỹ liên quan đến chống độc quyền, các thỏa thuận kinh doanh và trí tuệ nhân tạo.

“Một thời gian trước, các tỷ phú công nghệ thường thành lập quỹ từ thiện và dành nhiều sự quan tâm đến vấn đề khí hậu,” một nguồn tin cho biết. “Nhưng giờ đây, bất kỳ ai có thứ gì để mất đều phải cân nhắc rất kỹ trước khi hành động về biến đổi khí hậu tại Mỹ.”

Trong bối cảnh này, các tổ chức thiết lập tiêu chuẩn khí hậu toàn cầu cũng đang tìm cách giảm sự phụ thuộc vào tài trợ từ Quỹ Bezos. Một nguồn tin tiết lộ rằng SBTi đang "đa dạng hóa nguồn tài trợ" và cân nhắc các nhà tài trợ khác.

Sáng kiến Mục tiêu Dựa trên Khoa học (Science Based Targets initiative – SBTi) là một tổ chức quốc tế thiết lập các tiêu chuẩn và hướng dẫn cho doanh nghiệp nhằm giảm phát thải khí nhà kính theo các mục tiêu khoa học. SBTi giúp các công ty đặt ra lộ trình cắt giảm phát thải phù hợp với Thỏa thuận Paris, đảm bảo sự minh bạch và đáng tin cậy trong các cam kết giảm phát thải của doanh nghiệp.

Dù vậy, Quỹ Trái đất Bezos khẳng định vẫn cam kết với sứ mệnh bảo vệ môi trường của mình. Trong khi đó, SBTi tuyên bố: “Các nhà tài trợ của chúng tôi không can thiệp vào quy trình phát triển tiêu chuẩn – và họ cũng sẽ không tìm cách làm vậy.”

Những năm gần đây, các tổ chức phi lợi nhuận về khí hậu ngày càng phụ thuộc vào tài trợ từ giới tỷ phú công nghệ. Quỹ Bezos, được thành lập 5 năm trước để hỗ trợ các nhà khoa học, tổ chức phi chính phủ và nhà hoạt động môi trường, là một trong những nhà tài trợ lớn nhất của SBTi. Năm 2021, quỹ này đã cấp 18 triệu USD cho tổ chức.

“Rõ ràng là Jeff Bezos và các công ty công nghệ đã thay đổi so với 8 năm trước,” một nguồn tin nhận định. “Trước đây, họ sẵn sàng đối đầu hơn, nhưng giờ đây họ đang tìm cách hợp tác chặt chẽ hơn với chính quyền Trump.”

Từ phía quỹ tài trợ, sự chia rẽ trong tài trợ khí hậu cũng đạt đến đỉnh điểm khi ông Andrew Steer, Chủ tịch Quỹ Trái đất Bezos, tuyên bố từ chức vào ngày 1/2 sau gần bốn năm lãnh đạo. Trong thông báo, chủ tịch Steer nhấn mạnh rằng Jeff Bezos và đối tác Lauren Sánchez đã luôn là "nguồn ý tưởng, hiểu biết và hỗ trợ nhất quán".

Trước đó, trong một tập của podcast Cleaning Up về chuyển đổi năng lượng, ông Steer tiết lộ quỹ đã giải ngân 2,5 tỷ USD nhằm chuyên nghiệp hóa các tổ chức khí hậu. Ông cũng đề cập đến sự phản đối của một số tổ chức môi trường truyền thống đối với chủ nghĩa tư bản, bao gồm cả lập trường cứng rắn với thị trường carbon như một giải pháp khí hậu.

Sự bất đồng về tín dụng carbon cũng dẫn đến những thay đổi nhân sự quan trọng tại SBTi. Tổng Giám đốc Luiz Amaral đã rời tổ chức vào năm ngoái sau nhiều tháng tranh cãi nội bộ. David Kennedy, một giám đốc tại EY, sẽ thay thế ông vào quý II năm nay và được giao nhiệm vụ đánh giá quy mô hoạt động của tổ chức cũng như xác định nguồn tài trợ trong tương lai.

Kể từ khi thành lập, Quỹ Bezos đã trở thành một trong những nhà tài trợ hàng đầu cho các tổ chức khí hậu, bao gồm Viện Tài nguyên Thế giới (WRI), nơi ông Steer từng điều hành. Quỹ cũng đã hợp tác với các gã khổng lồ công nghệ như Amazon, Meta và Google để tài trợ cho Nghị định thư Khí nhà kính – một cơ quan giám sát kế toán carbon tự nguyện do WRI đồng quản lý.

Dù vậy, WRI khẳng định vẫn tiếp tục hợp tác với Quỹ Bezos "theo kịch bản kinh doanh như thường lệ". Tuy nhiên, một nguồn tin thân cận với WRI cho biết tổ chức này đang đánh giá tác động rộng hơn của việc Mỹ đóng băng viện trợ nước ngoài đối với hoạt động tài trợ khí hậu. "Thế giới đang đảo lộn... Chúng tôi đang cố gắng hiểu rõ điều đó", nguồn tin này cho biết.

Tham khảo Financial Times, AP News

>> Đi ngược đám đông, tỷ phú Đông Nam Á trúng lớn nhờ đặt cược vào nhiên liệu 'bẩn nhất thế giới'