Sắp xây dựng khu thương mại tự do đầu tiên của miền Bắc với nhiều cơ chế đặc thù vượt trội

Ngày 23/9, Ban Thường vụ Thành ủy Hải Phòng đã thống nhất chủ trương thành lập Khu thương mại tự do Hải Phòng - khu thương mại tự do đầu tiên của miền Bắc. Đây được xem là bước đi chiến lược nhằm đưa thành phố cảng trở thành một cực tăng trưởng mới, gắn với định hướng hội nhập sâu rộng vào kinh tế toàn cầu.

Theo Tờ trình của Đảng ủy UBND TP, Khu thương mại tự do Hải Phòng có quy mô khoảng 6.292ha, được định hình như một khu thương mại tự do tổng hợp với ba nhóm chức năng chính: sản xuất, cảng - hậu cần logistics và thương mại - dịch vụ. Khu vực này sẽ được phân bổ tại ba vị trí không liền kề, trong đó: Vị trí 1 tại xã Chấn Hưng và Hùng Thắng (Khu kinh tế ven biển phía Nam) rộng khoảng 2.923ha; Vị trí 2 trong Khu kinh tế Đình Vũ - Cát Hải gồm KCN Nam Đình Vũ (Khu 1 và Khu 2) với diện tích khoảng 1.077ha; Vị trí 3 trên đảo Cát Hải, đặc khu Cát Hải, quy mô 2.292ha.

Lộ trình triển khai sẽ chia thành hai giai đoạn. Giai đoạn 1 (2025 - 2030) tập trung hoàn thiện khung pháp lý, hạ tầng và thí điểm cơ chế chính sách đặc thù. Trong đó, năm 2025, thành phố sẽ chính thức thành lập Khu thương mại tự do và áp dụng thử nghiệm một số chính sách tại khu vực Đình Vũ - Cát Hải. Giai đoạn 2026 - 2028, các chính sách thí điểm sẽ được áp dụng toàn diện tại Đình Vũ - Cát Hải, đồng thời triển khai thủ tục đầu tư và xây dựng các phân khu chức năng. Từ 2028 - 2030, cơ chế đặc thù sẽ mở rộng sang Khu kinh tế ven biển phía Nam, cùng với việc hoàn thiện hạ tầng kỹ thuật. Giai đoạn 2 (2030 - 2035) sẽ tiếp tục phát huy hiệu quả, hoàn thiện đồng bộ chính sách và hạ tầng để vận hành toàn diện khu thương mại tự do.

Ban Thường vụ Thành ủy đã thống nhất trình Ban Chấp hành Đảng bộ thành phố xem xét chủ trương thành lập. Bí thư Thành ủy Lê Tiến Châu yêu cầu lựa chọn ranh giới phù hợp với pháp luật, đồng thời xây dựng mô hình quản lý hiện đại, ứng dụng chuyển đổi số, vận hành theo nguyên tắc “một cửa, một đầu mối”, bảo đảm hiệu quả và tương thích với các điều ước quốc tế.

Ông Lê Trung Kiên, Trưởng Ban Quản lý Khu kinh tế Hải Phòng, nhấn mạnh việc thành lập Khu thương mại tự do là cơ hội để Hải Phòng bứt phá, trở thành trung tâm công nghiệp - dịch vụ mang tầm quốc tế, phù hợp với định hướng phát triển của thành phố trong giai đoạn mới.

Bối cảnh hiện nay càng củng cố thêm cơ sở cho bước đi chiến lược này. Nửa đầu năm 2025, GRDP Hải Phòng ước tăng 11,2% so với cùng kỳ, đạt gần 210.000 tỷ đồng. Tăng trưởng chủ yếu đến từ công nghiệp - xây dựng (gần 13%), dịch vụ (10%) và nông - lâm - thủy sản (4,3%). Sau khi sáp nhập với Hải Dương từ ngày 1/7, diện tích toàn thành phố đạt hơn 3.194km2, dân số trên 4,6 triệu người, đứng thứ hai cả nước về số bến cảng với 51 bến.

Với lợi thế cảng biển, hệ sinh thái công nghiệp - logistics sẵn có và quyết tâm chính trị mạnh mẽ, Khu thương mại tự do Hải Phòng hứa hẹn sẽ trở thành điểm đến hàng đầu cho các dòng vốn quốc tế, góp phần nâng tầm vị thế thành phố cảng cũng như Việt Nam trên bản đồ kinh tế toàn cầu.